AYDIN HASAN Ankara – Mustafa Kemal Atatürk, 27 Aralık 1919’da Ankara’ya geldiğinde Temsil Heyeti Başkanı sıfatını taşıyordu. Zor günlerdi, vatan işgal altındaydı. Bu sıfat ile direnişe bürokratik katkıyı sağlaması zordu. Mustafa Kemal, 19 Mart 1920’de bir genelge yayınladı ve Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip bir Meclis’in açılması gerektiğini ilan etti. Seçimin ardından da mebusların, 15 gün içinde Ankara’ya gelmelerini istedi. İşgalci güçler tarafından dağıtılan Osmanlı Mebuslar Meclisi’nin üyelerine de Ankara’ya gelmeleri için çağrı yaptı.
Bu çağrı üzerine ruhları; esareti yabancı bir doku gibi reddeden, kalpleri güneşten yontulmuş ışık gibi parıltılı yiğitler, vatanın her köşesinden çorak Ankara’ya koşacaktı. Meclis, 23 Nisan 1920’de böyle bir ruh hali içinde açıldı. 23 Nisan 1920’de önce Hacı Bayram Camii’nde cuma namazı kılındı. Mebuslar, sokakları dolduran coşku içindeki halkın arasından geçmekte zorluk çekiyordu. Meclis binası olarak buna uygun belki de tek yer olduğu için seçilen İttihat ve Terakki Kulübü binasına çok da uzak olmayan Hacı Bayram Camii’nden güçlükle gelinebildi. Saat 14.00 sıralarında Meclis ilk toplantısını yaptı. O gün, henüz ismi konmayan bağımsız yeni devlet ile Cumhuriyete can suyu verildi. Bu Meclis, vatanın kurtuluşu ile devletin kuruluşunu 3 yıl gibi bir sürede birlikte hayata geçirecekti. 1923’te Cumhuriyet ilan edilecek yeni Türk Devleti kurulacaktı.
YETİMLERE SAHİP ÇIKILDI
Osmanlı’nın son dönemi peş peşe gelen savaşlar içinde geçti. Trablusgarp ve Balkan savaşlarının ardından Birinci Dünya Savaşı patlak verdi. Çanakkale, Filistin, Irak, Kafkas cephelerinde yüzbinlerce asker şehit düştü. Geride kalan kimsesiz çocukların bakımı için 1917 yılında Himaye-i Eftal Cemiyeti kuruldu. 1919’da Kurtuluş Savaşı başladı. Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin oluşturulmasının ardından 1921 yılında Himaye-i Eftal Cemiyeti Ankara’da yeniden yapılandırıldı. Milli mücadelede şehit düşenlerin geriye bıraktığı yetim ve öksüz çocuklara mümkün olduğu kadar sahip çıkılmaya çalışıldı. 30 Ağustos 1922’deki büyük zaferle birlikte vatan kurtuldu.
BAĞIŞ KAMPANYASI
Meclis’in kuruluş yıldönümü olan 23 Nisan, 1923’ten itibaren Milli Hakimiyet Bayramı olarak kutlanmaya başlandı. Aynı gün Himaye-i Eftal Cemiyeti, bağış pulları hazırladı. Cemiyetin, bir yıl sonra 23 Nisan 1924’te Hakimiyet-i Milliye Gazetesi’nde “Bugün yavrularımızın rozet bayramıdır” duyurusu yayınlandı ve şehit çocuklar için bağış kampanyası başlatıldı. Hakimiyet-i Milliye Gazetesi’nin 23 Nisan 1926 günlü sayısında “23 Nisan Türklerin Çocuk Günüdür” başlığı altında cemiyetin duyurusu yayınlandı. Cemiyet, 23 Nisan’ı çocuklar günü olarak kabul ettiğini duyurdu. Kahveci, arabacı ve otomobilci esnafının 23 Nisan’da elde edecekleri gelirin bir bölümünü Himaye-i Eftal Cemiyeti’ne bağışlayacakları ilan edildi. Cemiyetin ilan ettiği çocuk bayramı, 1927 yılında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün himayesinde kutlandı. Atatürk, makam araçlarından birini çocuklara tahsis etti.
ULUSLARARASI OLDU
23 Nisan çocuk bayramı olarak ilk kez resmi törenlerle 1933 yılında kutlandı. Atatürk, çocukları makamında kabul etti. Makamlara çocukların oturması da, ilk kez 1933’de uygulandı. 1935 yılında çıkan yasada bayramın adı Milli Hakimiyet Bayramı idi. Ama uzun yıllar çocuk bayramı ile birlikte kutlandı. UNESCO’nun 1979 yılını Çocuk Yılı ilan etmesiyle birlikte 23 Nisan, uluslararası bir nitelik kazandı. TRT tarafından dünya çocuklarının davet edildiği 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlenmeye başlandı. 1980 yılındaki düzenleme ile de bayramın adı Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak değiştirildi. Türkiye, çocuklara milli bir bayramın armağan edildiği tek ülke.