Bir kişi İsviçre’den kardeşine 15 bin lira gönderdi. Parayı bankadan sahte pasaport ibraz eden kişi aldı. Böylece banka yanlış bireye ödeme yapmış oldu. Açılan dava sonucunda banka yaptığı yanlış ödemeyi tanzim etti ve faizini de ekleyerek asıl hesap sahibine geri iade etti.
Ziyanı banka karşıladı
Bu emsal davada dolandırıcılık olayında kandırılan banka olarak kabil edildi ve ziyanı da banka karşıladı.
Banka kimliği sorgulamadığı için hatalı kabul edildi
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi, İsviçre’den kardeşine gönderdiği 15 bin lirayı, düzmece pasaport ibraz eden şahsa veren bankayı, vatandaşlık numarası içeren kimlik kartı sorgulamadığı gerekçesiyle kusurlu buldu.
“İhmal var“
İsviçre’den gönderilen 15 bin lirayı, asıl alıcı Cafer Kaya’ya değil uydurma pasaport ibraz eden dolandırıcıya ödeyen banka, kimlik kartı sorulmayarak gösterilen ihmali davranış nedeniyle parayı, faiziyle geri ödeyecek.
İşviçre’den Tunceli’ye giden para, düzmece kimlikle tahsil edildi
İsviçre’de yaşayan Mehmet Kaya, 10 Eylül 2015’te Western Union aracılığıyla 347 lira masraf ödeyip Tunceli’de yaşayan kardeşi Cafer Kaya’ya 15 bin lira gönderdi.
Parayı çekmek için 15 Eylül 2015’te Hozat’taki Western Union şubesine giden Cafer Kaya, paranın İstanbul’da tıpkı isimli biri tarafından 12 Eylül 2015 Cumartesi günü Şişli’deki bir alışveriş merkezinde nöbetçi olarak açık bir bankanın şubesinden çekildiğini öğrendi.
Parayı gönderen hata duyurusunda bulundu
Cafer Kaya, savcılığa cürüm duyurusunda bulunurken, İsviçre’den İstanbul’a gelen Mehmet Kaya da kelam konusu banka aleyhine dava açtı.
Banka kusurlu sayıldı
Mehmet Kaya’nın avukatı Erbil Güner tarafından İstanbul 11. Tüketici Mahkemesi’ne sunulan dava dilekçesinde, paranın 12 Eylül 2015’te Moldova vatandaşı Cafer Kaya isimli şahsa sadece pasaport ibrazıyla şahsi kusurlu olarak ödendiği belirtildi.
İmza gerçek değil
Paranın üçüncü şahsa ödenmesi esnasında doldurulan evrak üzerindeki hiçbir yazı ve imzanın gerçek Cafer Kaya’ya ilişkin olmadığı anlatılan dilekçede, gerçek Kaya’nın da ikamet etmediği İstanbul’a hiç gelmediği kaydedildi.
Türk ismiyle Moldova pasaportu sundu
Bankanın, paranın ödenmesi konusunda gereken dikkati ve ihtimamı göstermesi, bütün güvenlik tedbirlerini alıp prosedürleri objektif biçimde işletmesi halinde Cafer Kaya’nın maddi ziyana uğramayacağı vurgulanan dilekçede, “Paranın alıcısı olduğunu beyan ederek bankaya başvuran kişinin yabancılık ögesi taşıması, pasaport ibraz etmesi, Cafer Kaya ismiyle Moldova vatandaşı görünmesi üzere güvenlik tedbirleri ve denetimleri göz arkası edilmiştir. Alıcının yanlışsız kişi olup olmadığı tarzına uygun halde araştırılıp sorgulamamış, müvekkile ilişkin para sahteciliklere karşı korunmamıştır.” denildi.
Yasal faiziyle geri iade edilecek
Dilekçede, paranın olay tarihinden itibaren yasal faiziyle davacıya ödenmesi istendi.
Alıcı transfer kodunu söylediği için evvel mahkeme davayı reddetti
Mahkemenin dava belgesini gönderdiği eksper tarafından hazırlanan raporda, Western Union’un para transfer süreçlerinde kimi bankalarla mutabakatlı olduğu, alıcıdan kimlik dokümanı ve gönderici tarafından bildirilen Money Transfer Control Number’ı (MTCN) söylemesinin istendiği, bunun akabinde ödeme yapıldığı kaydedildi.
“MTCN numarası oburu ile paylaşılmamalı“
Raporda, davacının şifre mahiyetindeki MTCN numarasını diğerleriyle paylaşmaması halinde havalenin Türkiye’deki bir acenteden çekilemeyeceği vurgulanarak, MTCN numarasının gerek bankaların gerekse Western Union sisteminde şifreli olarak saklandığı, ödeme noktasında da alıcının beyanıyla sisteme girilene kadar görülmediği anlatıldı.
“Şifresinin sızması mümkün değil“ dendi
Bu münasebetlerle raporda, MTCN numarasının, bankalar ve Western Union sisteminden sızmasının teknik olarak mümkün gözükmediği değerlendirmesi yapıldı.
Davalı bankanın mahkemeye sunduğu dilekçede de paranın ödenmesi için alıcının MTCN kodunu söylemesi ve kimlik ibraz etmesi gerektiği, MTCN kodunun yalnızca parayı gönderen ile çeken kişinin bilebileceği, davacının bu kodu korumak zorunda olduğu belirtilerek, bankaya kusur atfedilemeyeceği bildirildi.
Davayı karara bağlayan mahkeme, parayı çekmek için kullanılan şifrenin yalnızca Mehmet Kaya tarafından bilindiğini, üçüncü kişinin öğrenmesinin imkansız olduğunu belirterek, parayı çekmeye giden şahsın gerçek şifreyi yetkililere söylediğini, sürecin buna nazaran yapıldığını kaydetti.
Mahkeme, gerçek şifre verilmediği sürece sürecin gerçekleştirilemeyeceğini vurgulayarak, banka kusurlu olmadığından davanın reddine karar verdi.
Dolandırıcı tıpkı pasaportla oburunun parasını da çekmiş
Bunun üzerine Mehmet Kaya, İstanbul 11. Tüketici Mahkemesi’nin kararını İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne (İstinaf) taşıdı. Kaya’nın avukatlarınca hazırlanan dilekçede, mahkemenin karara tesir edecek nitelikteki hayati kanıtları toplamadan karar kurduğu öne sürülerek, parayı çeken dolandırıcının tıpkı pasaportla bir oburunun parasını da çektiğine ait farklı bir belgeden oluşan kanıtın mahallî mahkemeye sunulduğu anlatıldı.
Şifre paylaşımı ispat edilemedi
Dilekçede, bu kanıt sayesinde dava konusu paranın çekilmesinde kullanılan pasaportun, tıpkı vakitte bir diğer kişinin parası çekilirken de kullanıldığının anlaşıldığı belirtilerek, yeniden davalıların paranın güvenliğini sağlayamadıklarının, dışarıdan müdahaleyle dolandırıcılar tarafından paranın çekilmesine ait bilgi ve şifrelerin alınabildiğinin de ispat edildiği kaydedildi.
Lokal mahkemenin bu kanıtı incelemediği tabir edilen dilekçede, eksik inceleme ve yanlışlı kabuller içeren uzman raporuyla yetinilerek karar verildiği aktarıldı.
Pasaportun gerçekliği araştırılmadı
Dilekçede, düzmece pasaportların tespiti için de detektörlerin satıldığı, bankanın pasaport sahteciliğini öngörüp tedbirini almak zorunda olduğu tabir edilerek, lokal mahkemenin kararının kaldırılması istendi.
“İstinaf, davacıyı haklı buldu”
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi’nin kararında, Cafer Kaya ismine düzenlenen geçersiz pasaporttaki imzayla, davacının kardeşi Cafer Kaya’nın evraka sunulan imzalarının bariz farklı olduğu belirtildi.
“Pasaportun yanında kimlik dokümanı de istenmeliydi”
Bankanın yabancı asıllı müşterilere ödeme sırasında tek başına pasaport üzerinden kimlik tespitiyle yetinmemesi, vatandaşlık numarası içeren kimlik kartı da istemesi gerektiği lisana getirilen kararda, yalnızca ibraz edilen pasaport üzerine ödeme yapılmasının davalı bankanın ihmalini gösterdiği bildirildi.
İstinaf talebini kabul eden daire, lokal mahkemenin kararını kaldırarak, davalı bankanın, 12 Eylül 2015’ten itibaren 15 bin 347 lirayı yasal faiziyle davacıya ödemesine hükmetti.
“Mahkeme emsal karar verdi”
Kararı AA muhabirine pahalandıran avukat Erbil Güner, bugüne kadar birinci derece ve üst mahkemeler tarafından bu mevzuda verilen kararların tüketiciler aleyhine sonuçlandığını söyledi.
Bu karardan evvel mağdur olan tüketicilerden MTCN şifrelerini koruduklarını ispat etmeleri ve Western Union güvenlik sisteminin aşıldığını ortaya koymalarının beklendiğini lisana getiren Güner, “Böylece mağdur vatandaşlar adalet karşısında da darbe alıyor ve hak kaybına uğruyorlardı. Evrakımızda alınan kararla acente ve bankaların dolandırıcılık hareketlerine karşı daha dikkatli ve ihtimamlı hareket etmeleri gerektiği ortaya konulmuş oldu. Dairenin kararı, bu manada emsal bir karar olmakla bu bahiste mağduriyet yaşamış sayısız vatandaşa yol gösterici olması manasında da memnuniyet vericidir.” sözünü kullandı.