İsveç ve Finlandiya’nın potansiyel üyelikleri Kuzey Atlantik Muahedesi Örgütü’nde (NATO) Türkiye ile Batı ülkelerini karşı karşıya getirirken gözler 7 adımlı üyelik sürecinde.
Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgal etmesi ile başlayan savaş devam ederken Rusya ile hudut paylaşan Finlandiya ve komşusu İsveç’in NATO’ya katılmaları da gündemde…
İki ülke de son periyotta NATO’ya katılmak istediklerini alenen beyan ederken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve birtakım NATO üyeleri de bu iki ülkenin ittifaka katılması istikametinde açıklamalarda bulundu. Ama Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen hafta yaptığı açıklama, NATO içerisinde bir çatlak oluşturdu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girmelerine sıcak bakmadığını ve bu iki ülkenin sürecini veto edebileceğini tekrar tekrar yaptığı açıklamalarla vurguladı. Finlandiya ve İsveç, Ankara’nın kaygılarına karşılık vermek için Türkiye’ye bir heyet göndermeye hazırlanırken Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün gece yaptığı açıklamada iki ülkenin bu türlü bir adım atmasına gerek olmadığını da, “Pazartesi Türkiye’ye geleceklermiş. Kusura bakmasınlar, yorulmasınlar” sözüyle belirtti.
NATO’ya üyelik için 30 üye ülkenin de onayının gerektiği süreçte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın veto açıklaması ittifak içerisinde soru işaretlerine sebep oldu.
Şimdi İsveç ve Finlandiya resmi olarak NATO’ya üyelik için başvurmazken, Türkiye’nin kaygılarının yanıtlanması ve sürecin ezasız devam etmesi durumunda da iki ülkenin önünde 7 adımlı uzun bir yol bulunuyor.
NATO’ya en son üye olan ülke olan Kuzey Makedonya, 2020 yılında tam üye olmaya hak kazanmıştı. Kuzey Makedonya’nın üyelik süreci imzaların atılmasıyla Şubat 2019’da başlamış ve Mart 2020’de tamamlanmıştı.
İŞTE İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN MUHTEMEL NATO SEYAHATİ
1- Finlandiya ve İsveç, NATO’ya dahil olmak için resmi müracaat yapar.
2- Kuzey Atlantik Kurulu yani NATO’nun en üst siyasi organı bu başvuruyu kıymetlendirir. Kuzey Atlantik Kurulu, bakanlar, savunma bakanları, başbakanlar seviyesinde olabilir.
3- Şayet Kurul aday ülkelerin NATO’ya başvurusunu kabul ederse aday ülkeler ile NATO ortasında üyelik görüşmeleri başlar. Bu görüşmeler bir gün bile sürebiliyor.
4- Kuzey Atlantik Kurulu bu görüşmelerden sonra üyelik sürecine devam edip edilmemesini görüşmek için tekrar bir ortaya gelir.
5- Şayet üye ülkeler anlaşırsa, üyelik protokolü imzalanabilir ve aday ülkeye resmi davet gönderilir. Bu davet sayesinde aday ülke birçok NATO toplantısına katılabilir ancak oy verme hakkına sahip olamaz.
6- Daha sonra aday ülkeler NATO’nun aldığı kararı kendi ulusal prosedürlerine nazaran kıymetlendirir ve oylamaya sunar. Bu adım aylar sürebilir.
7- Aday ülke en sonunda başvuruyu onaylayarak Washington’da ABD Dışişleri Bakanlığı ile irtibata geçer ve resmi olarak NATO üyesi olmaya hak kazanır.