Son dönemde gıda fiyatlarında yaşanan artış, taklit ve tağşiş eser üretimini âdeta patlattı. Besin Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2020’de yayınladığı raporda 229 firmanın 386 eserinde taklit ve tağşiş tespit edilirken, son yayınlanan raporda 317 firmanın 559 eserinde bu çeşit usulsüzlükler tespit edildi. Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, bakanlıktan üretim müsaadesi olmasına karşın besin eserlerine farklı içerik karıştıran şirketlerin arttığına dikkat çekerek, “Yasal müsaadesi olan firmalarda bunu tespit etmek daha kolay. Bakanlık raflardan aldığı eserleri laboratuvarlarda inceleyebiliyor ve gerekli cezayı kesiyor. Fakat bir de bu işin merdiven altı boyutu var. Semt pazarları yahut internet üzerinden yapılan satışlarda taklit ve tağşiş eser satışının daha fazla olduğunu görüyoruz” dedi.
İÇİNDE HER ŞEY VAR
Tüketici merkezlerine gelen şikâyetlerin arttığını söyleyen Ağaoğlu “Baharatlarda besin boyası, peynirde nişasta, zeytinyağında bitkisel yağ, sucuklarda kanatlı eti yahut sakatat, yoğurtta jelatin kullanımı olduğu görülüyor. Maliyetlerin artması nedeniyle işletmeler bu yola başvuruyor. Bazen en emniyetli markalarda bile bunu görüyoruz. Yaptırımların ve cezaların artırılması gerekiyor” diye konuştu.
ÇOK UCUZ İSE ALMAYIN
Mevcut fiyatlar göz önüne alındığında bir litre zeytinyağı, bir kilo kaşar yahut 250 gram sucuğun fiyatlarının aşağı üst muhakkak olduğunu söyleyen Ağaoğlu “Fiyatlar her gün değişiklik gösterse de ortalaması belirlidir. 250 gram sucuğu marketlerde ortalama 40 TL, bunu 20 liraya satıyorsa bir sorun olduğu ortadadır. Ya da 400 gram kaşar peyniri ortama 30-35 lira. Bunu 15 liraya satamazsınız” sözlerini kullandı. Taklit ve tağşiş eserlerin halkın sıhhati ile oynadığına işaret eden Ağaoğlu, şöyle konuştu: Hakkınızı arayın. Market market, bakkal bakkal, manav manav dolaşın. Çok ancak çok dikkatli olun. Hile hurda gördüğünüzde de kesinlikle ve kesinlikle Alo 174 besin sınırına bildirin. Bakanlık tarafı ise bu besin sahtekârlarına karşı cezalarını artırmalı. Kontroller yaygınlaştırılmalı. Hilecilere ağır müeyyideler uygulanmalı.
BESİNDE İHALE 157 MİLYON CEZA
Geçen yıl 81 vilayette besin denetim vazifelileri tarafından toplam 1 milyon 378 bin 185 besin kontrolü gerçekleştirildi. Tarım ve Orman Bakanlığından edindiği bilgilere nazaran, bu denetimlerin 14 bin 353’üne idari para cezası uygulandı, 146’sı için Cumhuriyet savcılıklarına kabahat duyurusunda bulunuldu. Para cezalarının toplam meblağı 157 milyon 71 bin 469 liraya ulaştı. Geçen yıl ALO 174 Besin Çizgisine gelen toplam 175 bin 618 davetten 84 bin 972’si sonuçlandırıldı. Sınırın faaliyete geçtiği 14 Şubat 2009’dan bugüne kadar 2 milyon 687 bin 138 arama gerçekleştirildi. Bu aramalardan 847 bin 397’si müracaat olarak alındı ve 845 bin 197’si neticelendirildi.