Yeterlilik İçin Sanat Derneği’nin İsveç İstanbul Başkonsolosluğu’dan hibe dayanağı alarak geliştirdiği “Genç Bayan Sanatkarların Lokal Kültür Siyasetlerinin Gelişimine İştirakinin Teşvik Edilmesi” projesi kapsamında “Kadın Sanatkarların Türkiye’de Sanat Ekosistemine Bakışı Araştırması” raporu açıklandı. Rapora nazaran iştirakçiler, kamu kurum ve kuruluşlarının en büyük iki eksiğinin atölye yokluğu ve materyal yetersizliği olduğunu düşünüyor.
Sanatın birleştirici gücüne inanan ve genç sanatkarların üretimini destekleme motivasyonu ile hareket eden Düzgünlük İçin Sanat Derneği’nin “Sanat Elçileri” ismini verdiği projesi kapsamında İstanbul İktisat Araştırma tarafından gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları Türkiye Raporu Yöneticisi Can Selçuki’nin anlatımıyla, 27 Nisan Çarşamba günü Atölye Cer’de düzenlenen panel ile sanatseverelere aktarıldı.
Düzgünlük İçin Sanat Derneği’nin İsveç İstanbul Başkonsolosluğu’nun takviyesiyle hayata geçirdiği, “Genç Bayan Sanatkarların Lokal Kültür Siyasetlerinin Gelişimine İştirakinin Teşvik Edilmesi” projesi kapsamında Erzurum, Van, Mardin, Diyarbakır, Mersin, Nevşehir, Sivas olmak üzere 7 vilayetten bayan sanatkarların kültür siyasetlerine ait bilgi seviyesi ve görüşlerini ortaya koymak hedefiyle gerçekleştirilen dijital anketler toplamda 280 bayan sanatkarın iştirakiyle gerçekleştirildi.
Selin Bozkurt: “Araştırma sonuçlarına nazaran bir kıymetlendirme yapacağız”
“Sanat Elçileri” projesi kapsamında “Kadın Sanatkarların Türkiye’de Sanat Ekosistemine Bakışı Araştırması” hakkında değerlendirmede bulunan Uygunluk İçin Sanat Derneği Lideri Selin Bozkurt, “Kadınların sanat dünyasındaki yerinin ve ehemmiyetinin çok büyük olduğunu düşünüyoruz. Münasebetiyle bayan sanatkarları ön plana çıkaracak biçimde geliştirdiğimiz “Genç Bayan Sanatkarların Mahallî Kültür Siyasetlerinin Gelişimine İştirakinin Teşvik Edilmesi” projesi ile genç bayan sanatkarların mahallî kültür siyasetlerinin oluşturulmasına iştiraklerinin teşvik edilmesi, bu hususta düzenlenecek araştırma ve eğitimler ile altyapılarının güçlendirilmesini amaçladık. Kısa müddette hayata geçirdiğimiz bu proje ile imkânı kısıtlı birçok genç bayan sanatçıyı kapsama alanımıza alarak, gelişimlerine nasıl daha fazla katkı sunabiliriz diye düşünmeye başladık. Erzurum, Van, Mardin, Diyarbakır, Mersin, Nevşehir ve Sivas üzere sanat piyasasına uzak kalmış vilayetlerde bulunan bayan sanatkarların, sanat ekosistemine bakışını öğrenmek üzere İstanbul İktisat Araştırma’nın takviyeleriyle bir araştırma raporu hazırladık. Bu araştırma, yerinde bir projeye imza attığımızı bize bir defa daha gösterdi. Araştırmaya katılan sanatkarların yaşadıkları kentte lokal kültür siyasetleri hakkında çalışan sivil toplum insiyatifleri hakkında bilgilerinin hudutlu olduğunu ve sanat platformlarına demokratik iştirak hakları ile ilgili çok fazla bilgi sahibi olmadıklarını gördük. Bu araştırma sonucunda çıkan sonuçlara nazaran bir kıymetlendirme yapacağız ve genç bayan sanatkarların güçlendirilmesi bahislerinde daha fazla neler yapabileceğimizi gündemimize alacağız. Projemizi daha da geliştirmek için adımlar atacağız. Bu vesile ile böylesine tesirli bir projede bize dayanak olan ve her daim yanımızda olduklarını hissettiren İsveç İstanbul Başkonsolosluğu’na katkılarından ötürü bir sefer daha teşekkür ederiz.” dedi.
Araştırma Sonuçlarına Nazaran Kıymetli Bulgular Ortaya Çıktı
“Kadın Sanatkarların Türkiye’de Sanat Ekosistemine Bakışı Araştırması”nda ortaya çıkan en değerli datalardan biri, iştirakçilerin çoğunluğu ya hiç yabancı lisan bilmiyor ya da başlangıç düzeyinde yabancı lisan bildiklerini söz ediyorlar. Genel itibariyle ilgilendikleri sanat kısmında eğitim gördüklerini söyleyen iştirakçilerin çoğunluğu sanat çalışmalarını plastik ve klasik sanatlarda yürüttüğünü belirtiyor. İştirakçilerin yüzde 70’nin ailesinde sanatçı bulunmasa da ailelerin sanata yaklaşımları genel manada olumlu olarak öne çıkıyor.
Araştırmaya katılan bayan sanatkarların yüzde 54’ü plastik sanatlar alanında çalıştığını söylerken, yüzde 19’u ise klasik sanatlar karşılığını veriyor. Müzik alanında çalışmalarını yürütenlerin oranı yüzde 5 iken tiyatro ve müelliflik karşılığını verenlerin oranının yüzde 4, sinema yanıtını verenlerin oranının yüzde 2, performans sanatları karşılığını verenlerin oranının ise yüzde 1 olduğu tespit ediliyor. İştirakçilerin yüzde 53’ü sanat ile birinci olarak ilköğretim yıllarında tanıştığını söylerken, yüzde 24’ü bu soruya “lise yılları” karşılığını veriyor. “Üniversite yılları” seçeneğini işaretleyenrin oranı yüzde 7 olarak görülürken, yüzde 15’lik kısım ise sanat ile birinci defa ilkokul öncesi periyotta, küçük yaşlarda ilgilendiğini belirtiyor.
Ankete iştirak sağlayanların değerli çoğunluğu aylık gelirinin ise minimum fiyatın altında olduğunu belirtirken, ayda 10.000 TL’nin üzerinde kar sağlayanlar yüzde 3 düzeyinde. İştirakçilerin yüzde 23’ü tüm geçimini icra ettiği sanattan sağladığını beyan ederken, neredeyse yarısı ise ailelerinin geçimini sağladığını söylüyor. Sanat ile ilgilenmesine karşın geçimini farklı bir işle sağlayanların oranı ise yüzde 23 olarak tespit edildi. Geçimlerini, icra ettikleri sanat dışında farklı bir meslek yaparak sağladığını beyan eden iştirakçilere meslekleri sorulduğunda, yüzde 53 oranındaki çoğunluk eğitmenlik/öğretmenlik yaptığını söylüyor. Yüzde 6 oranında iştirakçi ise geçimini editörlük yahut çevirmenlik yaparak sağladığını bildiriyor.
Çoğunluğun daha evvel hibe takviyesi olan bir projede yer almadığını söylediği araştırma raporunda, iştirakçilerin yaşadıkları kentte mahallî kültür siyasetleri hakkında çalışan sivil toplum insiyatifleri hakkında bilgisi ise hudutlu. Ayrıyeten çoğunluk daha evvel benzeri bir insiyatifte bulunmadığını belirtiyor. Daha evvel lokal kültür siyasetleri hakkında çalışan sivil toplum insiyatiflerinde bulunan iştirakçilerin en sık lisana getirdiği dernek ise Yeterlilik İçin Sanat Derneği olarak dikkat çekiyor. Ankete iştirak sağlayanların yüzde 65’i sanatçı kişiliğiyle üye olduğu rastgele bir sivil toplum kuruluşu olmadığını söylerken, yüzde 35 oranında iştirakçi ise üye olduğu bir sivil toplum kuruluşu olduğunu söylüyor. En sık zikredilen dernek Uygunluk İçin Sanat Derneği olurken ikinci sırada Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı bulunuyor. Kamu kurum ve kuruluşlarının kültür alanında sunduğu imkanlar hakkında bilgi sahibi olma oranı yüksekken iştirakçilerin yarısından fazlası bu imkanlardan faydalanmadığını belirtiyor.
İştirakçilerin yüzde 55’i ulusal çapta bir sanat etkinliğinde, bienalde, sanat şenliğinde eserinin/performansının yer almadığını söylerken, yüzde 45 oranında iştirakçi ise bu türlü bir aktiflikte yer aldığını bildiriyor. Kamu kurum ve kuruluşlarının en büyük iki eksiğinin atölye yokluğu ve materyal yetersizliği olduğunu belirten iştirakçiler, kendilerini en yetersiz gördüğü iki alanı ise animasyon oluşturmak ve üç boyutlu üretim yapmak olarak görüyor.
Hibya Haber Ajansı