Son dönemde başta büyükşehirler olmak üzere ev kiralarında yaşanan artışlar, dört bakanlığın katıldığı toplantıda masaya ele alındı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum başkanlığındaki toplantıya, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Yunus Elitaş ve Ticaret Bakanlığı bürokratları katıldı.
Toplantıda, kira artışlarında enflasyon oranlarının aşılması halinde, denetlemelerle fiyatlara müdahale edilmesinin gündeme geldiği öğrenildi. Bu şekilde enflasyon oranını geçen kira artışlarında ceza uygulamanın değerlendirildiği toplantıda, özellikle büyükşehirlerdeki kira artışlarının belli kriterlere bağlanması konusunda da görüş alışverişinde bulunuldu. Kiralarla ilgili temasların önümüzdeki süreçte de devam etmesi bekleniyor.
TÜİK’in açıkladığı istatistik verilerine göre mayıs ayında kira artış oranı yüzde 34,46 olurken, başta İstanbul olmak üzere pek çok büyük kentte kiralara bu orandan daha yüksek zamlar gündeme geldi.
Hollanda modeli
Kirada fahiş fiyatların önüne geçilebilmesi için bölgesel ücretlendirme yapılan Hollanda modeli de bu kapsamda ön plana çıktı. Söz konusu modelde konutun büyüklüğü, bulunduğu yer, oda sayısı gibi kriterler gözetilerek kiralarda tavan fiyat belirleniyor, bu ücretin üzerine çıkılamıyor.
‘Kiralardaki keyfi artış önlenmeli’
Organize perakendede canlılık nisanda da genel olarak sürerken maliyetlerde ve giderlerde tahminlerin üzerindeki artış, sektörü endişelendiriyor. Sektörün önümüzdeki aylarda zorlanmaya başlayacağını vurgulayan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, maliyet artışlarının frenlenmesi ve enflasyonla mücadele için üç maddelik öneride bulundu.
Şubattan itibaren yükseliş trendine giren ciroların nisanda dalgalı bir seyir izlediğini, tüketicinin fiyat artışı beklentisi ile ihtiyaçlarını öne çekmesi nedeniyle satışların genel olarak iyi gittiğini, ancak maliyetleri fiyata yansıtamayan markalar için marjın daraldığını vurgulayan Öncel, şunları söyledi: “Organize perakende için kira ve AVM’lerdeki genel giderler en önemli maliyet kalemlerinden birini oluşturuyor. Bazı AVM’lerde kiranın yüzde 20’sine varan oranlarda genel gider faturası kesiliyor. Cadde mağazalarının kiralarında yasal sınırın üzerinde keyfi artışlar başladı.”
3 maddelik öneri
Tüketici enflasyonunun frenlenmesi için önerilerde bulunan Öncel, bunları şöyle sıraladı: “Konut ve işyerlerindeki kira artışlarında TÜFE ortalamasına bir üst sınır belirlenmesi. Mülk sahiplerine kira gelirleri için belli bir süre vergi muafiyeti ya da indirim getirilmesi. AVM’lerde maliyetlere doğrudan yansıyan genel giderlerle ilgili yönetmeliğin perakende sektörünün
beklentileri doğrultusunda tamamlanarak bir an önce yürürlüğe girmesi.”