İçişleri Bakanlığı önünde yapılan şovda “Assange’ı hür bırakın”, “İadeye hayır” sloganları atıldı.
Aktiflikte konuşan Emekçi Partisi’nden milletvekili Richard Burgon, Assange’ın iadesine ait davanın tüm gazetecilere ikaz niteliğinde olduğunu belirterek, “Bu, ‘Savaş hatalarını biliyorsanız, ifşa etmeyin, onlar hakkında yazmayın, haber yapmayın, zira yaparsanız Julian Assange’ın başına gelen senin de başına gelebilir.’ tehdididir.” diye konuştu.
Bu nedenle dayanışmanın değerine değinen Burgon, Assange’ın özgür bırakılması daveti yaptı.
“Bu bir prestij sorunudur”
Wikileaks Genel Yayın Direktörü Kristinn Hrafnsson, İçişleri Bakanı Patel’de “iadeye hayır” demesi için kâfi delilin bulunduğunu söz ederek, “Priti Patel, eski bir gazeteci olan Boris Johnson (Başbakan) ile kabinede bu mevzuyu ele alabilir.” dedi.
İngiliz Dışişleri Bakanlığı’nın tüm dünyaya İngiltere’yi basın özgürlüğünün öncüsü olarak göstermeye çalıştığını söyleyen Hrafnsson, Assange hapishanedeyken bu türlü bir iletinin çok anlamsız olduğunu belirterek, “Bu bir prestij problemidir. O halde Priti Patel’in gerçek olanı yapması talebinde birleşelim. Bu iadeyi durdurun, bunu artık yapın. Assange’ı iade etmeyin.” biçiminde konuştu.
Ukrayna örneği
Aktifliğe iki küçük çocuğuyla katılan Assange’ın eşi Stella Moris İngiltere’nin kendisiyle çeliştiğini söyledi.
İngiliz hükümetinin artık haklı olarak, Ukrayna’da savaş cürmü işlediğine dair ispatları olan şahısları tabir vermeye çağırdığını, lakin savaş hatalarını ifşa eden Assange’ın mahpusta tutulduğunu belirterek, WikiLeaks’in ifşa ettiği ve ABD güçlerinin Irak’ta işlediği belirtilen bir katliamı örnek gösterdi.
Irak’ın bir köyünde 11 kişinin başlarına ateş edilerek öldürüldüğünü, bunlardan dördünün bayan, beşinin ise beş yaş ve altındaki çocuklar olduğunu aktaran Moris, “Bu, Irak’taki ABD askeri çalışanı tarafından işlenen cezasız kalan bir savaş hatasıydı. Bu olay, Irak hükümetinin ABD ile yaptığı dokunulmazlık muahedesini sona erdirmesine yol açtı.” dedi.
Bu bireylerin savaşta öldürülen binlerce bireyden yalnızca birkaçı olduğunu lisana getiren Moris, “Ceza alan olmadı. Bu ifşaların sonuçlarına maruz kalan tek kişi, bunu kamuya açık hale getirerek yanlışsız olanı yapan (Assange) kişi oldu. Zira savaşın kurbanları adalet elde edemiyor. Umabilecekleri tek adalet, kurban oldukları gerçeğinin bilinmesidir. Julian’ı mahpusa atarak cürümlerinin kayıtlarını gömmeye ve herkesi susturmaya çalışıyorlar.” tabirini kullandı.
175 yılla yargılanabilir
Nisan 2019’dan bu yana İngiltere’de tutuklu bulunan Avustralya doğumlu Assange’ın ABD’ye iade edilmesi durumunda 175 yıl mahpusla yargılanabileceği belirtiliyor.
Bilhassa Amerikan ordusunun Irak ve Afganistan’da “savaş suçu” olabilecek aksiyonlarına ait binlerce bâtın evrak yayımlamakla suçlanan Assange’ı Washington casusluktan yargılamak istiyor.
Assange destekçileri ise davanın basın özgürlüğüne önemli bir hücum olduğunu belirtiyor.
Assange’ın dava süreci
Assange’ın kurduğu WikiLeaks, 2010’da, ortalarında ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği kabahatleri da delillendiren çok sayıda saklı belgeyi yayımlamıştı.
ABD’nin casuslukla suçladığı ve iadesini istediği Assange, hakkında tecavüz ve cinsel taciz suçlamalarıyla açılan davalar için İsveç’e iadesi gündemdeyken, Haziran 2012’de Ekvador’un Londra Büyükelçiliğine sığınmıştı.
Assange, Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019’da çıkarılarak gözaltına alınmış ve “kefaletle özgür bırakılma kurallarını ihlal etmekten” tutuklanarak Londra’daki Belmarsh Hapishanesi’ne konulmuştu.
Mahkeme, Assange’ı bu kabahatten 50 hafta mahpusa mahkum etmişti. 50 haftalık cezasını dolduran Assange’ın iade talebi çerçevesinde tutuklu kalmasına karar verilmişti.
Duruşmaların akabinde 4 Ocak 2021’de Assange’ın intihar riskinin yüksek olduğu ve ABD hapishanesinde özel idari tedbirlere tabi tutulacağı, bilhassa de istihbarat topluluğunun kendisine düşman olması nedeniyle “gerçek bir risk altında” olduğu gerekçesiyle ABD’nin iade talebi reddedilmişti. ABD ise karara itiraz etmişti.
ABD, temyizi kazanabilmek için WikiLeaks kurucusunun yüksek güvenlikli hapishanelerde tutulmayacağı ve mahpus cezasını ülkesi Avustralya’da çekebileceği taahhüdünde bulunmuştu.
Savunma grubu ise CIA’in, Assange’ı Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinde saklandığı sırada kaçırma ve öldürme planı yaptığına ait haberleri destek göstererek can güvenliğine vurgu yapmıştı.
10 Aralık 2021’de Yüksek Mahkeme, verilen teminatları kâfi bularak alt mahkemenin kararını bozmuş ve Assange’ın ABD’ye iade edilebileceğine hükmetmişti.
Bunun üzerine Assange’ın savunma grubu, davayı Yargıtaya taşımak için Yüksek Mahkemeye müsaade müracaatında bulunmuştu.
Yargıtay da 14 Mart’ta verdiği kararla Assange’ın ABD’ye iade edilebileceği istikametindeki karara itirazını reddetmişti.
20 Nisan’da da Westminster Sulh Ceza Mahkemesi’nin iadeye hükmetmesiyle mevzu kesin karar için İçişleri Bakanı Priti Patel’in önüne gitmişti.