Hükümetin 2016 yılında kamuya ait varlıkları ekonomiye kazandırmak ve stratejik yatırımlara iştirak etmek amacıyla büyük umutlarla kurduğu Türkiye Varlık Fonu (TVF) Hazine için bir kara deliğe dönüştü. İç ve dış borçlanmada hızlı bir büyüme yaşayan Hazine’nin 3 trilyon liralık borç stokunun önemli bölümünü fona alınan şirketlerin finansmanı oluşturuyor. Hazine’nin önceki yıllarda da verdiği borçlanma kâğıtlarıyla birlikte TVF’nin Hazine’den aldığı borç 144 milyar lirayı buldu.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Türkiye Büyük Millet Meclisi Grubu’nun ekonomi raporunda, Uluslararası Para Fonu’nun yıl sonunda 4.4 trilyon TL sınırına dayanacağını tahmin ettiği Hazine’nin iç ve dış borçları incelendi. Borçlanmada hızlı büyümenin devam ettiğine vurgu yapılırken borç stokunun bütçenin fazla verdiği ocak-mart döneminde geçen yılın sonuna göre 361.6 milyar lira artarak 3 trilyon 109 milyar liraya kadar yükseldiği belirtildi.
Hazine bu dönemde nakit açığının finansmanı için de 72.7 milyar liralık borçlanmaya gitti. Raporda, borç stokunun hem borçla finanse edilen nakit açığının, hem de bu dönemde gerçekleşen net borçlanma miktarının oldukça üzerinde artmasının iki temel nedeni olduğuna dikkat çekildi. Raporda şu görüşlere yer verildi:
TVF PARALEL HAZİNE
– Bunlardan biri, döviz ve altın cinsinden borçların fiyatlardaki artışa paralel olarak artmasıdır. Diğeri ise artık iyice “paralel Hazine” olarak çalışmaya başlayan TVF için yaratılan borçlardan oluşuyor.
– 2021 sonunda 13 lira olan dolar kurunun Mart 2022 sonunda 14.67 lira düzeyine yükselmesi, üç ayda borç stokunda 234 milyar liralık bir artışa yol açtı. Martta Hazine, 51.5 milyar liralık borçlanma tahvili çıkararak kamu bankalarına aktarılmak üzere TVF’ye verdi.
– Hazine’nin önceki yıllarda da verdiği borçlanma kâğıtlarıyla birlikte TVF’nin Hazine’den aldığı borç 144 milyar lirayı buldu. Üstelik bu borçlanmanın 62 milyar liralık kısmı da Avro cinsinden.
– Kamu bankalarına sermaye açıklarını kapatmak amacıyla aktarılan bu tutarlar, AKP iktidarının, kötü yönettiği kamu bankaları aracılığıyla ülkeye verdiği zararın da bir göstergesini oluşturuyor.
Rapora göre ocak-mart döneminde borç stokunda yaşanan artışın 286 milyar liralık kısmı kur farkları ve TVF’ye verilen iç borçlanma kâğıtlarından kaynaklandı. Geri kalan yaklaşık 75 milyar liralık kısmı da net borçlanmalardan meydana geldi. Mart sonunda 3 trilyon 109 milyar lira olan borç stokunun, 1 trilyon 483 milyar lirası iç, 1 trilyon 626 trilyon lirası ise dış borçlardan kaynaklanıyor.