Uyku tertibi, hem sağlımıza hem gündelik hayatımıza tesirlerinden ötürü epeyce değerlidir.
Bedenimizde uykudan sorumlu hormon olan melatoninin sistemli salgılanması ise dış ortam ile büyük ölçüde ilişkilidir.
Karanlık ve sesten uzak ortam sağlıklı bir uykunun anahtarıyken, günümüzde epeyce yaygın kullanılan televizyon, cep telefonu üzere araçların tesiri ile uykusuzluk sorunu gün geçtikçe artmaktadır.
Bu kapsamda, uykusuzluğun nedenleri ve alınacak tedbirleri kıymetlendiren Ensonhaber.com Sıhhat Muharriri Dr. Gülsüm Kartal, açıklamalarda bulundu.
Dr. Kartal, yetişkin bir insanın günde 6-8 saat uykuya muhtaçlığı olduğunu ve 6 saatten az uyumanın uykusuzluk olarak nitelendirilebileceğini söyledi.
Az uyuyanlarda kalp ve kronik hastalık görülme riskinin de arttığını belirten Dr. Kartal, uykunun kalitesinin de tesirli olduğunu vurguladı.
“Fiziksel durumlardan en kıymetlisi ağır ve ağrı ile giden hastalıklar”
Uykusuzluk nedenlerinin fizikî ve ruhsal olarak 2’ye ayrıldığını belirten Dr. Kartal, açıklamalarını şu tabirler ile sürdürdü:
“Fiziksel durumlardan en değerlisi ağır ve ağrı ile giden hastalıklar. Kas eklem hastalıkları ile uğraş eden bireylerde uykusuzluk sıklıkla görülmektedir. Tiroit, kalp hastalıkları, kronik obstrüktif akciğer hastalığı üzere teneffüsün sistemli olmadığı durumlarda uykusuzluk görülmektedir. Uyku apnesinde teneffüsün aralıklarla durması durumunda, huzur bacak sendromunda uykuya dalmada ve sürdürmede zorluklarla karşılaşılmaktadır.”
Uykusuzluğun ruhsal nedenleri
Dr. Kartal, ruhsal nedenlere ait ise şu sözleri kullandı:
“Psikolojik nedenlerin başında ise depresyon ve anksiyete gelmektedir. Bilhassa depresyonda uzun süren kronik uykusuzluk semptomları bulunur. Ayrıyeten öğrenilmiş uykusuzluk diye bir durum vardır. Örneğin, televizyon karşısında uyuruz. Ancak yatağa gittiğimizde uyuyamayacağımızı düşündüğümüzde sahiden de uyuyamayız. Bu da öğrenilmiş bir uykusuzluk olarak karşımıza çıkar.”
Kaliteli uyku için teklifler
Uyku müddeti kadar kalitesinin ve hijyeninin de değerli olduğunu vurgulayan Dr. Kartal, kaliteli uykuya yönelik şu ipuçlarını verdi:
“Daha kaliteli uyumak için kimi noktalara dikkat etmek gerekir. Akşam 6’dan sonra çay, kahve üzere kafein içeren içeceklerden uzak durmalı. Alkol, uyku getirici üzere düşünülse de uzun müddette uyku bozukluklarına neden olur. Asla önerilmemektedir.
Oda sıcaklığı 20-21 derece olmalı ve karanlık olmalıdır. Melatonin hormonunun sağlıklı bir formda salgılanması, sirkadiyen ritimde sağlıklı bir uyku için belirli bir saatten sonra bilhassa ekran ışıklarından uzak durmamız gereklidir. Her gün birebir saatte yatıp kalkmaya, dolu bir mide ile yatağa girmemeye ihtimam göstermeliyiz.
Sonraki gün yapacağımız işleri düşünmek, uykusuzluğa neden olabilir. Bu durumda kalkmak, yazılı bir liste yapmak rahatlatıcı olabilir. Birinci 20 dakika içinde uykuya dalamadıysak, kalkıp diğer bir odaya geçmek, bir koltuğa uzanmak, biraz kitap okumak güzel gelebilir. Yeniden uykumuz gelmediyse yatak odamıza geri dönmeliyiz.
Günümüzde çok daha az uyuyoruz. 3 haftadan fazla süren sonraki gün yorgun düşüren uykusuzluk varsa doktora başvurmak gerekir. Uyku ilaçlarına başvurmadan evvel, uykusuzluğun altında yatan nedenin araştırılması gerekir.”
