AKP devrine ait başlatılan ve 2021 yılının başında İçişleri Bakanlığı’nın el koyduğu İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin toplam 13.2 milyar lira büyüklüğündeki yolsuzluk soruşturmasının son durumunu kamuoyu merak ediyor.
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nun talimatı ile belediyenin AKP tarafından yönetildiği periyoda ait İBB Teftiş Heyeti tarafından başlatılan yolsuzluk soruşturması kapsamında hazırlanan evraklara 2020 yılının aralık ayında İçişleri Bakanlığı tarafından el konulmuştu.
Evraklar, 12 Ocak 2021 günü müfettişlere devredildi. Yaklaşık 13 milyar 202 milyon liralık kamu ziyanını ortaya koyan belgeler, mülkiye müfettişleri tarafından inceleneceği açıklandı.
İBB Teftiş Kurulu’nun mülkiye müfettişleri görevlendirilmeden evvel de birtakım belgeleri tamamlayarak süreç başlattığı fakat İstanbul Valiliği’nden gerekli müsaadeleri alamadığı öğrenilmişti.
İMAMOĞLU: ADAPSIZ BİÇİMDE ELİMİZDEN ALINDI
SÖZCÜ’den Hasret Güvemli’nin haberleriyle kamuoyuna ayrıntılarını duyurduğu yolsuzluk belgelerine İçişleri Bakanlığı’nın el koymasını pahalandıran İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, o tarihte “33 tane evrakımız var soruşturmaya tabi tutulan. Bu belgeleri Bakanlık, adapsız bir biçimde elimizden almıştır. Bu türlü bir uygulama yapılmamıştır daha evvel. Almıştır. Sindirmeye çalışmıştır. Her birini tahlil edeceğiz. Her biri takibimizdedir. Hiçbir formda, o 33 belgenin hiçbir adedinden bile gözümüzü ayırmıyoruz, takip ediyoruz” tabirlerini kullanmıştı.
AKP İDARESİNE VE VAKIFLARA MAKAM ARACI TAHSİSİ
Bakanlığın müfettiş görevlendirdiği belgelerin başında; ortalarında Cumhurbaşkanlığı, 64. Başbakanlık, 15 Temmuz Derneği, AKP Genel Lider Yardımcılığı, AKP Küme Başkanlığı, AKP Vilayet Başkanlığı, AKP Silivri İlçe Başkanlığı, Erok Spor Kulübü, Okçular Vakfı Spor Kulübü, Sıcak Yuva Vakfı, TÜGVA’nın da bulunduğu kurum ve kuruluşlara mevzuata muhalif formda İBB tarafından makam aracı tahsis edilmesi geliyor.
Bakanlığa devredilen belgeler içinde en büyük ziyan kalemini 10 milyar 867 milyon 444 bin 340 TL ile durdurulan metro inşaatları oluşturdu.
İŞTE EL KONULAN EVRAKLAR
MİLYONLUK SEÇİM SANDVİÇLERİ DE VAR, ZİYANINA ALINAN YERLER DA
El konulan yolsuzluk evrakları içinde dikkat çeken tespitlerinde kimileri da şöyle:
* İBB şirketi Beltur A.Ş’nin 31 Mart 2019 mahallî seçiminden bir gün evvel öbür bir İBB şirketi İsper A.Ş ismine düzenlenmiş üzere gösterdiği 1 milyon 125 bin liralık akşam yemeği tertibin “seçim sabahı ilçe teşkilatlarına verilen sandviçler catering” açıklama notu ile kayıt altına alındığı ortaya çıktı.
* Aynı periyotta öbür İBB şirketleri için düzenlenmiş üzere gösterilen yemek tertiplerinin; “miting”, “Ak Parti Grup”, “Binali bey”, “Binali beyin korumaları” üzere açıklama notları ile listelendiği görüldü.
* İBB müfettişlerinin “kamu kaynaklarının siyasi çalışmalar için kullanılmış olabileceği kanısı oluştu” diyerek başlattığı inceleme tamamlanamadan belge bakanlık müfettişleri tarafından el konuldu.
* El konulan belgelerden biri de yıllardır tartışılan İBB’nin satın aldığı Fatih’teki eski lunapark yeri ile ilgiliydi.
* Rapor, hayatını kaybeden eski İBB Lideri Kadir Topbaş’ın FETÖ davasında tutuklu yargılandıktan sonra tahliye edilen damadı Ömer Faruk Kavurmacı’nın ortağı Metal Yapı Konut’tan 429.7 milyona satın alınan eski lunapark yeri ile ilgili bir skandalı ortaya çıkarmıştı.
* Metal Yapı Konut’un hayatını kaybeden kurucusu Ömer Saçaklıoğlu’nun 2017 yılında satış süreçleriyle ilgili İBB’ye gönderdiği bir yazıda Ziraat Bankası’na 108 milyon 500 bin dolar borcu bulunduğunu ve yerinin ipotekli olduğu bildirdiği görüldü.
* Dosyaya el konulduktan sonra çıkan arazi değerleme raporunda da Fatih’teki ipotekli eski lunapark yerinin bugünkü pazar bedelinin 73.2 milyon lira olduğu, aktüel kura nazaran İBB’nin bu arazi alışverişinden 106 milyon dolar ziyan ettiği belirlenmişti. Arsa şu an imara kapalı durumda.
ASKERİ ALANDAN ZİYAN
* AKP devrinde Başakşehir’de “askeri stratejik alan” işlevine sahip olan çivi bile çakılamayacak şahıs yerinin 41.2 milyon lira verilerek satın aldığını ortaya çıktı.
* İBB ile pazarlığı da arazi sahiplerinin vekili olan eski AKP’li meclis üyesi ve ilçe lideri Kamil Barkır’ın yaptığı belirlendi. Birilerine özel çıkar sağlanarak kamu ziyanı oluşup oluşmadığını ortaya çıkarmak üzere İBB müfettişlerinin başlattığı soruşturma evrakına İçişleri Bakanlığı müfettişleri tarafından el konuldu.
* Yapılan hesaba nazaran arazi 2016 yılında 41 milyon 234 bin TL’ye satın alındığında o günkü kura nazaran 13 milyon 396 bin dolara mal olmuştu. Arazinin bugün 13 milyon 350 bin lira olarak belirlenen pahası, aktüel kura nazaran 1 milyon 892 bin dolara denk geliyor.
* Güncel pazar kıymetleri, İBB’nin bu arazi alıverişi ile 27 milyon 884 bin TL ziyana uğratıldığını gösterdi. Döviz üzerinden oluşan ziyan ise 11 milyon 504 bin dolara denk geliyor.
DERNEKLER VE VAKIFLAR BELGESİNE DA EL KONULDU
* Yeni İBB idaresinin yaptığı incelemede, AKP periyodunda birtakım dernek ve vakıflara yapılan harcamaların 164 milyon 945 bin 792 TL’lik kısmı mevzuata muhalif bulundu.
* İBB müfettişleri tarafından hazırlanan rapor, evraklara el konulmadan kısa mühlet evvel eski İBB Liderleri Kadir Topbaş ve Mevlüt Uysal hakkında soruşturma müsaadesi almak için İçişleri Bakanlığı’na gönderildi.
* Raporda, İBB’nin TÜGVA’nın ilçe temsilciliklerinin kiralarını ve faturalarını bile ödediği ortaya çıktı. Dernek ve vakıflara yapılan yeme-içme harcamalarının yerindeliği hakkındaki müfettiş incelemesi devam ederken belgenin bu kısmı İçişleri Bakanlığı’nın müfettişleri tarafından devralındı.
* Rapora nazaran ortak hizmet projeleri kapsamında yurt binası ve vakıf temsilciliği olarak kullanılan 29 adet taşınmaza 2014 yılından itibaren İBB, toplam 64 milyon 27 bin 585 TL kira ödedi. Ödemenin 3 milyon 72 bin lirasının da TÜGVA’nın 10 ilçedeki temsilcilik üniteleri için yapıldığı tespit edildi. Raporda 15 Temmuz Derneği ve TÜGVA’nın toplam 152 bin 203 liralık su, elektrik ve doğalgaz faturasının da İBB tarafından ödendiği belirlendi. Bakım, tamirat işleri için de İBB kasasından 54 milyon 122 bin 139 TL harcama yapıldı.
METRO İSTANBUL’A HELİKOPTER ALINMIŞ
* İBB şirketi Metro İstanbul A.Ş’nin 2012 yılında satın aldığı Sikorsky helikopteri 2018 yılına kadar kiralama hizmetinde kullanarak 3.2 milyon lira gelir elde ettiği lakin bu müddette helikopterin 14.4 milyon liralık masrafa neden olduğu ortaya çıktı.
* İBB müfettişlerinin bu helikopterin neden alındığı araştırmak üzere başlattığı incelemeye de İçişleri Bakanlığı müfettişleri el koydu.
AKP’Lİ İLÇE BELEDİYELERİNE 350 MİLYON LİRALIK KIYAK
* İBB’nin AKP tarafından yönetildiği yıllarda, AKP’li ilçe belediyelerinden; bir kısma yeşil alan, yol işlevinde kalan kullanılması mümkün olmayan durumdaki toprakları toplam 350 milyon 650 bin lira ödeyerek satın aldığı belirlendi.
* İBB müfettişlerinin ekonomik olarak sıkıntı durumda olan büyükşehir belediyesinin bu alımları hangi münasebetle yaptığını araştırmak üzere açtığı belgeler da İçişleri Bakanlığı müfettişleri tarafından devralındı.
RİSKLİ BİNALAR MİLYONLARCA LİRAYA SATIN ALINDI
* AKP periyodunda İBB’nin, Fatih İlim ve Kültür Vakfı’ndan 10.3 milyon lira ödeyerek aldığı binaların kullanılamayacak durumda olduğu ortaya çıktı. İBB’nin Avcılar’da Türkiye İlmi ve İçtimai Hizmetler Vakfı’na ilişkin riskli binayı da 5.7 milyona aldığı ve binanın kullanılamadan yıkıldığı tespit edildi. Müfettişlerin mevzuyla ilgili başlattığı soruşturmalara el konuldu.
EL KONULMAYAN BELGELERE DA SORUŞTURMA MÜSAADESİ ÇIKMADI
Bakanlık devreye girmeden evvel İBB Teftiş Kurulu’nun birtakım yolsuzluk belgeleri ile ilgili çalışmasını tamamlayarak yasal süreç başlatmak üzere harekete geçti lakin İstanbul Valiliği’nden gerekli müsaadelerin alınamadı. O evraklarında kimileri da şunlar:
* İBB müfettişlerinin raporuna nazaran AKP’ye, Cumhurbaşkanlığı’na ve kimi derneklere adapsız formda tahsis ettiği lüks makam araçları ile ilgili üst seviye yöneticilere disiplin cezası uygulandı. Lakin İstanbul Valiliği’nden şimdi soruşturma müsaadesi alınamadı.
TOPLUMSAL KONUTLARI CUMHURBAŞKANLIĞI İŞÇİSİ KULLANMIŞ
* İBB’nin dar gelirli aileler için çeşitli ilçelerde yaptırdığı toplumsal konutların kimileri, mevzuata alışılmamış şekilde Ankara’da Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği bünyesindeki işçiler ve Cumhurbaşkanlığı müdafaa takımı çalışanına tahsis edildi. Mevzuata ters süreçlerde imzası bulunan eski İBB Emlak Daire Lideri Yaşar Parlak ve 2 eski emlak müdürlü ile 2 yardımcısı olmak üzere 5 memur hakkında İstanbul Valiliği’nden soruşturma müsaadesi istendi, şimdi bir karşılık gelmedi.
* 2019 yılında Harbiye Açıkhava ve Sultangazi sahnelerindeki bakım tamirat işleriyle ilgili de usulsüzlük tespit edildi. 2019 yılının “doğrudan temin” yani ihalesiz alım üst hududunun 90 bin 358 lira olmasına rağmen bu sahnelerdeki bakım-onarım işleri için direkt temin prosedürüne emsal formda teklif alındığı ve belediye kasasından 252 bin 815 lira ödendiği tespit edildi. Mevzuata alışılmamış bu uygulama nedeniyle eski İBB Genel Sekreter Yardımcısı Nihat Macit ve periyodun Kültür Daire Lideri Rıdvan Duran hakkında ön inceleme yapılması için 10 Eylül 2020’de İstanbul Valiliğine yapılan talebe de ait de daha karar çıkmadı.