İngiltere Besin Standartları Ajansı bilgilerine nazaran İngiltere’de yaşayanların yaklaşık dörtte üçü, araştırma şirketi Statista’ya nazaran ise ABD’deki insanların yarısından fazlası sürdürülebilir beslenmenin kıymetinin farkında. Ancak sorun şu ki, hangi besinler nitekim sürdürülebilir, yeşil ve etraf dostu? Sığır etinden alkollü içeceklere kadar birçok eser artık “karbon sıfır” etiketiyle satılsa da, bunun doğruluğundan emin olmak çok kolay değil.
En kıymetli zorluklardan biri besin emisyonlarına katkıda bulunan birçok farklı faktörün nasıl ölçümleneceği… Örneğin bitkisel besinlerin hayvansallardan daha az güç gerektirdiğine ait deliller bulunuyor. Pekala lakin ya birçok ithalat yahut ihracatla dünyanın bir yanından başka yanına hareket eden bu besinler için harcanan enerji… Ayrıyeten farklı pişirme metotlarının karbon emisyonları…
BBC Future, bu yanıtları bulmak için İngiltere’deki York Üniversitesi’nde besin, iklim ve toplum profesörü olan Sarah Bridle ve araştırmacı Rebecca Lait ile birlikte iki haftalık bir deney gerçekleştirdi. Hedef besin emisyonlarını tahlil etmekti.
Bir vegan olan Zaria Gorvett ve bir vejetaryen olan Martha Henriques’in diyetleri takip edildi. Konut imali yemeklerden dolap atıştırmalıklarına kadar tüm yenen yiyecekler sayıldı. Bunları karşılaştırmak için bir de istekli bir omnivore’un (yani her türlü yiyeceği yiyen birinin) beslenmesi de izlendi.
EMİSYON MAKİNESİ
Bir haftada her bir beslenme çeşidi için üretilen karbon emsiyonu şöyle gerçekleşti:
Vegan: 9.9 kg (Benzinle çalışan bir arabayla 39.6 km sürüşe yahut akıllı telefonun bin 204 kere şarj edilmesine eşdeğer).
Vejetaryen: 16.9 kg (Benzinli bir arabayla 41.9 km sürüşe yahut akıllı telefonun 2 bin 56 kez şarj edilmesine eşdeğer)
Omnivore: 48.9 kg (Benzinli bir arabayla 194.7 km sürüşe yahut akıllı telefonun 5 bin 948 kere şarj edilmesine eşdeğer)
SEBZELER DE İKLİM KATİLİ OLABİLİR
Öteki taraftan pişirme formu, saklama şartları üzere birçok etkenin çok kıymetli olduğunu gösterdi. Deney esnasında vegan yahut vejetaryen halde beslenen birinin, herşeyi yiyenler kadar karbon emisyonu yaratabildiği ortaya çıktı. Sarah Bridle, “Sebzeler şayet fırında kızartılırsa yiyeceklerin iklim üzerindeki tesirinin yüzde 80’ine bile neden olabilir” diyor.