Almanya’da gözler bugün yapılan Kuzey Ren-Vestfalya (KRV) eyalet meclisi seçimlerine çevrildi. Ülkede “küçük genel seçim” diye de tanınan bu seçim, federal hükümete itimat ve siyasi partilerin geleceği açısından daima büyük ehemmiyete sahipti, bu sefer daha büyük ehemmiyet arzediyor.
Deutsche Welle (DW) Türkçe’den Elmas Topçu’nun haberine nazaran, son iki ayda yapılan iki eyalet seçimlerinden birincisini Başbakan Scholz’un partisi SPD, ikincisini ise ana muhalefetten Hristiyan Demokrat Birlik CDU kazandı. Münasebetiyle ülkenin içinde bulunduğu geçiş devrinin galibini 15 Mayıs Pazar günü yapılacak seçimlerin sonuçları belirleyecek.
Şimdi pandemi ve sonuçlarını atlatamamış ve beş aydır iktidarda olan yeni Federal Hükümet’in Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna’ya ağır silah göndermedeki çekimser tavrıyla sert tenkitlerin maksadında. Üzerindeki baskı giderek artıyor. Üstelik acımasız tenkitler yalnızca muhalefetten değil hükümet ortaklarından da geliyor. Scholz’un kamuoyundaki sempati pahaları düşüşte.
Öte yandan 16 yıllık Angela Merkel devri sonrası muhalefete düşen Hristiyan Birlik ittifakında kumandayı ele alan yeni önder Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) üyesi Friedrich Merz profil arayışında. Tam toparlanıp sert muhalefete başlayacaktı ki Ukrayna Savaşı çıktı. O da Putin’i kınamak ve Rusya’ya yaptırımları desteklemekten diğer bir tavır alamadı, muhalefet yapamadı.
18 MİLYON NÜFUSLU EYALETTE SEÇİM
2020 bilgilerine nazaran Almanya’nın nüfusu 83 milyon 240 bin. Bunun neredeyse 18 milyonu Kuzey Ren-Vestfalya’da (KRV) yaşıyor. KRV, Batıda Holanda ve Belçika’ya hudut olması prestijiyle pek çok yabancı yatırımcının Avrupa’ya açılan penceresi.
Halihazırda Almanya’daki kayıtlı seçmen sayısına bakıldığında da 61 milyon seçmenin yaklaşık 13 milyonu yeniden KRV eyaletinde. Özetle hem nüfus hem de seçmen sayısı açısında KRV Almanya’nın yüzde 21’den fazlasına tekabül ediyor.
İlaveten Almanya‘nın en güçlü ve cirosu en yüksek 40 şirketinin kayıtlı olduğu Almanya Birleşik Borsa Endeksi DAX’daki şirketlerin dörtte biri de yeniden Kuzey Ren-Vesttfalya’dan. Deutsche Telekom, Deutsche Post, Bayer, E.On, Vonovia, RWE, Henkel, Brenntag bunlardan kimileri.
Ağır endüstrinin Avrupa’ya istikamet verdiği yıllarda Alman maden ve endüstrisinin kalbinin attığı bu eyalet, Türkiye dahil pek çok ülkeden gelen göçmen çalışanların de vatanı, onların torunlarının çoğunluğu bugün bu eyalette yaşıyor.
FEDERAL MECLİS’TE OY HAKKI
KRV nüfus yoğunluğu sayesinde diğer büyük bir değere daha sahip. Almanya’da yasal düzenlemelerin, kararların yürürlüğe girmesinden evvel en son onay alması gereken siyasi organ olan Eyalet Temsilciler Meclisi’nde 6 oya sahip.
16 eyaletteki hükümetler, buraya nüfus yoğunluğuna nazaran hesaplanan sayıda temsilci gönderirken, KRV 18 milyon nüfusuyla 6 temsilciye sahip. Özetle federal çapta muhalefette, lakin eyaletlerde iktidarda olup da bu kıymetli siyasi organda çok sayıda temsilciye, münasebetiyle da oya sahip olan partiler, hükümetin kabul ettiği, Federal Meclis’ten geçmiş pek çok maddeyi yahut ekonomik paketi bloke ederek ülkedeki gidişatı etkileyebiliyor.
EYALETTE DURUM BELİRLEYİCİ OLACAK
Bu yıl yapılan iki eyalet seçiminden birincisini Saar Eyaleti’nde Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un partisi Toplumsal Demokrat Parti (SPD), ikincisini Schleswig-Holstein’da Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) kazandı. Hasebiyle KRV’deki duruma nazaran SPD ve CDU’dan biri güçlenecek, oburu zayıflayacak.
SPD birinci parti olursa, Ukrayna Savaşı periyodunda çok yıpranan Başbakan Olaf Scholz ile partisi biraz toparlanacak. CDU kazanırsa, Merkel sonrası Hristiyan Birlik ittifakında kumandayı ele alan Friedrich Merz’ın eli güçlenecek ve nihayet partiyi gerisinde toparlamada ilerleme sağlayacak.
ANKETLERDE CDU ÖNDE
Son kamuoyu araştırmalarına nazaran KRV’de partilerin alması olası oy oranları şöyle sıralanıyor:
Eski başbakan Angela Merkel’in de partisi olan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) yüzde 31-32. Başbakan Olaf Scholz’un partisi Toplumsal Demokrat Parti (SPD) yüzde 28-29. Yeşiller Pazar günkü seçimlerin yükseleni, oyunu katlayacak. Kamuoyu yoklamalarında oy oranı yüzde 16-17 civarında. Federal Hükümet’te ortak olan Hür Demokrat Parti’yi (FDP) ise hezimet bekliyor. En fazla yüzde 6-8 oranında oy alması bekleniyor. Göç ve Müslümanlar aykırısı sağ popülist Almanya İçin Alternatif (AfD) partisi ise oylarını koruyor ve yaklaşık yüzde 7 düzeyinde. Türkiye kökenlilerin çok ilgi gösterdiği muhalif güçlerden olan Sol Parti ise yüzde 3 ile tekrar seçim barajını aşamayacak.
TÜRKİYELİ SEÇMENİN OYU KRİTİK
Resmi bilgilere nazaran Almanya’daki Türkiye kökenlilerin sayısı 2 milyon 850 bin. Türkiye ve Ahenk Araştırmaları Merkezi Vakfı’ndan siyaset bilimci Caner Aver‘e nazaran bunlardan 950 bini Almanya’da oy kullanma hakkına sahip. “Onlardan da 277 bini KRV’de yaşıyor ki bu da seçmenin yüzde 2,1’ine tekabül ediyor” diyen Aver, “Son federal seçimlerde Toplumsal Demokratlar‘ın yüzde 1,6 fark ile kazandığı düşünülürse Türkiye kökenlilerin oyları belirleyici” diye de ekliyor.
Bunun içinse öncelikle seçimlere iştiraki artırmak kaide. Hakikaten Aver, Türkiye kökenlilerin de göç kökenli başka kümelerin da seçimlere iştirakinin Almanya ortalamasının hayli altında olduğunu belirtiyor. Aver, “2017’de yapılan eyalet seçimlerine genel iştirak oranı yüzde 65’ken, Türkiye kökenliler ortasında bu oran ise yalnızca yüzde 56’da kaldı” diyor. Yaklaşık yüzde 10’luk bu farkın genel seçimlerde de görüldüğünü aktarıyor.
KRV’nin kıymeti, Türkiye kökenli dernek ve çatı örgütlerine bakıldığında çabucak fark ediliyor. Çünkü Türkiye kökenli yahut temaslı siyasi ve dini çatı örgütlerinin neredeyse tamamı KRV merkezli. Bunlar, okullarda din dersinden manevi danışmanlık hizmetlerine pek çok alanda eyalet hükümetleri, bakanlıkları, federal bakanlıklar ve kurumlarla işbirliği yapıyor ve muhatap alınıyor. Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB), İslam Toplumu Ulusal Görüş (İGMG), Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF), Demokratik Personel Dernekleri Federasyonu (DİDF) bunlardan kimileri.
Pazar günkü seçimler öncesi Türkiye bu sefer hiç gündeme gelmedi. Ukrayna Savaşı gölgesinde geçen seçim kampanyalarında öne çıkan bahisler öncelikle, pandeminin sonuçları, Ukrayna Savaşı’nın tesirleri, enflasyon, güç tedariği ve iklim muhafaza, eğitim, dijitalleşme ve ulaşım.
ADAYLAR ORTASINDA TÜRKİYELİLER VAR
KRV seçimlerinde şimdiye kadar hiç olmadığı kadar yüksek sayıda Türkiye kökenli aday yarışıyor, Toplumsal Demokrat Parti‘den (SPD) seçilme mümkünlüğü yüksek altı aday, hala de vekil olan Serdar Yüksel ve Volkan Baran ile birlikte Tülay Durdu, Sara Şiddetli, Dilek Engin ve 2010’dan beri mecliste oturan kıdemli siyasetçi İbrahim Yetim. İbrahim Yetim, yıllardır seçmenlerin direkt oylarıyla, partisinin sempati kıymetlerinin de üzerinde takviyeyle seçiliyor. Gayesi ikili vatandaşlık hakkı, eğitimde fırsat eşitliği, ödenebilir daha çok konut, iklim müdafaa ve bunu yaparken istihdamın korunması. Yetim‘in yıllardır tartı verdiği bir başka husus da ırkçılık ve ayrımcılıkla uğraş.
Irkçılık ve ayrımcılıkla çaba, göç, ahenk ve insan hakları konusunda gayret, Yeşiller ismine mecliste oturan ve bu seçimlerde de muvaffakiyet talihi çok yüksek olan Berivan Aymaz’ın da öncelikleri. Aymaz, Türkiye’nin hiç öne çıkmadığı bu seçim sürecinde Türkiye’nin hudut ötesi askeri operasyonlarını, Kavala, Seyahat ve Kaftancıoğlu kararlarını da açıkça gündeme getiren, kınayan bir siyasetçi. Aymaz’a nazaran Putin’i eleştirip Erdoğan’a reaksiyon göstermemek mümkün olamaz.
Bir evvelki seçimlerin yapıldığı 2017’ye nazaran oylarını katlayacak görünen Yeşiller’in seçilmesi yüksek direkt yahut listeden adaylarının birçoklarının bayan olduğu dikkat çekiyor. Berivan Aymaz dışında burada meclise girmesi beklenen olan isimler Gönül Cümbüş, Derya Gür-Şeker, İlayda Bostancıeri ve Meral Thoms. Hristiyan Demokrat Birlik CDU’da ise yalnızca bir Türkiye kökenli aday dikkat çekiyor, o da Toplumsal Demokratlar’ın kalesi olan Duisburg’un kuzeyinden Deniz Güner.
Yeniden seçilme talihi olmayan bir başka Türkiye kökenli aday da göç ve İslam aksisi Almanya İçin Alternatif’ten Ahmet Tipe.
GÖÇMENLERİN PARTİ TERCİHLERİ
Türkiye ve Ahenk Araştırmaları Merkezi Vakfı’ndan siyaset bilimci Caner Aver’e nazaran, Türkiye kökenliler uzun yıllar oy verirken partilerin yabancılar, göçmenler ve ırkçılıkla gayret çizgisini baz aldılar ve çoğunlukla da SPD’ye oy verdiler. Aver’in bilgilerine nazaran Türkiye kökenli seçmenin yüzde 35-40‘ının birinci tercihi SPD oldu. Onu yüzde 17- 20 ile CDU izliyor. Yeşiller ise Türkiye kökenli seçmenden yüzde 12-15 oranında oy aldı. Sol Parti yüzde 13- 16 ortasında. Hür Demokratlar ise yüzde 5 civarında. Pazar günü düzenlenecek eyalet seçimlerinde de oranların aşağı üst bu biçimde olacağını varsayım ediyor. (Kaynak)