Masallar, çocukların edebiyatla tanıştıkları ilk eserlerdir. Bu eserler, her kültürün kendine özgü öğelerini içerirler. Türk kültüründe tarih boyunca dilden dile aktarılarak günümüze kadar gelmiş sayısız masal ve sayısız karakter olmasına rağmen dünya çapında bir üne kavuşmuş olan Grimm Masallarının yeri pek çok kişi de farklıdır. Grimm Kardeşler tarafından kaleme alınan bu masallar, Alman halk kültürü hikayeleridir.
Grimm Kardeşler olarak bildiğimiz Jacob Grimm ve Wilhelm Grimm, aslında birer halkbilimci ve dilbilimcidir. Zorluklarla dolu bir hayat yaşayan bu kardeşler, yaptıkları uzun çalışmalar sonucunda Alman halk kültürünün kaybolmaya yüz tutmuş hikayelerini yeniden gün yüzüne çıkarmış ve yazdıkları kitap ile tüm dünyada tanınır olmasını sağlamışlardır. Gelin Grimm Kardeşler kimdir yakından bakalım ve dünya edebiyatına kazandırdıkları masallardan bazılarını görelim.
Grimm Kardeşler kimdir, hayatları ve masalları:
Grimm Kardeşler kimdir? Grimm Kardeşler, Alman halk kültürünü keşfe çıkıyor: Grimm Kardeşler masalları hangi millete aitttir? Bilinen Grimm Masallarından bazıları: Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler Külkedisi Rapunzel Hansel ve Gretel Bremen Mızıkacıları Uyuyan Güzel Fareli Köyün Kavalcısı Kurbağa Prens Kırmızı Başlıklı Kız
Grimm Kardeşler kimdir?
Grimm Kardeşlerin büyüğü olan Jacob Ludwig Carl Grimm 4 Ocak 1785, küçüğü Wilhelm Carl Grimm ise 24 Şubat 1786 tarihinde Almanya’nın Hessen eyaletine bağlı Hanau şehrinde dünyaya geldiler. 6 çocuklu Grimm ailesinin babası hukukçu bir devlet memuruydu. Babanın ve birkaç yıl sonra da annenin ölümü sonrası kardeşlerin bütün yükü en büyük çocuk olan Jacob’un omuzlarına kaldı.
Jacob da Wilhelm de sanata ve edebiyata meraklı insanlardı. Babalarının yolundan giderek devlet memuru olmak için Marburg Üniversitesi’nde hukuk okudular. Üniversite okudukları dönemde Clemens Brentano, Friedrich Karl von Savigny, Johann Gottfried von Herder gibi isimlerle tanışarak içlerindeki tarih, halk şiiri ve halkbilimi ateşini alevlendirdiler.
Bundan sonraki süreç hem Grimm Kardeşler hem de Almanya için epey zor geçti. Ülke siyasi olarak epey çalkantılıydı. Grimm Kardeşler bu süreçte bazı halk kütüphanelerinde çalışmaya başladılar. Zar zor geçinseler bile kütüphanede geçirdikleri zaman boyunca yaptıkları araştırmalar onların içindeki ateşi iyice harlmış ve yollara dökülmelerine neden olmuştur.
Grimm Kardeşler, Alman halk kültürünü keşfe çıkıyor:
Grimm Kardeşler, kitaplardan okuyarak öğrendikleri Alman halk kültürünü biraz daha yakından tanıyabilmek için bir yolculuğa çıktılar. Köy köy, kasaba kasaba Alman sınırlarını gezerek halkla konuştular. Ateş başında yapılan sohbetlerde unutulmaya yüz tutmuş halk hikayelerini dinlediler ve en küçük detayları hakkında bile notlar aldılar.
Halk hikayeleri güzel ve eğlencelidir ancak bilimsel olarak değerli değildir. İşte bu noktada devreye Grimm Kardeşlerin dilbilimci kimlikleri devreye girdi. Halk hikayelerini öğrendikleri her bölgenin kendine özel aksanlarını, telaffuz biçimlerini, deyimlerin, söyleyişlerini de not aldılar. Böylece ortaya Alman halk kültürünün unutulmaya yüz tutmuş hikayeleri ve hatta kültürün ta kendisi çıktı.
Grimm Kardeşler, tüm bu araştırmaları 1812 yılında yayımlanan Kinder- und Hausmärchen, Türkçesi ile Çocuk ve Yuva Masalları; daha bilinen adıyla Grimm Masalları adı verilen bir kitapta topladılar. 1857 yılına kadar 7 baskı yapan bu kitabın son baskısında 211 masal bulunmaktadır. 1863 yılında Jacob Grimm, 1859 yılında ise Wilhelm Grimm öldüğü zaman işte arkalarında böyle bir miras bıraktılar.
Grimm Kardeşler masalları hangi millete aitttir?
Grimm Kardeşler tarafından kaleme alınan kitapla tüm dünyaya duyrulan masallar, Alman halk kültürünün bir ürünüdür. Ancak geçmiş dönemden bahsettiğimiz için Alman halk kültürünü, bugün olduğundan daha geniş çaplı düşünmeliyiz. Bu açıdan baktığımız zaman Grimm Masalları, tüm Avrupa milletlerinin bir noktada ortak mirası sayılabilir.
Bilinen Grimm Masallarından bazıları:
Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler Külkedisi Rapunzel Hansel ve Gretel Bremen Mızıkacıları Uyuyan Güzel Fareli Köyün Kavalcısı Kurbağa Prens Kırmızı Başlıklı Kız
Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler:
Sayısız kez sinema ve tiyatroya uyarlanmış olan Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masalının bilinen versiyonunda prenses genç kızımız üvey annesi tarafından kıskanılır, avcı tarafından öldürülmek yerine kaçması tembihlenir ve gidip cücelerle yaşamaya başlar. Üvey anne bunu öğrenir ve kızımıza zehirli bir elma verir. Öldü zannedilen kızımız cam tabutunda taşınırken düşer ve boğazındaki elma parçasının çıkmasıyla kendine gelir. Bunu duyun kral babası üvey anneyi ölene kadar kızgın demir ayakkabılarla dans etme cezasına çarptırır.
Külkedisi:
Yüzlerce farklı anlatıya sahip olsa da Külkedisi masalının en bilinen versiyonunda üvey anne ve üvey ablalardan zulüm gören genç kızımız bir gün bir perinin yardımı ile bir baloya gider ve prensi kendine aşık eder. Eve gitme zamanı gelince arkasında ayakkabısının bir tekini bırakarak kaçar. Prens koca ülkenin tüm genç kızlarına bu ayakkabıyı denete denete, sonunda bizim kızı bulur ve evlenir.
Rapunzel:
Rapunzel masalının Grimm Kardeşler versiyonunda bir adam devamlı komşu cadının bahçesinden marul çalar. Yakalandığı zaman ise yeni doğan kızını cadıya vermeyi kabul eder. Cadı, kızı alır ve bir kuleye kapatır. Yıllar içinde kız büyür, saçları uzar. Oradan geçen bir prens kızımızın sesini duyar ve upuzun saçlarına tırmanarak kuleye çıkıp genç kızımızı kurtarır.
Hansel ve Gretel:
Hansel ve Gretel masalının Grimm Kardeşler versiyonunda oduncu bir aile artık bakamadıkları için çocuklarını ormana bırakmaya karar verirler. Bunu duyan çocuklar beyaz çakıl taşları ile yollarını çizerler. Bu arada acıktıkları için şekerden yapılma bir evi yemeye başlarlar. Evin sahibi olan cadı çocukları yakalar, tam fırına atacakken kendi düşer ve ölür. Çocuklar taşları takip ederek eve döner ve mutlu mesut yaşarlar.
Bremen Mızıkacıları:
Gördükleri zulüm nedeniyle evden kaçan ve yolları bir şekilde kesişen bir eşek, bir köpek, bir kedi ve bir horoz müzik grubu kurmak için çıktıkları yolda bir hırsız grubunu kovar ve o eve yerleşerek mutlu mesut yaşarlar.
Uyuyan Güzel:
Bir cadı laneti nedeniyle kralın kızı olan prenses 16 yaşına gelince eline batan bir iğne yüzünden yüzlerce yıl sürecek bir uykuya yatar. Yüzlerce yıl sonra bir prens, uyuyan prensesi bulur ve öperek uyandırır. Masalın farklı versiyonları da vardır.
Fareli Köyün Kavalcısı:
Köyü basan farelerden kurtulmak için bir kavalcı ile anlaşan köy halkı, fareler gittikten sonra kavalcının parasını vermez. Kavalcı da bu sefer tüm köy çocuklarını büyüleyen bir melodi çalarak kaçırır. Çocuklardan biri kavalı çalar ve böylece herkesi kurtararak çocukların köye dönmelerini sağlar.
Kurbağa Prens:
Bir cadının laneti sonucunda bir prens, kurbağa dönüşür. Bir şekilde bir prenses bu kurbağayı öper ve üzerindeki laneti kaldırarak yeniden yakışıklı prens olmasını sağlar. Masal, pek çok film ve animasyona ilham olmuştur.
Kırmızı Başlıklı Kız:
Büyükannesine yemek götüreyim derken yoldan çıkan genç kızımızın büyükannesi kurt tarafından yenir ve onun kılığına girerek kızı da kandırmaya çalışır. Bu numarayı yemeyen genç kızımız kurdun midesini yarar ve büyükannesini kurtarır. Masalın farklı versiyonları da vardır.
Dünya edebiyatının en sevilen masallarını yazan Grimm Kardeşler kimdir sorusunu yanıtladık ve en bilinen Grimm Masallarının bazılarından bahsettik. Çocukken okuduğunuz ve unutamadığınız masalları yorumlarda paylaşabilirsiniz.