Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş devam ediyor. Karadeniz’in kuzeyindeki çatışmalar yalnızca iki ülkenin ekonomilerini değil, küresel ekonomiyi de olumsuz etkiliyor.
Avrupa ve Orta Asya (ECA) Bölgesi’ne yönelik hazırlanan ve Dünya Bankası tarafından yayınlanan Ekonomik Güncelleme Raporu’nun son sayısına göre, bölge ekonomisine ilişkin büyüme beklentisi 2022 için 7,1 puan azaltılarak yüzde eksi 4,1’e ve 2023 için 0,4 puan düşürülerek yüzde 2,5’e çekildi.
İki ülkenin ekonomisine ilişkin tahmin
Savaşın etkileriyle Ukrayna ekonomisinin bu yıl yüzde 45,1, Rusya ekonomisinin de savaş ve yaptırımların etkisiyle yüzde 11,2 küçüleceği tahmin ediliyor.
Banka, raporun ocak ayı sayısında Türkiye için duyurduğu büyüme beklentilerini de revize etti. Buna göre, Türkiye ekonomisinin büyüme beklentisi 2022 için yüzde 2’den yüzde 1,4’e düşürülürken, 2023 için yüzde 3’den yüzde 3,2’ye yükseltildi.
“Ekonomik yıkıma yol açtı”
Raporda, dünyanın Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi ile “şok olduğuna” vurgu yapılarak, “Her iki ülkede de insan yaşamı üzerinde yıkıcı bir etki yaratan ve ekonomik yıkıma yol açan savaş, ECA bölgesinde ve dünyanın geri kalan bölgelerinde de önemli ekonomik kayıplara yol açacaktır.” denildi.
Son iki yıl içerisinde yaşanan “ikinci büyük şok” olan bu savaşın bölgede ekonomik daralmayı tetiklemesinin beklendiğine yer verilen raporda, ECA bölgesinde 2022’de GSYH’nın yüzde 4,1 daralmasının tahmin edildiği ve bunun da 2020 yılında koronavirüs salgını sebebiyle yaşanan resesyonun iki katı kadar sert bir resesyon olduğu ifade edildi.
“Birden fazla kanal yoluyla hissediliyor”
Raporda, ECA bölgesinde ülkelerin büyüme ve ticaretteki azalma, enflasyonist baskılar, borç sürdürülebilirliğine ilişkin endişeler ve yükselen faiz oranları sebebiyle, 2021 yılında başlayan yavaşlamaya karşı zaten hazırlanmakta olduğuna vurgu yapılarak, şu ifadelere yer verildi:
“Koronavirüs sebebiyle ekonomik faaliyette yaşanan aksamaların devam etmesi ve jeopolitik gerilimlerin tırmanması da kaygı duyulan gelişmeler arasında yer alıyordu. Savaş, görünümdeki bu kötüleşmeyi daha da ağırlaştırdı ve çatışmaları ekonomik etkileri emtia ve finans piyasaları, ticaret ve göç bağlantıları ve yatırımcı güveni dahil olmak üzere birden fazla kanal yoluyla hissedilmeye başladı.
“Enerji tüketimindeki israfı azaltmak, teknolojik yeniliklerden yararlanmak…”
Bu zorlu dönemde, politika yapıcıların istikrarı güçlendirmek için makroekonomik politika tamponlarını ve kurumları güçlendirmeleri, mülteciler dahil olmak üzere en kırılgan durumdaki insanları korumak için sosyal koruma sistemlerini güçlendirerek kapsayıcı ve daha eşitlikçi bir toparlanmayı desteklemeleri ve sürdürülebilir bir geleceği güvence altına almak için enerji verimliliğini ve yeşil dönüşümü iyileştirme üzerinde odaklanmaya devam etmeleri gerekecektir.
İklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmak, çağımızın en acil sorunlarından biridir. Savaş ve geleneksel enerji fiyatlarındaki artış, yenilenebilir enerji kaynaklarının çekiciliğini ve enerji sistemlerini daha ucuz, daha temiz ve daha güvenilir enerji ile uyumlu olacak şekilde dönüştürmenin önemini daha da belirgin hale getirmektedir. Enerji verimliliğini artırmak, enerji tüketimindeki israfı azaltmak ve teknolojik yeniliklerden yararlanmak, bölgedeki ekonomilerin savaşın ekonomik büyüme üzerindeki etkisini hafifletmelerine olanak tanıyacaktır.”
Ukrayna ekonomisindeki daralma yüzde 75’e ulaşabilir
Dünya Bankası raporunda, Ukrayna’daki işletmelerin yarısından fazlasının kapalı olduğu, Karadeniz deniz taşımacılığının kapatılmasının ülkenin tahıl ihracatının yaklaşık yüzde 90’ını ve toplam ihracatının yarısını kaybetmesine sebep olacağı belirtildi.
Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın etkileriyle Ukrayna ekonomisinin bu yıl yüzde 45,1 daralacağı tahmin edilen raporda, Ukraynalıların mülteci olarak başka ülkelere gitmek zorunda kalması nedeniyle ekonomik üretimin azalmasının beklendiği ifade edildi.
Raporda, Ukrayna ekonomisindeki daralmanın büyüklüğünün savaşın süresi ve yoğunluğuna bağlı olacağı da belirtildi.
Dünya Bankası raporunda, Rusya ekonomisinde savaş ve Batılı ülkelerin savaş nedeniyle uyguladıkları yaptırımların etkisiyle bu yıl yüzde 11,2 küçüleceğinin tahmin edildiği bildirildi.
Raporda, savaşın uzaması ve finansal piyasalarda güven kaybının arttığı aşağı yönlü başka bir senaryoya göre de bu yıl Ukrayna’nın GSYH’sında yüzde 75 ve Rusya’nın GSYH’inde yüzde 20’lik bir gerileme olacağı vurgulandı.
“Ülkenin altyapısına büyük zarar verdi”
Raporda görüşlerine yer verilen Dünya Bankası’nın Avrupa ve Orta Asya bölgesinden sorumlu Başkan Yardımcısı Anna Bjerde, Rusya’nın başlattığı savaşın Ukrayna ekonomisine büyük bir darbe indirdiğini ve ülkenin altyapısına büyük zarar verdiğini belirtti.
Bjerde, Ukrayna ekonomisinin ayakta kalması için “acil ve büyük ölçekli mali desteğe” ihtiyacı olduğunu vurguladı.