Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’nin (DEKAMER) uydu üzerinden takip ettiği 26 deniz kaplumbağasından 9’unun sinyali kesildi. Bunlardan biri İzmir’de meyyit bulunurken, 8’inin durumu bilinmiyor.
DEKAMER, Muğla’nın Dalyan-İztuzu Plajı’nda bulunan 26 deniz kaplumbağasının hayatlarını uydu takip aygıtıyla yakından takip ediyor. 20’si Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 4’ü MAVA Vakfı, 2’si de TUI Deva Vakfı’nın takviyesiyle takip aygıtı takılan 26 deniz kaplumbağasından 9’unun sinyali kesildi. Kaplumbağalardan biri İzmir’de meyyit bulundu, 8’inin durumuna dair bilgi şimdi bulunmuyor.
TUBA 6 BİN KİLOMETREYİ AŞTI
DEKAMER Lideri Prof. Dr. Yakup Kaska, 25-30 yaşlarında dişi iribaş caretta caretta olan ‘Tuba’nın 28 Ağustos 2019 tarihinde İztuzu kumsalından doğal hayat ortamına bırakıldığını, 18 Kasım’da Türkiye sularından çıktığını kaydetti. Prof. Dr. Kaska, o günden bu yana Tuba’nın Yunan adalarından Malta tarafına, sonra da Adriyatik Denizi’ne ulaştığını, 6 bin kilometreyi aşkın yol yaptığını ve şu an o bölgede olduğunu söyledi.
BU YIL YUVA YAPMAYA GELEBİLİR
Son sinyallere nazaran Tuba’nın Adriyatik Denizi’nden aşağıya yanlışsız indiğini anlatan Prof. Dr. Kaska, Tuba’nın bu yıl ya da önümüzdeki yıl yine İztuzu Plajı’nda yuva yapmasını beklediklerini açıkladı. Prof. Dr. Kaska, Deniz kaplumbağaları beslenme özelliğine nazaran 3-4 yıl besin biriktirir ve 3-5 yılda bir yumurta bırakır” dedi.
TUI DEVA VAKFI DESTEKLİYOR
Tuba kaplumbağa ile birlikte 16-21 yaşlarındaki dişi yeşil deniz kaplumbağası ‘Talay’ın uydu izleme programının TUI Deva Vakfı’nın takviyeleriyle yürütüldüğünü anlatan Prof. Dr. Kaska, Talay’ın ise 16 Haziran 2021’de İztuzu kumsalından doğal ömür ortamına bırakıldığını, şu an Oniki Ada civarında ömrünü sürdürdüğünü kaydetti.
MAVA VAKFI’NDAN 4 KAPLUMBAĞAYA DAYANAK
MAVA Vakfı dayanağıyla, Akdeniz’deki Deniz Kaplumbağaları Müdafaa Projesi kapsamında 4 kaplumbağanın uydu izleme aygıtıyla takibe alındığını belirten Prof. Dr. Kaska, Bilhassa hakkında en az bilgi bulunan erkek ve ergin öncesi deniz kaplumbağalarını takip ediyoruz. Bunlar, 2020-2021 yıllarında takibe başladığımız DEKAMER-1 isimli 17-22 yaşlarında yeşil deniz kaplumbağası ile 35-40 yaşlarındaki Tonyukuk, 25-30 yaşlarındaki MAVA ve Efe isimli caretta caretta deniz kaplumbağaları. Lakin Tonyukuk ve Efe’nin sinyalleri kesildi” dedi.
BAKANLIK DAYANAĞIYLA 20 KAPLUMBAĞA TAKİPTE
Prof. Dr. Yakup Kaska, son iki yılda Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın takviyeleriyle toplam 20 deniz kaplumbağasının uydu izleme aygıtı takılarak takibe alındığını söyledi. Bu canlıların yalnızca yuvalama alanlarını muhafazanın kâfi olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Kaska, Beslenme, kışlama ve yuvalama alanları ortasındaki hayat döngüsünün takibi de büyük değer taşıyor. Göç sırasında uğradıkları ve üreme devri dışında kalan devirlerde hangi alanları-ülkeleri ziyaret ettiklerinin bilinmesi, o habitatlarının korunması ve muhafaza tedbirlerinin alınması için büyük ehemmiyet taşır” dedi.
1’İ ÖLDÜ, 8’İ BİLİNMİYOR
Prof. Dr. Yakup Kaska, “8’i 2020, 1’i 2021 yılında denize bırakılan toplam 9 kaplumbağanın sinyali kesildi. 23 Ağustos 2020’de denize bırakılan Efe’nin sinyali Eylül-2020’de, Tonyukuk’un Ağustos-2021’de kesildi. 2020 Ağustos ayında uydu izleme aygıtı takılarak denize bırakılan Likya, Kadriye, Belek, Uğurlu, Göksu ve Mersin’in sinyalleri 2021’in değişik aylarında kesildi. 2021-Eylül ayında verici takılan Leyla isimli deniz kaplumbağasından ise 12 Nisan 2022’de sinyal alınamadı. Leyla, İzmir’de kıyıda meyyit bulundu. Öbür 8 kaplumbağanın sinyallerinin kesilme sebebiyle ilgili net bir bilgi yok. Kaplumbağa ölmüş olabilir, pili bitmiş olabilir, rastgele bir biçimde aygıt ziyan görmüş olabilir” diye konuştu.
ÇOK KIYMETLİ DATALARA ULAŞILDI
Şu ana kadar Türkiye’den bu kadar çok kaplumbağanın izlenmemiş olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Yakup Kaska, Bakanlık ve Tabiat Varlıklarını Müdafaa Genel Müdürlüğü’nün takviyesiyle son iki yılda izlediğimiz kaplumbağalar sayesinde ülkemizdeki kaplumbağaların nerelerde göç ettiği, nerelerde dolaştığı, kimilerinin Türkiye kıyılarında kaldığı, göç etmeyenlerin yüklü erkek bireyler olduğu, dişi bireylerden de ülkemiz kıyılarında kalanlar olduğunu gördük. Bu sayede kıymetli deniz kaplumbağa alanları için çok değerli datalar elde ettik. Her ülke kendi denizlerinde deniz muhafaza alanları yahut deniz kaplumbağaları muhafaza alanı ilan ederken bu bilgilere de bizim ülkemizin muhtaçlığı olacak, yol gösterecek” dedi. (DHA)