Jason Koebler
Stephen Hawking, Dünya’dan derin uzaya iletiler yollamanın insanlığı yok edebileceğini şu meşhur sözlerle lisana getirmişti: “Eğer uzaylılar bizi ziyaret ederse, sonucun Kristof Kolomb’un Amerika’ya birinci ulaştığı zamanki üzere olacağını düşünüyorum. Bu, Amerikan yerlileri için hiç de âlâ sonuçlanmadı.”
Hawking’in bu cümlesi, ‘Dünya Dışı Zekâyla Mesajlaşma’ (METI) programının sürdürülmesinden vazgeçirmek emeliyle sık sık kullanılır. Pekala, kaç tane “kötü niyetli” uzaylı uygarlık var? Ve kendi galaksimiz içerisinde yolladığımız rastgele bir bildirinin berbat niyetli bir uzaylı uygarlık tarafından alınma ihtimali nedir? Bu mevzuda sırf birkaç araştırma yapıldı ve çok az bilim insanı bir iddiada bulundu.
Yeni bir düşünsel deney, hiç değilse başka bilim insanlarının METI’yi daha ciddiye almaya başlayacağı ve uzaylı uygarlıklarla temasa geçmeye çalışmanın aslında ne kadar tehlikeli olduğunu saptamaya çalışacağı umuduyla, bir iddia yürütmeye çalışıyor.
KORKMAK GEREKİR Mİ?
Müellifin “kimi sınırlamaları” olduğunu kabul ettiği bu makalede aktardığı kadarıyla, Samanyolu’nda aşağı üst dört “kötü niyetli dünya dışı uygarlık” mevcut; galaksimizde bulunan farklı ötegezegenlere 18 bin yıldızlararası bildiri gönderebilirdik ve yeniden de bir öz-yıkım mümkünlüğü, Dünya’ya “küresel felaket yaratan bir asteroidin” çarpma olasılığıyla tıpkı olurdu.
(Henüz meslektaş değerlendirmesinden geçmemiş olan) “Kötü Niyetli Dünya Dışı Uygarlıklar Yaygınlık Tahmini” ismini taşıyan makale, İspanya’daki Vigo Üniversitesi’nde ‘çatışma çözümü’ alanında doktora öğrencisi olan ve bu ayın başlarında Cambridge Üniversitesi’nin hakemli ‘International Journal of Astrobiology’ mecmuasında yayınlanarak meşhur ‘Wow!’ sinyalinin kaynağını bulmaya odaklanan farklı bir çalışmanın müellifi olan Alberto Caballero tarafından yazıldı.
Caballero, yaptığı hesaplamaların gerçek olup olmadığını bilmesini ziyadesiyle güçleştiren birtakım varsayımlarda bulunması gerektiğini tabir ediyor. Araştırmayı gerçekleştirmek için, son 50 yıl içinde Dünya’da kaç tane dış kaynaklı “istila” gerçekleştiğini, yani öteki ülkeleri istila eden ülkeleri araştırdı. Sonrasında bu dataları alıp İtalyan SETI (Dünya Dışı Akıllı Hayat Araştırması) bilim insanı Claudio Maccone’nin, Samanyolu Galaksisi’nde 15 bin 785 civarında uygarlık olabileceği hesabına dayanarak, bilinen ve kestirim edilen ötegezegenlerin ve muhtemelen yaşanabilir olan ötegezegenlerin sayısına uyguladı. (Buradaki temel fikir olan ‘Dünya kaynaklı çatışma fikirlerini uzaya yaymak’, The Expanse üzere bilimkurgu dizilerin hayranlarına tanıdık gelecektir.)
Caballero, saldırgan bir uzaylı çeşidin Dünya’yı istila etme ihtimalinin, ziyadesiyle düşük olduğu sonucuna ulaşıyor. Araştırmacı, makalesinde, “Hâl böyleyken, mesajlaştığımız bir Dünya dışı uygarlığın gezegenimizi istila etme ihtimali, her 100 milyon yılda bir gerçekleşen gezegen katili bir asteroidin çarpması ihtimalinden yaklaşık iki kat daha düşük” diye yazıyor.
Yanı sıra, Samanyolu’nda, muhtemelen birden az sayıda, yıldızlararası seyahatte ustalaşması sebebiyle “Tip 1” uygarlığı diye isimlendirilen makus bir niyetli dünya dışı uygarlık bulunduğunu tabir ediyor. “Yüzde 0.22 oranında (yakındaki yıldızlara seyahat yapma yeteneğine sahip) Tip-1 uygarlığı ve şayet tamamı da (henüz bir Tip 0 bile olmayan) insan uygarlığı üzereyse, yüzde 4.42 bu cins medeniyet olabilir” diyor: “Araştırma makalemde 4.42 uygarlıktan bahsetmiyorum; zira, 1) galakside bulunan uygarlıkların hepsinin de bizim üzere (Tip-0’ın altında) olup olmadığını bilmiyoruz ve 2) bizim üzere bir uygarlık büyük ihtimalle diğer birileri için tehdit teşkil etmez, çünkü gezegenlerine seyahat yapabilecek teknolojiye (henüz) sahip değiliz (Tip-1 olduktan sonra bu teknolojiye ulaşacağız).”
Caballero, Motherboard mecmuasıyla gerçekleştirdiği bir telefon görüşmesinde, toplumların geliş seviyeleri ilerledikçe daha az istilaya uğradıklarını ve Dünya’yı yok edebilecek uzaylı uygarlıkların teknolojik alanda ilerledikçe bunu yapmakla daha az ilgileneceklerini kestirim ettiğini belirtiyor.
“Makalemi sadece bildiğimiz hayatı temel alarak yazdım. Uzaylıların zihnini bilmiyoruz. Dünya dışı bir uygarlık farklı bir kimyasal bileşime sahip bir beyne sahipken empati gücümüze sahip olmayabilir ya da daha fazla psikopatolojik davranışlar sergiliyor olabilir” diyor: “Sınırlamaları olan araştırmamı yapmanın yolu olarak bunu seçtim, zira uzaylıların nasıl olacağını bilmiyoruz.”
ÇÖZÜLMESİ GEREKEN BİR MUAMMA
“Ne yazık ki bunun hâlâ ziyadesiyle gizemli bir sorun olduğunu düşünüyorum, hiç kimse bunun hakkında konuşmaya istekli görünmüyor” diye ekliyor: “Ortada, bildiri göndermekten korkma sorunu var; ancak bunun nitekim de tehlike içerip içermediği konusunda çok az araştırma mevcut.”
Caballero, bunun tam olarak en karmaşık bilimsel yaklaşım olmadığının farkında; bununla birlikte, masaya bir oran sürerek uzaya bildiri yollamanın gerçekten tehlikeli olup olmadığı üzerinde bir tartışma başlatabilmeyi umduğunu lisana getiriyor. “Tahmini bir uzaylı istilasına dair ihtimalin, gezegendeki her canlıyı yok eden bir asteroid çarpmasından iki kat daha düşük olduğu gerçeği, yakınlardaki yaşama elverişli olabilecek bir ötegezegene radyo ya da lazer iletisi yollanarak gerçekleştirilecek birinci önemli yıldızlararası müsabakanın hangi şartlarda yaşanacağını tespit etmek emelini güden memleketler arası bir tartışma olacak bir sonraki etabın önünü açmalı” diye ekliyor.
Yazının yepyenisi Vice sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)