Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dış politikadaki sıcak gelişmeleri Tarafsız Bölge’de Ahmet Hakan’a değerlendiriyor. Putin ve Zelenski İstanbul’da bir araya gelecek mi? İki liderin uzlaşmaya varması için hangi şartların oluşması gerekiyor? S400, F35 ve F16 konularında ABD ile neler konuşuluyor? Dünyada dengeler nasıl değişiyor, Türkiye bu değişime yönelik nasıl bir stratejik plan kuruyor? soruları Tarafsız Bölge’de yanıt buluyor. Bakan Çavuşoğlu’nun açıklamaları şöyle: Düzenli düzensiz göçmen sayısı 5 milyona yakın. Bu işi siyasete alet etmemek gerekiyor. Göçmenlerin işlediği suç oranına baktığınız zaman siyasilerin abarttığı düzeyde mi? Buna bakmak gerekiyor. Kovid döneminde bir sağlık problemi yaşadık mı? Sağlık sistemimizde ciddi bir sorun yaratmadı. Dönmek isteyen ve şartlar oluştuğu zaman, insanların ülkelerine dönmesini de sağlamak lazım. Güvenli gönüllü onurlu bir geri dönüş olmalı. ‘Ben iktidara gelince hepsini denize dökeceğim’ demek insan haklarına uygun değil. Bizim orada yaptığımız İdlib’teki evler sayesinde 2 milyon insan Türkiye’ye gelmekten vazgeçti.
“ÖNCE CAN GÜVENLİKLERİNİ GARANTİ ALTINA ALMAK GEREKİYOR”
İnsanları can güvenliği konusunda garanti altına almak lazım. İnsanlar ülkesine döndükten sonra temel ihtiyaçlarını karşılamak gerekiyor. Rejim af ilan ettiğini söylüyor, herkes dönsün diyor ancak bölgede sıkıntılar var. En önemlisi can güvenliği. Döndükten sonra temel ihtiyaçlarının da karşılanacağından emin olmaları lazım.
Biz Türkiye olarak göçmenleri göndermeye devam ediyoruz. Bu sene gönderilen göçmen sayısı ilk 3 ayda 21 bin. Avrupa Birliği Türkiye’nin aldığı tedbirleri desteklemeye devam ediyor. 127 bin göçmen engellendi.
Esad rejimi ile aramız iyi değil diye terör örgütünün yaptıklarını görmeyecek değiliz. Göçmen sorunu uluslararası bir sorun olduğu için BM’nin bu konuda angajmana girmesi lazım. Suriye rejiminin de bazı taahhütlerde bulunması lazım.
Bu savaş devam etsin isteyen ülkeler var. Neden? Rusya zayıflasın isteyen ülkeler var. Rusya’nın yaptıkları kabul edilemez o ayrı bir konu
RUSYA-UKRANYA SAVAŞI
Bu savaş devam etsin isteyen ülkeler var. Neden Rusya zayıflasın isteyen ülkeler var. Rusya’nın yaptıkları kabul edilemez o ayrı bir konu. Bu savaşı meşrulaştırmaz. Müzakere ettikleri konuların içinde zor konular var. Biz bu kadar süreceğini tahmin etmiyorduk. Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği İstanbul müzakerelerinde söylenenlere bakınca umutlarımız artmıştı. İki taraf da hala müzakerelere devam ediyor. Teknik ve arka planda görüşmeler sürüyor.
“ZELENSKİY GÜÇLÜ BİR LİDERLİK SERGİLEDİ”
Zelenskiy savaş başladıktan sonra güçlü bir liderlik sergiledi. Dışardan yardıma muhtaç oldu ya da talep etti diye onlara güdümlü bir lider demek yanlış olmaz. Zelenskiy savaş başlamadan önce de Sayın Putin ile görüşmek istiyordu. Bunu daha sonra da dile getirdi.
İki liderin bir araya gelmesi hala masada soru ise ne zaman gelecekleri. Her an olabilir, çok uzun da sürebilir. Temennimiz uzun sürmemesi.
PUTİN VE ZELENSKİY İSTANBUL’A GELECEK Mİ?
Her ikisi de bir araya gelme konusunda olumlu şeyler söylüyor. Türkiye’de bir araya gelme planı hala masada. Şartlar oluşursa bir araya gelecekler. Her iki taraf için en zor konu Donbas ve Kırım’ın statüsü. Sonuçta iki liderin bir araya gelmesi hala masada soru ise ne zaman gelecekleri. Her an olabilir, çok uzun da sürebilir. Cumhurbaşkanımız Erdoğan iki liderle de sürekli olarak temas halinde.
“HER İKİ TARAF DA TÜRKİYE’YE GÜVENİYOR”
Taraflarlarla görüşmelerde müzakerelerdeki son durumları ele alıyoruz. Bizim gemilerimiz var mayından dolayı çıkamayan. Daha önce sipariş verdiğimiz yüklü gemilerimiz var. Ayçiçek, mısır gibi ürünlerin olduğu. 22 gemimiz var. Bir kısmı geldi. Mayınlardan dolayı ya da güvenli bir koridor açılmamasından dolayı. Ukrayna’nın istediği bazı talepler var. Garanti talep ediyor. Taraflar içerikleri metinleri paylaşıyorlar. Her iki taraf da Türkiye’ye güveniyor. Zaten metinlerin içindeki konular belli.
Ruslar hiçbir şekilde saldırmayacağız dedi, ABD ise saldıracaklar dedi. Birçok Avrupa ülkesi de inanmadı. Biz Rusya’nın sadece Donbas üzerinden saldıracağını düşünüyorduk. Rusya’nın Kiev’e saldırması tüm dünya için beklenmedik bir durum. Savaş başladığına ben Kazakistan’daydım. Cumhurbaşkanımız tüm bakanları topladı. Bakanlıkta bir kriz merkezi kurduk.
Türkiye pozisyonunu ilk günden belirledi. Biz ateşkes için çalışacağız dedi. İlkeli bir tutum sergiledik. Biz herkesten önce bu bir savaştır, Montrö’yü devreye sokuyoruz dedik. İki tarafla da ilişkilerimizi devam ettirmemiz takdir topladı. Şeffaf ve ilkeli bir tutum sergiledik.
RUSYA’YA YAPTIRIM UYGULAMAMA KARARI
Arabulu rolündeyken bu doğru olur mu? Bu şartlarda yaptırımlara katılmak doğru olmaz. Türkiye’den başka bu rolü oynayabilen bir ülke var mı şu anda? Yok. Batı bizim yaptırımlara katılmamamızı anlıyor. Montrö’yü uygulamaya başladık hemen. Rusya ilk başta ‘savaş’ dememize biraz bozuldu çünkü onlar farklı isimlendiriyor.
RUS OLİGARKLAR MESELESİ
Rus oligarkların Türkiye’ye akın akın geldiği üzerine yapılan habere ilişkin konuşan Çavuşoğlu, “Bu kasıtlı yapılmış bir haber. Böyle bir akış söz konusu değil.” dedi.
Çin’den Avrupa’ya gidecek çok sayıda proje Rusya’dan geçiyor. Şimdi bu rota değişiyor. Türkiye bu işin merkezinde.
UKRAYNA’NIN GRANTÖR ÜLKE TALEBİ
Ukrayna “Ben tarafsızlığı kabul ediyorum, NATO’ya üye olmuyorum ama benim güvenliğimiz garanti altında olmasını istiyorum” diyor. Bu öneriyi herhangi bir ülke kabul etmiyor. Garantinin ne olduğu belli olmadan garantörlük olmaz.
LAVROV İLE GÖRÜŞTÜ
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bugün bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiştir. Görüşmede Ukrayna’daki son gelişmeler ele alınmıştır” denildi. Görüşme Ankara da olabilir İstanbul da olabilir.