“Bir hayalet Pasifik Okyanusu’nun üzerinde geziyor. Çin’den değil, kendimizden bahsediyorum.” Kısa müddet evvel bu kelamlar İngiliz “Guardian” gazetesinde, ABD ve Avustralya’yı Çin’in Solomon Adaları ile bir güvenlik işbirliği çerçeve muahedesi imzalamasına çok reaksiyon göstermekle eleştiren bir makalede yer aldı.
Son günlerde Çin ve Solomon Adaları ortasındaki bu olağan işbirliğini engellemek için ABD ve Avustralya elinden geleni yaptı.
Bir hükümran ülke olarak Solomon Adaları’nın eşitlik ve karşılıklı fayda temelinde Çin’le toplumsal sistemin sağlanması, halkın can ve mal güvenliğinin korunması, insani yardım ve doğal afetlerle çaba üzere alanlarda işbirliğini yürütmesi, bu ülkenin çıkarlarına ve kalkınma gereksinimlerine uyuyor. Böylesine olağan bir işbirliğine ABD ve Avustralya neden bu kadar çok reaksiyon gösterdi.
Olayın temeline bakıldığında, ABD ve Avustralya, Solomon Adaları dahil Pasifik ada ülkelerini hükümran ülke olarak değil, kendilerinin art bahçesi üzere görüyor. ABD ve Avustralya’ya nazaran, Pasifik ada ülkelerinin kimlerle işbirliği yapacağını lakin bu iki ülke karar verebilir. Bu aslında, sömürgecilik ve hegemonyacılık zihniyetlerinden kaynaklanıyor.
Çin ile Solomon Adaları ortasında Haziran 2019’da diplomatik bağın kurulmasından sonra, ikili alakalarda kaydedilen ilerlemeler, ABD ve Avustralya’yı çok rahatsız etti. Bu iki ülke, Çin ile Solomon Adaları ortasındaki güvenlik işbirliğini karalamak için her türlü yola başvururken, kelamda Çin tehdidi teorisini de abartılı bir biçimde yayıyor.
Ama ABD ve Avustralya’nın düşünmesi gereken soru şu ki: Bütün müdahaleleri, neden Solomon Adaları dahil Pasifik ada ülkelerinin Çin’le işbirliğini yapmasını engelleyemedi? Zira Çin ile kelam konusu ülkeler ortasındaki işbirliği, eşit ve karşılıklı faydaya dayalı bir temelde yürütülüyor. Bu işbirliği, hiçbir siyasi kaidesi taşımıyor ve mahallî halkın ömür şartlarının güzelleşmesine sahiden yardımcı olabilir. COVID-19 salgını ortaya çıktıktan sonra Çin, Pasifik ada ülkelerine etkin formda yardım sağladı ve sağlamaya devam ediyor. Geçen Mayıs ayında Solomon Adaları, ülke genelinde Çin aşılarının uygulandığı birinci Pasifik ada ülkesi oldu.
Buna kıyasla ABD ve Avustralya ise Pasifik ada ülkelerinin kalkınma taleplerini hiç ciddiye almadı ve onları yalnızca jeopolitik alet olarak kullandı.
ABD’nin Güney Pasifik bölgesinde açtığı yaralar bugüne kadar hâlâ sarılmadı.İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD, Solomon Adaları’nda büyük ölçülerde mühimmat ve tehlikeli kimyasal atıklar bıraktı. 1946 ila 1958 yılları ortasında ABD Marshall Adaları’nda 67 sefer nükleer silah denemesi gerçekleştirdi. Bilhassa ABD’nin 1954’te Bikini Mercanları’nda gerçekleştirdiği hidrojen bomba denemesi, Pasifik’te en önemli nükleer kirliliğe yol açtı.
Son yıllarda ABD, İngiltere ve Avustralya’nın kelamda üçlü güvenlik ve iştirak alakası oluşturması ve nükleer güçle çalışan denizaltılar ve hipersonik silahlar üzere son derece hassas askeri işbirliklerini yürütmesi, Güney Pasifik bölgesinin nükleer silahlardan arındırılmasını sağlayan eforları bozdu. Güney Pasifik ülkeleri bir defa daha blok siyaseti ve askeri çatışmanın kurbanı oldu.
Kelam konusu ülkeler, “Monroe Doktrini” ve sömürge zihniyetini bir kenara bırakmalı ve Solomon Adaları üzere Pasifik ada ülkelerinin hâkim çıkarlarına hürmet göstermeli. Öteki ülkeleri taraf tutmaya zorlayan ve bölgesel barışı bozan hayalet, en kısa vakitte Güney Pasifik bölgesini terk etmelidir.
Kaynak Çin Milletlerarası Radyosu
Hibya Haber Ajansı