KPMG’nin, 530’dan fazla şirketin iştiraki ile gerçekleştirdiği “Uzaktan Çalışmada Yeni Trendler” başlıklı araştırmasına nazaran, şirketlerin yüzde 89’u şu an uzaktan çalışma siyasetini zati uyguluyor yahut uygulamayı planlıyor, telekomünikasyon ve teknoloji dalları ise bu politikayı uygulayan kesimlerin başında geliyor.
KPMG’den yapılan açıklamaya nazaran, KPMG’nin “Uzaktan Çalışmada Yeni Trendler” başlıklı araştırması patronlara esnek çalışmayı nasıl ve ne ölçüde ele almaları gerektiği konusunda değerli bilgiler sunuyor.
Araştırmaya nazaran, şirketlerin yüzde 89’u şu an uzaktan çalışma siyasetini aslında uyguluyor yahut uygulamayı planlıyor, telekomünikasyon ve teknoloji kesimleri ise bu politikayı uygulayan kesimlerin başında geliyor. Uzaktan çalışmanın hayata geçirilmesinde çalışanların isteklerinin ana etken olduğunu da gösteren araştırmada en büyük zorluklar ise vergi ve yasal uyumluluk olarak gösteriliyor.
KPMG, “Uzaktan Çalışmada Şimdiki Trendler” raporunda 530’dan fazla şirkete uzaktan çalışmayla ilgili değerlendirmelerini sordu. Yüzde 82’sinin EMA bölgesinde yer aldığı iştirakçiler ortasında çeşitli kesimlerden idare heyeti üyeleri, yöneticiler, mobilite konusunda uzman şahıslar, insan kaynakları yetkilileri, vergi ve iş hukuku uzmanları bulunuyor. Raporda ortaya çıkan sonuçlar, uzaktan çalışma konusunda global eğilimlerin yanı sıra bölgesel ve dal farklılıkları hakkında da kıymetli fikirler veriyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen KPMG Türkiye İnsan ve Değişim Hizmetleri Yöneticisi Jan Fazilet Yılmaz, şirketlerin, süratli bir dönüşüm sürecinde geleceğin çalışma hayatına hazırlık yaparken mutlaklaşan bir gerçek olduğunu, uzaktan çalışmanın, hayatın vazgeçilmez bir kesimi haline geldiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Gerek mevcut çalışanların talepleri gerekse de rekabetin ağır olduğu yetenek pazarında öne geçme gereksinimiyle birlikte uzaktan çalışma siyasetleri yükselişte. Bu etapta, şirketlerin esnekliğin nasıl ve ne ölçüde olacağını netleştirmesi kıymet taşıyor. Bilhassa işin ihtiyaçları ile ilgili olarak işlevler özelinde özelleştirilmiş yaklaşımların benimsenmesi ve bu yaklaşımın çalışan bağlılığı ve verimliliği eksenlerinde kurgulanması kıymet kazanıyor. Ayrıyeten uzaktan çalışma, bilhassa milletlerarası boyut kazandığında karmaşık vergisel ve yasal süreçleri beraberinde getirebiliyor ya da iş ve toplumsal güvenlik uygulamalarına ait tasalara yol açabiliyor. Bu nedenle şirketlerin çalışma modellerini dönüştürürken ahenk ve risk bahislerini da göz önünde bulundurması kritik değer taşıyor.”
Uzaktan çalışma siyasetleri yaygınlaşıyor
Rapora nazaran şirketlerin yüzde 89’u şu an uzaktan çalışma siyasetini esasen uyguluyor yahut uygulamayı planlıyor. Kuruluşların yarısından fazlası (yüzde 52) uzaktan çalışma siyaseti uygulamayı düşünürken yüzde 37’si zati halihazırda uyguluyor. Bu halde bir siyaset uygulamayı düşünmeyenlerin oranı ise yalnızca yüzde 5’te kalıyor.
Bununla birlikte, stratejiler her kuruluşun iş modeline, uzun vadeli stratejik gayelerine ve kurumsal kültürüne nazaran değişiyor. Telekomünikasyon ve teknoloji bölümü yüzde 64 ile bu modeli uygulayanların başını çekerken, bu iki kesimde uzaktan çalışmayı kıymetlendirme etabında olanların oranı ise yüzde 27 düzeyinde bulunuyor. BT tabanlı şirketlerin, bilhassa de startup kesimindekilerin, süratli karar verebilmesi ve uzaktan çalışmanın birden fazla vakit bir DNA’larının bir modülü olması nedeniyle bu bölümlerdeki yüksek oran da şaşırtan durumda bulunmuyor.
Öteki yandan farklı bir halde yiyecek, içecek, perakende ve tüketici kesimlerindeki iştirakçilerin yüzde 90’nı uzaktan çalışma siyaseti planladıklarını belirtti. Bunların yüzde 40’ı bu politikayı uygulamayı düşünürken yüzde 60’ı şu an uygulamakta olduklarını belirtiyor. İmalat bölümü için, iş yerinde daha fazla çalışmanın gerekliliği göz önüne alındığında, bu sonuçlar daha da şaşırtan oldu. Hatta kimi şirketler, sanal gerçeklik gözlükleri ile uzaktan makine bakımı yapılması üzere yeni teknolojiler kullanılarak işgücünün uzaktan çalışabileceğini söz ediyor.
Uzaktan çalışma nedenlerinin başında ise çalışanlardan gelen istekler ve Kovid-19 kısıtlamaları geliyor. Kuruluşların yarısından fazlası (yüzde 55), uzaktan çalışma siyasetlerini işleri yahut dış faktörlerden dolayı değil çalışanlarının isteklerini karşılamak için hayata geçirdi.
Uzaktan çalışma yolları de kuruluşlara nazaran değişiklik gösteriyor. Yüzde 42 ile birçok şirket, ülke hudutları içinde uzaktan çalışmaya odaklanıyor. Ülke dışında uzaktan çalışma kelam konusu olduğunda, şirketlerin yüzde 22’si 90 günden daha az bir mühlet için kısa periyodik uzaktan çalışma usulünü düşünüyor. 90 günden fazla müddet için bu oran yüzde 8’e kadar düşüyor. Ayrıyeten iştirakçilerin yalnızca yüzde 9’u ülke dışından bu prosedürle işe alım yapmayı değerlendirdiklerini belirtiyor.
Vergi ve yasal uyumluluk yüzde 88 ile uzaktan çalışmayı uygulamak isteyen şirketler için en büyük zorluklar olarak öne çıkıyor. Halihazırda ülke hudutları içinde dikkate alınması gereken çeşitli vergi ve yasal düzenlemeler olduğu düşünüldüğünde bu sonuç şaşırtan olmuyor. Örneğin, sıhhat ve güvenlik, data müdafaa ve BT güvenliği, gelir ve kurumlar vergisi düzenlemeleri ile ilgili ülkelere nazaran değişen patron yükümlülükleri bulunuyor. Ülke hudutlarının dışında, daha fazla milletlerarası düzenlemeler devreye girdikçe ahenk daha da karmaşık hale geliyor. Yasal standartların olmaması ve vergi alanında belirsizlik, hudut ötesi uzaktan çalışmanın ele alınmasında kıymetli bir mani teşkil ediyor.
Sonuç olarak, hudut ötesi uzaktan çalışmayı uygulama kararı bir yandan şirkete mahsus risk değerlendirmelerine ve öteki yandan iş ve yetenek ihtiyaçlarına bağlı kalıyor. Vergi ve yasal uyumlulukta sonra uzaktan çalışmanın önündeki öteki zorluklar ortasında sırasıyla verimli süreçler oluşturmak (yüzde 21), çalışan takibi ve teknoloji (yüzde 18), irtibat (yüzde 10) geliyor.