Mithat Yurdakul / ANKARA – Önümüzdeki 3 yılın ekonomi politikalarına şekil verecek Orta Vadeli Program’a (OVP) göre üniversite kontenjanları, kamu ve özel sektörün işgücü ihtiyacı ile uyumlu hale getirilecek. Uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma gibi esnek çalışma modellerine geçiş için İş Kanunu’nda değişikliğe gidilecek. Büyümede ihracat odağa alınırken, teknoloji ve tasarım altyapısı güçlendirilecek. Bu kapsamda teknoloji odaklı yatırımlar desteklenecek, yeni sanayi bölgeleri, deprem gibi afet riskleri gözetilerek oluşturulacak. Nitelikli danışman ve mentörler aracılığıyla öncelikli sektörlere danışmanlık verilecek.
KARSIZ FİRMALARA NEŞTER
Kaynakların verimsiz kullanılmasına neden olan, düşük karlı firmaların yapılarının dönüşümüne yönelik kapsamlı çalışma yapılacak. Yapay zeka, otonom sistemler, yeşil teknolojiler ve bulut bilişim gibi teknolojiler yaygınlaştırılırken, kritik teknolojinin yerli imkanlarla geliştirilmesine öncelik verilecek. Havacılık, savunma, elektrikli araç ve batarya teknolojilerine yatırımlar teşvik edilecek, savunma sanayinden sivil alanlara teknoloji transferini sağlayacak mekanizmalar kurulacak.
GIDAYA ‘SERA ETKİSİ’
Dış ticaretin geliştirilmesinde “dost ve yakın ülkelerden tedarik” yaklaşımı izlenerek ortak değer, amaç ve çıkarları olan ülkeler ile ekonomik ilişkiler derinleştirilecek. Turizm, taşımacılık, eğitim, sağlık, dizi, film, animasyon ve yurtdışı müteahhitlik alanları desteklenecek. Gıda fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini sağlayabilmek için tarım ürünlerinde hedef yeterlilik oranları belirlenecek ve üretim planlaması yapılacak. Meyve-sebzede mevsimsel etkileri minimuma indirmek için Sera Organize Tarım Bölgesi (OTB) projesine hız verilecek, sera kuranlar desteklenecek.
KAMU YARARINA MADENCİLİK
Maden arama faaliyetleri mevzuatta “kamu yararına faaliyet” olarak tanımlanacak. Madenler, tür ve niteliklerine göre detaylı olarak ele alınacak ve madencilikte yatırım güvencesini artıracak yeni bir temel düzenleme hazırlanacak. Varlık Fonu ve özel sektör tarafından gübre ve petrokimyada yeni yatırımlar hayata geçirilecek.
BES’E YENİ TASARIM
Önümüzdeki dönemde bireysel tasarruflar da finansal sisteme katılmaya çalışılacak. Yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması için geliştirilen Fiziki Altın Tasarruf Sistemi (FATSİ) yaygınlaştırılacak. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) fon türleri katılımcıların birikimleri için daha fazla katma değer üretecek şekilde yeniden tasarlanacak, devlet katkısı getirilerinin artırılmasını, kesintilerin sadeleştirilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak. BES’in cazibesi artırılarak sistemdeki fon tutarı ve katılımcı sayısında artış sağlanacak. Sigortada otomatik katılım sisteminin, işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak.
YÖNETİLEN FİYATLARA AYAR
Fiyatı devlet etkisiyle belirlenen “yönetilen/yönlendirilen fiyatlar”, geçmiş enflasyona endekslemenin azaltılmasına yardımcı olacak şekilde belirlenecek. Enflasyon hesaplamasında önemli bir ağırlığa sahip olan “yönetilen/yönlendirilen fiyatlar” arasında, elektrik, su, toplu taşıma, çay, doğalgaz, okul ücretleri, ilaç, ehliyet ücreti, pasaport ücreti, zorunlu trafik sigortası, araç muayenesi ücreti, devlet hastanesi muayene ücreti, otoyol ve köprü geçiş ücreti gibi pek çok kalem bulunuyor. OVP’ye göre, önümüzdeki dönemlerde, bu ürün ve hizmetlerin bedelinin hesaplanmasında yeni bir sisteme geçilmesi öngörülüyor.
ELEMAN İHTİYACINA GÖRE KONTENJAN
Gençlerin kariyer yönetimi için, “geleceğin meslekleri” gözönüne alınırak bilinçlendirme faaliyetleri yapılacak. Yükseköğretim kontenjanları, kamu ve özel sektörün orta vadede ihtiyaç duyduğu işgücü ile uyumlu hale getirilecek. Üniversitelerin birlikte yönetimini geliştirmek için, mütevelli heyet gibi danışma mekanizmaları oluşturularak, üniversite-özel sektör-yerel yönetim-STK işbirliği güçlendirilecek. Mesleki ve teknik eğitim müfredatı özel sektörle işbirliği içerisinde güncellenecek, staj ve işbaşı eğitimi programlarının yaygınlaştırmasında özel sektör katılımı artırılacak.
ESNEK ÇALIŞMA İÇİN İŞ KANUNU DEĞİŞECEK
2024-2026 yıllarını kapsayan dönem boyunca istihdam alanında da önemli düzenlemeler yapılacak. Önümüzdeki yıl hayata geçirilmesi planlanan politikayla; uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması (dijital vb. platform üzerinden çalışma) gibi esnek çalışma modelleri, iş dünyasının ihtiyaçları ve iş-özel yaşam dengesi gözetilerek hayata geçirilecek. Esnek çalışma modeline geçiş için İş Kanunu’nda değişikliğe gidilecek, süreçte sosyal taraflar ile diyalog halinde yapılacak çalışmalarla “güvenceli esneklik” sağlanacak. Kadınların işgücüne katılımını artırmak için girişimcilik, finansal okuryazarlık, kooperatifçilik programları yaygınlaştırılacak, gündüz bakım merkezleri artırılacak.