Boğaziçi, ODTÜ, Hacettepe’yi bitiren bakkal, pastaneci, fırıncı çocuklarıydılar. Amerika’da Almanya’da burslu doktora yaptılar. Harvard’dan Princeton’a burslu okuyup profesör oldular. Kürsülerini bırakıp, bilimin gelişmesi için Türkiye’ye döndüler. Uluslararası ödüllü 7 başarılı bilim insanı, Koç Üniversitesinde, 7 yönetici koltuğuna oturdu. Profesörler Zeynep Gürhan Canlı, Şuhnaz Yılmaz, Bertil Emrah Oder, Aylin Küntay, Ayişe Karadağ, Funda Acar Yağcı ve Yasemin Gürsoy Özdemir, SÖZCÜ‘ye konuştu:
Bakkaldan Harvard’a
Sağlık Bilimleri Enstitüsü Direktörü Prof. Dr. Yasemin Gürsoy Özdemir: Bakkal Hüseyin ve ev kadını Azize Gürsoy’un zorluklarla okuttuğu 5 çocuğundan biri. Lisede, TÜBİTAK Kimya Ödülü, üniversite sınavında ilk 100’e girip, Hacettepe Tıp’ı kazandı. Nörobilim yüksek lisans, doktora yapıp, Harvard’da Fulbright bursuyla okudu. Özdemir, “Orta gelirli ve kalabalık bir aileyiz. Harvard’ı burslu kazandım. Atatürk Türkiye’sinde bir kadının neler başarabileceğinin örnekleriyiz ve her şeyi Atatürk’e borçluyuz. Şimdi, bir Nörolog ve Nörobilimci olarak beyinin işleyişini anlamak en önemli hedefim. Beyin damarlarının inme, bunama, hipertansiyon, diyabet gibi hastalıklarda etkilenmesini ortaya koyup, bu süreçleri geri çevirecek ve sağlıklı bir beyin ile yaşlanmayı sağlayacak tedaviler bulmak en büyük hayalim.”
Yaraları bilim saracak
Hemşirelik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayişe Karadağ: Hacettepe Tıp’ı bitirdi. Diyabet ve yatağa bağlı hastaların yaralarını iyileştirmek için ABD’deki Cleveland Clinic’te Yara Ostomi Kontinans Hemşireliği Sertifikalı Eğitim Programını burslu okudu. Türkiye’ye dönüp, Stoma ve Yara Bakım Hemşireliği Sertifika Eğitim Programı başlattı. Onun öncülüğünde Türkiye’de 50’den fazla stomaterapi ünitesi açıldı. Uluslararası en iyi araştırma ödülü ve Dünya Yara Olimpiyatlarında Gümüş Madalya kazandı. Karadağ, “Genç bilim insanlarıyla birlikte kronik yaraların önlenmesi, erken tespit ve iyileştirilmesi için teknolojik çözümler üretmeyi hedefliyoruz.”
Eşitsizlik azalmalı
İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Aylin Küntay: Boğaziçi, psikoloji mezunu. California Üniversitesinde burslu yüksek lisans ve doktora yapıp, dereceyle bitirdi. 2002’de TÜBA, 2013’de Prince Claus Eşitlik ve Gelişme ödüllerini kazandı. Dil ve iletişim becerilerinin yanı sıra zihinsel ve sosyal gelişim alanında çalışıyor. Küntay, “Kadın akademisyen ve öğrencilerin çoğunlukta olduğu bir alanda çalışıyorum. Bu ortam sayesinde her zaman enerji buldum. Dil-iletişim gelişimi açısından eşitsizlikleri nasıl azaltabiliriz sorusuna odaklandım.”
Kadın liderliği önemli
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şuhnaz Yılmaz Özbağcı: Princeton Üniversitesi’nde burslu yüksek lisans, doktora yaptı. Harvard, Stanford, Princeton ve California Üniversitesi’nde, Ortadoğu Araştırmaları ve Uluslararası İlişkileri dersleri verdi. Enerji güvenliği, dış politika bağlantısı, doğal kaynak politikalarıyla ilgili çalışmalarıyla araştırma bursları ve uluslararası ödüller kazandı. Yönettiği fakülte kadın öğretim üyesi sayısıyla Financial Times tarafından 2021’de dünyada 3. seçildi. Özbağcı, “Evrensel bilime katkı, bilgili, sorgulayan, kendilerine, geleceğe güvenle bakan gençler yetiştirmek için en iyisini yapmak zorundayız. Kadının eğitimi, işgücüne katılımı ve toplumda liderlik rolü üstlenmesi çok önemli.”
Michigan’ı bıraktı
Rektör Yardımcısı ve Rektör Vekili Prof. Dr. Zeynep Gürhan Canlı: Boğaziçi İşletmeyi bitirip, yüksek lisans yaptı. New York Üniversitesinde burslu işletme ve pazarlama doktorasını dereceyle bitirdi. Dünyadaki en iyi üniversitelerden Michigan’da öğretim üyesi oldu. Uluslararası ödülü Canlı, “Hayattaki rollerim, ‘iki genç kadın annesi, bilim insanı, öğretmen, dost, lider, yol arkadaşı’ olmak. Türk öğrencilerin eğitimine katkı ve kızlarım Deniz ile Derya’yı ülkemde büyütmek için döndüm. Koç Üniversitesi’nde kadının etkin varlığı, ülkemiz ve dünyanın gelişeceğine dair çok güzel bir umut.”
Hedef kanseri erken teşhis
Fen Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Funda Yağcı Acar: Tarlabaşı’nda dedesinin pastanelerine gelen ünlü sanatçıların arasında, kaleme ip bağlayıp, şarkılar söyleyip, radyo tiyatrosu, klasik müzik dinleyerek büyüdü. Tarih, edebiyat, şiir, tiyatro, drama her alanla ilgiliydi. Şişli Terakki’nin bursluluk sınavını kazandı. Acar, “Tek kötü dersim kimyaydı. Hiç anlamazdım. Dersi zor geçerdim. Boğaziçi Kimya’yı kazandım. Birinci sınıfta ortalamam 1.50’ydi, atılacaktım. Organik kimyayla tanışınca, insanlara faydalı olma fikrini sevdim. Mississippi Üniversitesinde burslu doktora yapıp, akademisyen oldum. Kendi topraklarımda üretmek için ülkeme döndüm. Fonlar, Amerika’ya göre kısıtlıydı. İlk yıllar çok zorlandım, hatta ağladım. Ailemde kanser var. Kanser teşhisi için sistemler geliştiriyoruz. İlk fototerapi çalışmalarını başlattık. Hayalim, bir merkez kurup, kanserin erken teşhis ve tedavisinde yol kat edilmesine vesile olmak.”
Hukuk örselendi
Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bertil Emrah Oder: İ.Ü. Hukuku bitirip, üstün başarı derecesiyle Köln Üniversitesinde doktora, Köln ve Kaliforniya Üniversitesinde öğretim üyeliği yaptı. UNESCO Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kürsüsüne layık görüldü. Tüm Avrupa Bilim Akademileri (ALLEA) Etik ve İnsan Hakları Kuruluna seçildi. Dünyada saygın yeri olan Henry Morris Uluslararası ve Karşılaştırmalı Hukuk Ödülü’nü kazandı. Dünya Hukuk Fakülteleri Derneği (LSGL) başkanlığı yaptı. Oder, “Hukuk, hukuk devleti ve hukukçu, son 10 yılın gündelik siyasal tartışmalarında hiç olmadığı kadar öne çıktı. Hukuk devletinin asgari gerekleri örselendi. Hukukun ürettiği adaletsizlikleri sorgulayacak yetkinlikte hukukçular yetiştirmeyi hedefliyorum.”
Sultan UÇAR