Getty Images Liberya’da maymun çiçeği olan 4 yaşındaki bir kız çocuğunun elleri ve bacakları Bu yıl Avrupa’dan sonra ABD’de de birinci sefer maymun çiçeği virüsüne rastlandı. Virüs ABD’de, yakın vakitte Kanada’ya seyahat etmiş bir erkekte tespit edildi.
İspanya’da Çarşamba günü 23 bireyde maymun çiçeği semptomları görüldüğü açıklandı.
Portekiz’de 15 kuşkulu hadisenin araştırıldığı duyuruldu.
İngiltere’de de iki yeni maymun çiçeği olayı tespit edildi. Böylece ülkede toplam olay sayısı 9’a yükseldi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ NEDİR, NE KADAR YAYGIN?
Maymun çiçeği, ender görülen bir virüs. Çiçek hastalığına emsal bir hastalığa neden oluyor.
Lakin maymun çiçeği görülen şahıslarda hastalık daha hafif geçiyor ve uzmanlar bu durumda bulaşma mümkünlüğünün daha düşük olduğunu söylüyor.
Virüs çoklukla tropik yağmur ormanlarının yakınındaki Batı Afrika ülkelerinde görülüyor. Virüsün, Batı Afrika ve Orta Afrika olmak üzere iki ana çeşidi var.
İngiltere’de hastalığın bulaştığı iki kişi Nijerya’ya seyahat etmişti. Bu nedenle daha hafif geçen Batı Afrika virüsünü kapmış olmaları olası lakin durumları şimdi doğrulanmadı.
Bildirilen üçüncü olay, virüsün hastalardan bulaştığı bir sıhhat çalışanıydı.
SEMPTOMLARI NELER?
Virüsün birinci belirtileri ateş, baş ağrısı, şişlikler, sırt ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik.
Ateş düştükten sonra, ekseriyetle yüzde başlayan ve daha sonra bedenin öteki bölgelerine, çoğunlukla avuç içlerine ve ayak tabanlarına yayılan bir döküntü gelişebiliyor.
Çok kaşıntılı olabilen döküntü değişip bir kabuk oluşturuyor ve farklı kademelerden geçtikten sonra düşüyor. Yaraları iz bırakabiliyor.
NASIL BULAŞIR?
Virüs, maymun çiçeğine yakalanmış diğer bir bireyle yakın temas halinde yayılabiliyor. Virüs bedene deri sıyrıkları, teneffüs yolu, gözler, burun yahut ağız yoluyla girebiliyor. Cinsel bağlantı sırasında direkt temas yoluyla da bulaşabiliyor.
Virüs ayrıyeten bulaştığı maymunlar, sıçanlar ve sincaplar üzere hayvanlar ya da yatak kadrosu ve giysi üzere objelere temas yoluyla yayılabiliyor.
NE KADAR TEHLİKELİ?
Virüse yakalananlarda hadiselerin birçok hafif geçiyor. Virüs bazen su çiçeğini andırıyor ve birkaç hafta içinde kendi kendine yok oluyor.
Lakin bazen daha şiddetli olabiliyor. Daha evvel Batı Afrika’da ölümlere neden olduğu bildirilmişti.
SALGINLAR NE KADAR YAYGIN?
Virüse birinci kere bir maymunda rastlandı. 1970’ten bu yana 10 Afrika ülkesinde salgınlar görüldü.
Afrika dışındaki birinci olaylar 2003 yılında ABD’de görülen salgınla kaydedildi. Hastalık, insanlara çayır köpeklerinden geçmişti. Köpeklereyse ülkeye ithal edilen küçük memelilerle taşınmıştı. Toplam 81 hadise bildirildi fakat bu hadiselerin hiçbiri vefatla sonuçlanmadı.
2017’de Nijerya, ülkenin resmi kayıtlara geçen son maymun çiçeği salgınından yaklaşık 40 yıl sonra, en büyük salgını yaşadı. 172 kuşkulu maymun çiçeği olayı kayda geçti ve hastaların yüzdem75’i 21 ila 40 yaşları ortasındaki erkeklerdi.
TEDAVİSİ VAR MI?
Maymun çiçeğinin tedavisi yok lakin salgınlar virüsün yayılmasının önüne geçerek denetim edilebiliyor.
Çiçek hastalığına karşı aşılamanın maymun çiçeği hastalığını önlemede yüzde 85 tesirli olduğu kanıtlanmıştı. Aşı hala bazen kullanılabiliyor.
SALGIN MÜMKÜNLÜĞÜ VAR MI?
İngiltere’de halk Sıhhati uzmanlarına nazaran ulusal bir salgın riski epeyce düşük.
Nottingham Üniversitesi’nden Moleküler Viroloji Profesörü Profesör Jonathan Ball, “Maymun çiçeği bulaşan bir şahısla temasta bulunan 50 bireyden yalnızca birinin hastalığa yakalanması virüsün bulaşıcılığının ne kadar zayıf olduğunu gösteriyor” diyor ve ekliyor:
“ÜLKE ÇAPINDA BİR SALGININ EŞİĞİNDE OLDUĞUMUZU DÜŞÜNMEK YANLIŞ OLUR”
İngiltere Halk Sıhhati Ulusal Enfeksiyon Servisi (PHE) Yönetici Yardımcısı Tabip Nick Phin de maymun çiçeğinin beşerler ortasında çarçabuk yayılmadığını, bu nedenle salgın riskinin çok düşük olduğunu belirtiyor.
PHE, hastalarla yakın temasta bulunanları takip ediyor.