Yunus Ülger
DUVAR – Almanya’nın nüfusu en büyük eyaletlerinden Kuzey Ren Vestfalya (NRW) seçim sonuçları muhakkak oldu. NRW eyalet meclisi seçimi, beklendiği üzere Yeşiller ile CDU’nun zaferiyle sonuçlandı. Bilhassa Yeşiller Partisi, 2017 seçimine nazaran oylarını üç kat artırarak yüzde 18,2 oyla seçimin en çıkarlı partisi oldu. CDU ise oylarını yüzde 2,8 artırarak yüzde 35,7 oyla birinci parti oldu.
SPD, kalesi sayılan NRW’de, 2017 yılında olduğu üzere bu seçiminde de oy kaybına uğradı, yüzde 4,5 kayıpla lakin yüzde 26,7 oranında oy alabildi. Neredeyse yarı yarıya oy kaybına uğrayan FDP, yüzde 5 oy pürüzünü az farkla aşarak yüzde 5,9 oranında oy alabildi. Sağcı parti AfD (Almanya için Alternatif) yüzde 5,4 ile tekrar eyalet meclisine girerken, Sol Parti yüzde 2,1 oyla beklendiği üzere meclis dışında kaldı.
13 milyon seçmeniyle “küçük federal meclis seçimi” olarak nitelenen NRW seçiminin sonuçları, SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşan Federal Hükümet için, bilhassa de başbakan SPD’li Olaf Scholz için berbat not olarak yorumlandı.
MECLİSTE 7 TÜRKİYELİ VEKİL
NRW eyalet meclisinde evvelki yasama periyoduna nazaran bu yasama periyodunda daha çok Türkiye kökenli aday göreceğiz. SPD’nin üç milletvekili Serdar Yüksel, Volkan Baran ve İbrahim Yetim tekrar seçilirken, Tülay Durdu, SPD’den dördüncü Türkiye kökenli milletvekili olarak meclisi girmeyi başardı. Yeşiller listesinden aday olan Türkiye kökenliler Berivan Aymaz, Gönül Cümbüş, İlayda Bostancıeri, Dilek Engin ve Meral Thoms milletvekili seçildi.
CDU-FDP ÇOĞUNLUĞU KAYBETTİ
Bu sonuçlarla NRW’de iktidarda bulunan CDU ile FDP koalisyon hükümeti, FDP’nin büyük oy kaybı sebebiyle çoğunluğu kaybetti. Bu durumda en güçlü koalisyon mümkünlüğü seçimin galipleri CDU ile Yeşiller’in kuracağı bir hükümet. Bu gerçekleşirse, SPD eyaleti olarak bilinen NRW’de bir birinci olacak. İkinci bir mümkünlük ise federal seviyede olduğu üzere SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşacak üçlü koalisyon. SPD buna sıcak bakıyor, lakin uzmanlar bunu pek muhtemel görmüyor, sebebi ise SPD ile FDP’nin seçimi kaybetmiş olmaları. SPD ile CDU ortasında büyük bir koalisyon hükümeti mümkünlüğü da yok denecek kadar az.
FATURA SCHOLZ’A KESİLDİ
Almanya’nın nüfusça en büyük eyaleti olması hasebiyle NRW eyalet meclisi seçimi, “küçük federal meclisi” seçimi sayılır. Bu seçimde de eyaleti ilgilendiren bahislerden çok Almanya çapındaki bahisler ile Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı tesirli oldu. Neredeyse bütün yorumlarda, SPD’nin mağlubiyetinin sorumlusu olarak SPD’li Federal Başbakan Olaf Scholz gösterildi. Yorumculara nazaran bunun sebebi ise Olaf Scholz’un Ukrayna’ya ağır silah gönderme konusunda çok çekimser tavrı.
NRW’de SPD’nin başbakan adayı Thomas Kutschaty’nin seçim kampanyasında Scholz’u ön plana çıkardığı, onunla sıkça seçim kampanyası düzenlediği, bunun da Kutschaty’nin seçimi kaybetmesine yol açtığı yorumları neredeyse bütün medya ve uzmanların ortak görüşü oldu. Haber mecmuası Der Spiegel, NRW seçimi sonuçlarını, “Scholz zıddı bir seçim” olarak nitelerken, Süddeutsche Zeitung, Scholz’un birinci imtihanında makûs not aldığını yazdı. Kutschaty’nin Scholz’a bel bağlamakla kusur yaptığını yazdı.
‘İYİ BİR DURUŞ SERGİLEDİ’
Altı ay kadar evvel Armin Laschet’ten boşalan NRW Başbakanlığını üstlenen Hendrik Wüst’ün ise, ağır bir seçim kampanyası yürüterek, SPD ile ortasındaki farkı kapatıp seçimi kazandığı belirtildi yorumlarda. Düsseldorf’ta yayımlanan muhafazakar Rheinische Post gazetesi, “Wüst, çok gezdi, âlâ bir duruş sergiledi, toplumsal medyayı uygun kullandı. Artık kendini göstermesi gerekiyor, FDP ile hükümeti sona erdi, Yeşiller hükümet güçlü mümkünlük, birebir vakitte sıkıntı bir iş” yorumunu yaptı.
FEDERAL HÜKÜMETİN İŞİ ZORLAŞTI
NRW seçimi sonuçları, geçen eylül ayındaki federal meclisi seçiminden sonra kurulan federal hükümetin işini, bilhassa de başbakan Scholz’un işini zorlaştıracak. Hükümetin ortakları SPD ve FDP’nin oy kaybının, Yeşiller’de büyük oy artışının, Yeşiller’in koalisyondaki pozisyonunu oldukça güçlendireceği belirtiliyor. Üç hafta evvel yapılan Schleswig Holstein eyaletinde de SPD ve FDP büyük oy kaybına uğramış, CDU ile Yeşiller oylarını artırmıştı. Yorumlarda, federal meclis seçimini kazanarak yükselişe geçen SPD’de yine düşüş sürecinin başladığı ileri sürüldü. Bir sonraki federal meclis seçiminde CDU ile Yeşiller’den oluşacak bir federal hükümet mümkünlüğünün güçlendiği belirtildi.
GÜVERCİN ŞAHİN OLDU
SPD ile FDP, her iki eyalet seçiminde büyük oranda oy kaybederken, federal hükümet ortağı Yeşiller’in oy çıkarı, bu partinin Ukrayna siyasetiyle açıklanıyor. Scholz, Ukrayna’ya ağır silah yardımı konusunda başlangıçta çok çekimser davranırken, Yeşiller Ukrayna’ya ağır silah yardımı için Scholz’a daima baskı yapmıştı. 1968 öğrenci barış hareketinden doğan Yeşiller’in, güvercinden şahine dönüşmesi, bundan çok çıkarlı çıkması, tarihi bir ironi olsa gerek. FDP’nin oy kaybı için pek geçerli bir sebep gösteremeyen uzmanlar, hükümet etmenin bu partiye yaramadığını ya da yaptıklarını halka pek anlatamadığını yazdılar.