Merkez Bankası, geçtiğimiz eylül ayından bu yana hızla artan ticari kredileri frenlemek için yüzde 25’e varan oranlarda zorunlu karşılık yükü getirdi. Ticari kredilerde hızlı giden bankalarla, dövizden TL mevduata dönüşte düşük performans sergileyen bankaların karşılık yükü daha da artacak. Ticari krediler son 1 yılda yüzde 54, eylülden bu yana yüzde 47 yükselmişti.
FARKI ÖDEMEK ZORUNDA
Merkez’in, bankalardan çekilen ticari kredilerin dövize yönelip kurlarda artışa yol açmaması için zorunlu karşılık silahını çektiği ifade ediliyor.
Resmi Gazete yayımlanan zorunlu karşılık tebliğine göre, 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren kullandırılan ticari kredilere yüzde 10 oranında zorunlu karşılık uygulanacak.
MEVDUATA EK YAPTIRIM
Yılbaşından önümüzdeki 31 Mayıs’a kadarki dönemde kredi büyüme oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankalar aradaki farkın yüzde 20’si oranında zorunlu karşılık ödemek zorunda kalacak.
Bu oranların dışında, yabancı paradan TL mevduata dönüşüm oranı yüzde 5’in altında kalan bankalar ilave 5 puan, yüzde 5-10 oranında kalanlar ilave 3 puan zorunlu karşılık yatıracak. Dolayısıyla zorunlu karşılık oranı uygulamada yüzde 10’dan başlayarak yüzde 25’e kadar yükselebilecek. Bankalarla birlikte finansman şirketleri de zorunlu karşılığa tabi tutuldu. Zorunlu karşılık KOBİ, esnaf, ihracat ve yatırım, tarımsal kredileriyle kurumsal kredi kartları, mali kuruluşlara ve kamu kurumlarının kullandığı kredilere uygulanmayacak.
Liralaşma için yaptık
Ticari kredilerin dövize yöneleceği, bunun da kurlarda yeni bir artış süreci başlatabileceği uyarıları yapılıyordu. Merkez Bankası, düzenlemenin gerekçesini, “Finansal istikrarın desteklenmesi ve liralaşmanın teşvik edilmesi kapsamında makro ihtiyati politika setini güçlendirerek zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gidilmiştir” şeklinde açıkladı.
Her 100 lira kredinin 25 lirası Merkez’e
Yeni düzenlemeyle, halen mevduat uygulanan zorunlu karşılık yükü ticari kredilere de getirilmiş oldu. Artık bankalar şirketlere açtıkları her 100 lira ticari krediye karşılık Merkez Bankası’na 10 TL ila 25 TL arasında karşılık yatıracak. Bu yük nedeniyle bankalar ticari kredilere daha yüksek oranlarda faiz uygulayacağı için ticari kredilerin cazibesi azalacak. Bu yolla piyasadan önemli miktarda TL çekileceği için buradan kura baskı gelmeyecek.