Taban fiyata yapılan artırımın tüm çalışanların fiyatlarına yansıyıp yansımadığı merak ediliyor. Bu soruya yanıt bulmak için Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) beyan edilen prime temel yarar datalarına bakıldı. Prime temel karlar brüt fiyata karşılık geliyor. Özel dalda yılın birinci yarısında fiyat artışları genel olarak ocak ve şubat aylarında yapılıyor. SGK en son şubat ayı datalarını yayımladı.
2022 yılında net minimum fiyat yüzde 50.5 oranında artarak 2825.90 TL’den 4253.40 TL’ye yükseldi. Net fiyatın yüzde 50.5 artmasını, minimum fiyata kadar olan çıkarların vergi dışı bırakılması sağladı. 2022 yılında brüt taban fiyat ise yüzde 39.9 oranında artarak 3577.50 TL’den 5004 TL’ye yükseldi.
Minimum fiyattaki artışın tüm çalışanlara yansıyıp yansımadığını anlamak için hakikat karşılaştırmanın brüt fiyata nazaran yapılması gerekiyor. SGK’nın faaliyet kolları prestijiyle yayımladığı bilgilere nazaran, şubat ayı prestijiyle Türkiye genelinde emekçi statüsünde çalışanlar için beyan edilen ortalama brüt fiyat geçen yılın birebir ayına kıyasla yüzde 42.02 oranında arttı. Artış oranı erkek çalışanlarda yüzde 42.95 olurken, bayan çalışanlarda yüzde 40.65’te kaldı.
SGK bilgileri, Türkiye genelindeki ortalama fiyat artışının brüt taban fiyat artışının üzerinde gerçekleştiğini gösteriyor. Lakin, dallar bazında fiyat artışlarında büyük farklar olduğu gözleniyor. Birtakım kesimler Türkiye ortalamasının iki katını aşarken, birtakım kesimlerin ise Türkiye ortalamasının neredeyse yarısı seviyesinde kaldığı görülüyor.
Ülke genelindeki ortalama fiyat artışlarının taban fiyatın üzerine çıkmasında yıllık bazda enflasyonun aralık ayında yüzde 36.08, ocak ayında da yüzde 48.69 açıklanmasının tesirli olduğu bedellendiriliyor. (Nisan ayında açıklanan enflasyonun yıllık bazda yüzde 69.97, 4 aylık periyotta ise yüzde 31.71 olduğu dikkate alınırsa, yıl başında yapılan artırımlar enflasyon karşısında şimdiden eridi.)
Ortalama fiyat artışında havayolu nakliyeciliği bölümünü yüzde 64.66 ile milletlerarası örgütler ve temsilcilikler izledi. Bu iki kesimin akabinde sırasıyla madenciliği destekleyici hizmet faaliyetlerinde yüzde 58.09, makine ve ekipmanların suramı ve tamiri dalında yüzde 56.50, insan sıhhati hizmetlerinde yüzde 54.27, sigorta, reasürans ve emeklilik fonlarında yüzde 52.28, finans kesiminde yüzde 50.90, temel eczacılık eserleri imalatında yüzde 50.35 oranında artış oldu.
EĞİTİM DALINDA FİYAT ARTIŞI YÜZDE 31.78’DE KALDI
Ortalama fiyattaki artışın en düşük olduğu bölüm ise yüzde 23.92 ile spor, cümbüş ve dinlence faaliyetleri kesimi oldu. Bunu sinema sineması, dizi ve müzik bölümü (%24.37), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol eserleri imalatı (%25.10), yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve cümbüş faaliyetleri (%29.84), kiralama ve leasing faaliyetleri (%30.89), yatılı bakım faaliyetleri (%30.66), yüzde 31.78 ile de eğitim kesimi izledi.
FAALİYET KOLLARINA NAZARAN ORTALAMA AYLIK FİYATLARDAKİ DEĞİŞİM ORANI (Yüzde) | Erkek | Bayan | Genel Toplam |
Bitkisel Ve Hayvansal Üretim İle Avcılık Ve İlgili Hizmet Aktif. |
43,44 | 41,09 | 42,64 |
Ormancılık İle Endüstriyel Ve Yakacak Odun Üretimi | 45,60 | 41,09 | 44,84 |
Balıkçılık Ve Su Eserleri Yetiştiriciliği | 44,69 | 39,84 | 43,94 |
Kömür Ve Linyit Çıkartılması | 50,28 | 49,20 | 50,23 |
Ham Petrol Ve Doğal Gaz Çıkarımı | 39,83 | 42,52 | 39,86 |
Metal Cevherleri Madenciliği | 39,78 | 49,19 | 40,27 |
Öteki Madencilik Ve Taş Ocakçılığı | 47,34 | 44,26 | 47,01 |
Madenciliği Destekleyici Hizmet Faaliyetleri | 58,04 | 61,46 | 58,09 |
Besin Eserlerinin İmalatı | 43,23 | 41,81 | 42,33 |
İçeceklerin İmalatı | 44,31 | 36,36 | 42,83 |
Tütün Eserleri İmalatı | 51,09 | 42,55 | 48,63 |
Dokumacılık Eserlerinin İmalatı | 45,15 | 43,55 | 44,56 |
Giysi Eşyalarının İmalatı | 41,83 | 41,12 | 41,42 |
Deri Ve İlgili Eserlerin İmalatı | 42,56 | 41,24 | 41,93 |
Ağaç, Ağaç Ür. Ve Mantar Ür.İmalatı (Mobilya Hariç) | 42,34 | 39,07 | 41,64 |
Kağıt Ve Kağıt Eserlerinin İmalatı | 48,98 | 46,33 | 48,22 |
Kayıtlı Medyanın Basılması Ve Çoğaltılması | 46,15 | 40,86 | 44,53 |
Kok Kömürü Ve Rafine Edilmiş Petrol Eserleri İmalatı | 25,66 | 23,48 | 25,10 |
Kimyasalların Ve Kimyasal Eserlerin İmalatı | 46,68 | 42,21 | 45,43 |
Temel Eczacılık Eserlerinin Ve Eczacılığa Ait Gereçlerin İmalatı | 50,95 | 49,47 | 50,35 |
Kauçuk Ve Plastik Eserlerin İmalatı | 42,53 | 40,60 | 41,90 |
Öbür Metalik Olmayan Mineral Eserlerin İmalatı | 44,59 | 42,60 | 44,10 |
Ana Metal Sanayii | 43,55 | 44,28 | 43,45 |
Fabrikasyon Metal Eserleri İmalatı (Makine Ve Teçhizat Hariç) | 43,08 | 40,74 | 42,56 |
Bilgisayarların, Elektronik Ve Optik Eserlerin İmalatı | 43,48 | 45,36 | 43,81 |
Elektrikli Teçhizat İmalatı | 43,57 | 43,65 | 43,40 |
Diğer Yerde Sınıflandırılmamış Makine Ve Ekipman İmalatı | 44,12 | 41,31 | 43,52 |
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) Ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı | 41,18 | 43,74 | 41,52 |
Öbür Ulaşım Araçlarının İmalatı | 52,74 | 45,68 | 52,34 |
Mobilya İmalatı | 43,69 | 40,92 | 43,10 |
Öteki İmalatlar | 42,47 | 44,55 | 43,12 |
Makine Ve Ekipmanların Suramı Ve Tamiratı | 58,24 | 47,49 | 56,50 |
Elektrik, Gaz, Buhar Ve Havalandırma Sistemi Üretim Ve Dağıtımı | 44,45 | 41,29 | 44,16 |
Suyun Toplanması, Arıtılması Ve Dağıtılması | 42,58 | 38,79 | 42,22 |
Kanalizasyon | 38,85 | 46,91 | 39,32 |
Atığın Toplanması, Islahı Ve Bertarafı Faaliyetleri; Hususların Geri Kazanımı | 33,61 | 35,64 | 33,68 |
Güzelleştirme Faaliyetleri Ve Öteki Atık İdaresi Hizmetleri | 43,34 | 37,74 | 42,84 |
Bina İnşaatı | 42,04 | 38,54 | 41,92 |
Bina Dışı Yapıların İnşaatı | 49,82 | 47,17 | 49,65 |
Özel İnşaat Faaliyetleri | 38,95 | 37,33 | 38,59 |
Motorlu Kara Taşıtları Ve Motosiklet Toptan Ve Perakende Ticareti İle Tamiri | 39,99 | 36,08 | 39,25 |
Toptan Ticaret (Mot. Kara Taşıtları Ve Motosikletler Hariç) | 42,05 | 39,96 | 41,38 |
Perakende Ticaret (Mot. Kara Taşıtları Ve Motosikletler Hariç) | 42,67 | 41,65 | 42,11 |
Kara Nakliyeciliği Ve Boru Sınırı Nakliyeciliği | 43,35 | 39,62 | 42,99 |
Su Yolu Nakliyeciliği | 48,34 | 60,53 | 47,56 |
Hava Yolu Nakliyeciliği | 71,77 | 165,48 | 104,01 |
Nakliyecilik İçin Depolama Ve Destekleyici Faaliyetler | 45,28 | 48,74 | 45,90 |
Posta Ve Kurye Faaliyetleri | 40,37 | 35,27 | 39,34 |
Konaklama | 46,37 | 44,07 | 45,43 |
Yiyecek Ve İçecek Hizmeti Faaliyetleri | 40,20 | 38,14 | 39,41 |
Yayımcılık Faaliyetleri | 34,68 | 29,18 | 32,55 |
Sinema Sineması, Görüntü Ve Televizyon Prog. Üretim, Ses Kaydı Ve Müzik Yay. Aktif. | 24,74 | 23,69 | 24,37 |
Programcılık Ve Yayıncılık Faaliyetleri | 41,44 | 39,10 | 40,69 |
Telekomünikasyon | 35,64 | 35,17 | 35,32 |
Bilgisayar Programlama, Danışmanlık Ve İlgili Aktif. | 44,79 | 42,54 | 43,60 |
Bilgi Hizmet Faaliyetleri | 47,94 | 45,11 | 46,14 |
Finansal Hizmet Aktif. (Sigorta Ve Emeklilik Fonları Hariç) | 49,31 | 53,70 | 50,90 |
Sigorta, Reasürans Ve Emeklilik Fonları (Zorunlu Toplumsal Güvenlik Hariç) | 51,14 | 53,81 | 52,28 |
Finansal Hizmetler İle Sigorta Faaliyetleri İçin Yardımcı Faaliyetler | 40,69 | 41,03 | 40,46 |
Gayrimenkul Faaliyetleri | 41,07 | 38,48 | 40,45 |
Hukuk Ve Muhasebe Faaliyetleri | 37,70 | 37,27 | 37,42 |
Yönetim Merkezi Faaliyetleri; İdari Danışmanlık Faaliyetleri | 44,53 | 43,53 | 43,85 |
Mimarlık Ve Mühendislik Faaliyetleri; Teknik Test Ve Tahlil Aktif. | 39,69 | 38,24 | 38,81 |
Bilimsel Araştırma Ve Geliştirme Faaliyetleri | 48,51 | 48,73 | 48,28 |
Reklamcılık Ve Piyasa Araştırması | 40,83 | 39,15 | 40,00 |
Öbür Mesleksel, Bilimsel Ve Teknik Faaliyetler | 38,67 | 36,55 | 37,54 |
Veterinerlik Hizmetleri | 37,92 | 36,13 | 36,54 |
Kiralama Ve Leasing Faaliyetleri | 28,29 | 39,51 | 30,89 |
İstihdam Faaliyetleri | 42,98 | 42,77 | 42,84 |
Seyahat Acentesi, Çeşit Operatörü Ve Öteki Rezervasyon Hizmetleri Ve İlgili Aktif. | 31,84 | 31,18 | 31,47 |
Güvenlik Ve Soruşturma Faaliyetleri | 42,12 | 45,83 | 42,44 |
Binalar İle İlgili Hizmetler Ve Etraf Düzenlemesi Faaliyetleri | 41,95 | 45,59 | 43,21 |
Ofis İdaresi, Ofis Takviye Ve İş Dayanak Faaliyetleri | 46,29 | 46,40 | 45,95 |
Kamu İdaresi Ve Savunma; Zarurî Toplumsal Güvenlik | 43,28 | 47,53 | 44,49 |
Eğitim | 37,58 | 28,59 | 31,78 |
İnsan Sıhhati Hizmetleri | 59,20 | 50,99 | 54,27 |
Yatılı Bakım Faaliyetleri | 31,91 | 30,01 | 30,66 |
Barınacak Yer Sağlanmaksızın Verilen Toplumsal Hizmetler | 43,81 | 39,09 | 39,29 |
Yaratıcı Sanatlar, Şov Sanatları Ve Cümbüş Faaliyetleri | 27,62 | 34,42 | 29,84 |
Kütüphaneler, Arşivler, Müzeler Ve Öbür Kültürel Faaliyetler | 47,57 | 42,32 | 45,62 |
Kumar Ve Müşterek Bahis Faaliyetleri | 50,89 | 39,83 | 47,83 |
Spor Faaliyetleri, Cümbüş Ve Dinlence Faaliyetleri | 26,55 | 26,14 | 23,92 |
Üye Olunan Kuruluşların Faaliyetleri | 39,21 | 33,67 | 37,16 |
Bilgisayarların, Şahsî Eşyaların Ve Mesken Eşyalarının Tamiri | 38,36 | 35,91 | 37,72 |
Öteki Hizmet Faaliyetleri | 36,34 | 38,10 | 36,64 |
Konut İçi Çalışan İşçinin Patronları Olarak Hanehalklarının Faaliyetleri | 36,65 | 36,54 | 34,03 |
Hanehalkları Tarafından Kendi Kullanımlarına Yönelik Üretilen Mal Ve Hizmetler | 33,49 | 35,49 | 33,61 |
Memleketler arası Örgütler Ve Temsilciliklerinin Faaliyetleri | 61,65 | 68,72 | 64,66 |
Ek-9 Konut Hizmetlerinde 10 Günden Fazla Çalışanlar | 40,26 | 39,93 | 40,05 |
Toplam | 42,95 | 40,65 | 42,02 |
EN YÜKSEK FİYAT HANGİ DALDA?
Havayolu nakliyatı ve milletlerarası örgütler ve temsilciliklerde fiyat artışının yüksek olmasında, bu dallarda fiyatların yüklü olarak döviz üzerinden ödenmesi tesirli oldu. Fiyat artış oranlarındaki farklılık kesimlerin fiyat sıralamasını da değiştirdi.
Geçen yıl şubat ayında fiyat sıralamasında birinci sırayı 14.615 lirayla ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alırken, bu kesimi bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri (13.094 TL), havayolu nakliyatı (12.789 TL), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol eserleri imalatı (12.264 TL) kesimleri izledi.
Bu yıl şubat ayında ise 26.091 TL ile birinci sıraya havayolu nakliyatı dalı yerleşti. Onu ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (20.439 TL), bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri (19.416 TL), milletlerarası örgütler ve temsilcilik faaliyetleri (18.310 TL), finans dalı (17.583 TL), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol eserleri imalatı (15.341 TL), bilgisayar programlama ve danışmanlık faaliyetleri (15.263 TL ) izledi.
En düşük fiyat ise 5.071 TL ile bu yıl da konut hizmetlerinde çalışanlarda görüldü.
FAALİYET KOLLARINA NAZARAN ORTALAMA AYLIK FİYATLAR | 2021 Şubat ayı | 2022 Şubat ayı |
Bitkisel Ve Hayvansal Üretim İle Avcılık Ve İlgili Hizmet Aktif. |
4.572 | 6.521 |
Ormancılık İle Endüstriyel Ve Yakacak Odun Üretimi | 5.644 | 8.175 |
Balıkçılık Ve Su Eserleri Yetiştiriciliği | 4.687 | 6.746 |
Kömür Ve Linyit Çıkartılması | 7.508 | 11.279 |
Ham Petrol Ve Doğal Gaz Çıkarımı | 14.615 | 20.439 |
Metal Cevherleri Madenciliği | 6.722 | 9.429 |
Öteki Madencilik Ve Taş Ocakçılığı | 5.077 | 7.465 |
Madenciliği Destekleyici Hizmet Faaliyetleri | 8.111 | 12.822 |
Besin Eserlerinin İmalatı | 4.604 | 6.553 |
İçeceklerin İmalatı | 6.251 | 8.927 |
Tütün Eserleri İmalatı | 8.392 | 12.474 |
Dokuma Eserlerinin İmalatı | 4.860 | 7.026 |
Giysi Eşyalarının İmalatı | 4.151 | 5.870 |
Deri Ve İlgili Eserlerin İmalatı | 4.146 | 5.884 |
Ağaç, Ağaç Ür. Ve Mantar Ür.İmalatı (Mobilya Hariç)tı | 4.365 | 6.183 |
Kağıt Ve Kağıt Eserlerinin İmalatı | 5.466 | 8.102 |
Kayıtlı Medyanın Basılması Ve Çoğaltılması | 5.050 | 7.299 |
Kok Kömürü Ve Rafine Edilmiş Petrol Eserleri İmalatı | 12.264 | 15.341 |
Kimyasalların Ve Kimyasal Eserlerin İmalatı | 6.849 | 9.961 |
Temel Eczacılık Eserlerinin Ve Eczacılığa Ait Gereçlerin İmalatı | 7.423 | 11.160 |
Kauçuk Ve Plastik Eserlerin İmalatı | 5.455 | 7.741 |
Öteki Metalik Olmayan Mineral Eserlerin İmalatı | 5.066 | 7.300 |
Ana Metal Sanayii | 6.738 | 9.666 |
Fabrikasyon Metal Eserleri İmalatı (Makine Ve Teçhizat Hariç) | 5.433 | 7.746 |
Bilgisayarların, Elektronik Ve Optik Eserlerin İmalatı | 7.024 | 10.101 |
Elektrikli Teçhizat İmalatı | 6.044 | 8.667 |
Öbür Yerde Sınıflandırılmamış Makine Ve Ekipman İmalatı | 5.913 | 8.486 |
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) Ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı | 7.061 | 9.993 |
Öteki Ulaşım Araçlarının İmalatı | 7.870 | 11.989 |
Mobilya İmalatı | 4.286 | 6.133 |
Öbür İmalatlar | 4.632 | 6.629 |
Makine Ve Ekipmanların Heyetimi Ve Tamiratı | 6.371 | 9.970 |
Elektrik, Gaz, Buhar Ve Havalandırma Sistemi Üretim Ve Dağıtımı | 6.392 | 9.214 |
Suyun Toplanması, Arıtılması Ve Dağıtılması | 7.193 | 10.230 |
Kanalizasyon | 6.327 | 8.815 |
Atığın Toplanması, Islahı Ve Bertarafı Faaliyetleri; Unsurların Geri Kazanımı | 5.505 | 7.360 |
Düzgünleştirme Faaliyetleri Ve Öbür Atık İdaresi Hizmetleri | 5.154 | 7.362 |
Bina İnşaatı | 4.069 | 5.775 |
Bina Dışı Yapıların İnşaatı | 6.036 | 9.034 |
Özel İnşaat Faaliyetleri | 4.359 | 6.041 |
Motorlu Kara Taşıtları Ve Motosiklet Toptan Ve Perakende Ticareti İle Tamiri | 4.808 | 6.695 |
Toptan Ticaret (Mot. Kara Taşıtları Ve Motosikletler Hariç) | 5.382 | 7.609 |
Perakende Ticaret (Mot. Kara Taşıtları Ve Motosikletler Hariç) | 4.383 | 6.229 |
Kara Nakliyatı Ve Boru Sınırı Nakliyatı | 4.347 | 6.216 |
Su Yolu Nakliyatı | 9.093 | 13.418 |
Hava Yolu Nakliyatı | 12.789 | 26.091 |
Nakliyat İçin Depolama Ve Destekleyici Faaliyetler | 5.874 | 8.570 |
Posta Ve Kurye Faaliyetleri | 5.181 | 7.219 |
Konaklama | 4.767 | 6.933 |
Yiyecek Ve İçecek Hizmeti Faaliyetleri | 4.037 | 5.627 |
Yayımcılık Faaliyetleri | 6.971 | 9.240 |
Sinema Sineması, Görüntü Ve Televizyon Prog. Üretim, Ses Kaydı Ve Müzik Yay. Aktif. | 5.959 | 7.411 |
Programcılık Ve Yayıncılık Faaliyetleri | 7.499 | 10.551 |
Telekomünikasyon | 10.436 | 14.122 |
Bilgisayar Programlama, Danışmanlık Ve İlgili Aktif. | 10.629 | 15.263 |
Bilgi Hizmet Faaliyetleri | 9.403 | 13.742 |
Finansal Hizmet Aktif. (Sigorta Ve Emeklilik Fonları Hariç) | 11.652 | 17.583 |
Sigorta, Reasürans Ve Emeklilik Fonları (Zorunlu Toplumsal Güvenlik Hariç) | 9.048 | 13.779 |
Finansal Hizmetler İle Sigorta Faaliyetleri İçin Yardımcı Faaliyetler | 7.313 | 10.271 |
Gayrimenkul Faaliyetleri | 4.437 | 6.232 |
Hukuk Ve Muhasebe Faaliyetleri | 4.532 | 6.228 |
Yönetim Merkezi Faaliyetleri; İdari Danışmanlık Faaliyetleri | 9.099 | 13.089 |
Mimarlık Ve Mühendislik Faaliyetleri; Teknik Test Ve Tahlil Aktif. | 6.643 | 9.221 |
Bilimsel Araştırma Ve Geliştirme Faaliyetleri | 13.094 | 19.416 |
Reklamcılık Ve Piyasa Araştırması | 5.558 | 7.781 |
Başka Mesleksel, Bilimsel Ve Teknik Faaliyetler | 5.678 | 7.809 |
Veterinerlik Hizmetleri | 4.606 | 6.289 |
Kiralama Ve Leasing Faaliyetleri | 5.917 | 7.745 |
İstihdam Faaliyetleri | 4.884 | 6.976 |
Seyahat Acentesi, Çeşit Operatörü Ve Başka Rezervasyon Hizmetleri Ve İlgili Aktif. | 5.579 | 7.335 |
Güvenlik Ve Soruşturma Faaliyetleri | 4.668 | 6.649 |
Binalar İle İlgili Hizmetler Ve Etraf Düzenlemesi Faaliyetleri | 4.769 | 6.829 |
Ofis İdaresi, Ofis Dayanak Ve İş Takviye Faaliyetleri | 6.247 | 9.117 |
Kamu İdaresi Ve Savunma; Zarurî Toplumsal Güvenlik | 5.203 | 7.517 |
Eğitim | 5.617 | 7.403 |
İnsan Sıhhati Hizmetleri | 5.900 | 9.102 |
Yatılı Bakım Faaliyetleri | 4.731 | 6.182 |
Barınacak Yer Sağlanmaksızın Verilen Toplumsal Hizmetler | 4.760 | 6.630 |
Yaratıcı Sanatlar, Şov Sanatları Ve Cümbüş Faaliyetleri | 7.610 | 9.881 |
Kütüphaneler, Arşivler, Müzeler Ve Başka Kültürel Faaliyetler | 5.520 | 8.039 |
Kumar Ve Müşterek Bahis Faaliyetleri | 4.755 | 7.030 |
Spor Faaliyetleri, Cümbüş Ve Dinlence Faaliyetleri | 6.390 | 7.918 |
Üye Olunan Kuruluşların Faaliyetleri | 6.278 | 8.611 |
Bilgisayarların, Ferdî Eşyaların Ve Konut Eşyalarının Tamiri | 4.816 | 6.633 |
Öteki Hizmet Faaliyetleri | 4.017 | 5.489 |
Konut İçi Çalışan Çalışanın Patronları Olarak Hanehalklarının Faaliyetleri | 3.887 | 5.209 |
Hanehalkları Tarafından Kendi Kullanımlarına Yönelik Üretilen Mal Ve Hizmetler | 4.123 | 5.509 |
Memleketler arası Örgütler Ve Temsilciliklerinin Faaliyetleri | 11.120 | 18.310 |
Ek-9 Konut Hizmetlerinde 10 Günden Fazla Çalışanlar | 3.621 | 5.071 |
Toplam | 5.371 | 7.628 |