Avukat Damla Koçak, banka ve sigorta gibi özel sandık vakıfları mensubu emeklilerinin ödenmeyen bayram ikramiyeleri hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu. Koçak, konu hakkında emeklilere birçok tavsiye verdi.
“SİZLERLE ÖNEMLİ BİLGİLERİ PAYLAŞMAK İSTERİM”
Koçak, “Sizlerle banka ve sigorta gibi özel sandık vakıflarından emekli olanları ilgilendiren önemli bir hususu, annesi özel bir bankada 30 yıldan fazla çalışarak 2018 yılında emekli olmuş yani kendisi de bir nevi sektörün içinden olan bir avukat olarak paylaşmak isterim” ifadelerini kullandı.
“İKRAMİYELER NE YAZIK Kİ ÖDENMEMİŞ”
Avukat Damla Koçak’ın konu hakkında yaptığı bilgilendirmenin tamamı şu şekilde: “11.05.2018 tarihinde 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 23.maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na ilave edilen Ek 18. Madde de “Kurumca bu Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte gelir ve aylık alma şartıyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.000’er TL tutarında bayram ikramiyesi ödenir.” hususu düzenlenmiştir. 2018 yılında yapılan bu düzenleme ile emeklilere Ramazan ve Kurban Bayramı olmak üzere senede iki kere bayram ikramiyesi ödenmesi kararlaştırılmıştır. Ancak söz konusu ikramiyeler ne yazık ki, banka ve sigorta çalışan ile emeklilerinin mensubu oldukları özel sosyal yardım vakıfları tarafından, banka ve sigorta emeklilerine ödenmemiştir.
“KARARLAR ZAMAN İÇERİSİNDE DEĞİŞEBİLİYOR”
Banka ve sigortalardan emekli olmuş on binlerce kişiyi ilgilendiren bu konuyla ilgili olarak Yargıtay 10. Hukuk Dairesi tarafından 10.11.2021 tarihinde karar verilmiştir. Söz konusu kararda; “Mülga 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. Maddesi kapsamında kurulmuş olan bu sosyal yardım vakıflarının açıkça vakıf iştirakçilerine sağlanacak sosyal sigorta yardımlarının Sosyal Sigorta Kanununa göre sağlananlardan aşağı olamayacağı, 5510 sayılı Yasa ile getirilen düzenlemelerden vakıf iştirakçisinin de yararlanması gerektiği gerekçeleri ile davacı banka emeklisine ödenmeyen Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı ikramiyelerinin geriye dönük olarak ödenmesi ve davacının dava tarihinden sonra hak edilecek bayram ikramiyelerinden de her bayram dönemi itibariyle yararlandırılmaya devam edilmesi gerektiği”hüküm altına alınmıştır. Tarafımca Yargıtay’ın söz konusu kararının hukuka, hakkaniyete uygun ve adil olduğu düşünülmektedir. Ancak kanunların, yönetmeliklerin, tüm mevzuatın ve bu doğrultuda Mahkemelerin çeşitli hukuki konular hakkındaki hukuki görüşlerinin, verdikleri kararlarının zaman içerisinde değişebildiğini belirtmekte de fayda görüyorum.
“HER İLGİLİNİN DAVA AÇMASI GEREKİR”
Yargıtay’ın emsal niteliğindeki bu kararına istinaden birçok banka ve sigorta emeklisi, mensubu oldukları özel sandık vakıflarına bu konuda başvuruda bulunmuştur. Bu bağlamda bazı bankaların özel sandık vakıfları, geçmiş dönemlere yönelik bayram ikramiyelerini faizi ile ödemiş, gelecek dönemlerde hak edecekleri ikramiyeleri de başvuru yapılmaksızın ödeyeceğini duyurmuştur. Ancak diğer banka ve sigortaların özel sandık vakıfları tarafından emeklilere bayram ikramiyesi ödemesi yapılmayacağı duyurulmuş ya da konu hakkında sessiz kalınmıştır. Bu nedenle haklarını elde edemeyen, ancak kanunlar ile korunan hakkına kavuşmak isteyen kimselerin emsal karara istinaden dava açması gerekmektedir.
Mahkemece verilecek karardan yalnızca dava açan kişi faydalanabildiği için her ilgilinin kendi davasını açması gerekmektedir. Dava açmamış ilgililerin haklarının zamanaşımına uğrayabileceği hususunu da hatırlatmak isterim.
Üniversiteyi bitirinceye kadar yıllarca özel bir bankanın sandık vakfının hizmetlerinden yararlanmış, bu sebeple özel sandık vakıflarının sadece hukuki yapılarını değil iç yapı ve işleyişlerini de iyi bilen bir avukat olarak söyleyebilirim ki; açılacak olan davalar ilgili özel sandık vakıflarına altından kalkması zor bir mali külfet getirecek ve bu mali külfet de özel sandık vakfı mensuplarını doğrudan etkileyecektir.
“ZAMANAŞIMI SÜRELERİNE DİKKAT”
Ancak hak sahipleri tarafından hukuki bir sürece girilmediği müddetçe -yukarıda da belirtmiş olduğum gibi- ilgili ödemelerin yapılmadığını gözlemlediğim gibi davaların açılmadığı her gün de emeklilerin bayram ikramiyesi alacaklarının talep edilmeyen kısımları için zamanaşımı sürelerinin işlemeye devam ettiğini dolayısıyla mağduriyet riskinin arttığını ifade etmek isterim.
Bu sebeple öncelikle yukarıda belirtmiş olduğum kanun hükmü ve emsal Yargıtay kararına istinaden, hak sahipleri tarafından bankaların ve sigortaların özel sandık vakıflarına ödemekle yükümlü oldukları bayram ikramiyelerinin hak ediş tarihinden itibaren işlemiş faizi ile ödenmesi ve her bayram dönemi itibariyle yararlandırılmaya devam edilmesi için resmi bir başvuru yapılması gerekmektedir. Başvurudan sonra ilgili özel sandık vakfı tarafından hak sahibine bir ödeme yapılmaz ise son çare olarak dava sürecine girilmesi yerinde olacaktır.
Açılacak olan bu davaların çözümünde görevli mahkemeler İş Mahkemeleridir. Dava aşamasına geçildiği takdirde yargılama giderleri ve harç gibi bir takım mahkeme giderleri söz konusu olmaktadır. Ancak bu giderler davanın kabulüne karar verilmesi -yani, davanın kazanılması- halinde Mahkemenin kararına göre davalıdan geri alınmaktadır.
“BU HAKLARI BİLMEK SİZİ DAHA GÜÇLÜ KILACAKTIR”
Ayrıca bu davalar teknik bilgi barındırdığından süreci profesyonel olarak yürütmek hak sahiplerinin yararına olacaktır. Zira Mahkeme tarafından açılacak davanın reddedilmesi -yani kaybedilmesi- halinde karşı tarafa ekstra ödeme yapma yükümlülüğü gündeme gelebilir.
Bu konu, içerisinde birçok detay barındırdığı için makale ile detaylı olarak bilgi vermek mümkün değildir. Ancak sizler için kurulan ve çalıştığınız süre içerisinde sizlerden kesilen primlerle ayakta kalan bu özel sosyal güvenlik vakıflarına karşı yukarıda bahsettiğim haklarınızı bilmek sizleri daha güçlü kılacaktır.”