İstanbul, turist sayısının az olduğu düşük sezon olarak adlandırılan yılın ilk 3 aylık döneminde pandeminin izlerini silmeyi başardı. Yılın ilk 3 ayında İstanbul’a giden yabancı turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 136 artışla 1.2 milyondan 2.9 milyona çıktı. İstanbul otellerinde doluluk oranı yüzde 80-90’a yaklaşırken, bu yükselişte gurbetçilerin 20’li yaşlardaki torunları ile Avrupa’da yaşayan Arapların büyük payı oldu. Altın, takı, gelinlik, çeyizlik eşya almak için İstanbul’a gelen yerli turistler de otelleri doldurdu.
İstanbul Kültür ve Turizm Müdürlüğü verilerine göre İstanbul’a gelen turistlerin ülkelere göre dağılımına bakıldığında yılın ilk 3 ayında Rusya’dan gelen turist sayısı yüzde 37’lik artışla 258 bine, İran’dan gelen yüzde 113.2 artışla 253 bine, Almanya’dan gelen ziyaretçi sayısı yüzde 164.5’lik artışla 226 bine yaklaştı. Fransa’dan gelenlerin sayısı yüzde 187.6 artış göstererek 110 bin 715, İngiltere’den gelen sayısı yüzde 701 artışla 106 bin 596’ya ulaştı.
CAN SUYU OLDULAR
Hürriyet’in sorularını yanıtlayan İstanbul Otelciler Esnaf Odası Başkanı Ahmet Yaşar, Avrupa’dan gelen turistlerin önemli bir bölümünün 3. kuşak gurbetçiler, çalışmak için Türkiye’den gidenlerin torunları olduğunu belirtirken, değerlendirmelerini şöyle sürdürdü: “Yılın ilk üç ayı İstanbul için her daim ölü geçer. Ama bu yıl üçüncü kuşak gurbetçiler, internet üzerinden ucuz uçak bileti ve otel bulup iki-üç günlüğüne de olsa İstanbul’a gezmeye geldiler. Sirkeci’de, Sultanahmet’teki otellerde kaldılar.
Bunlar genelde öğrenciler. Ayasofya’yı, Topkapı Sarayı’nı, Boğaz’ı gezip, akşamları eğlenmeye gittiler. Türk vatandaşı olmadıkları için kayıtlara Alman, Fransız, Belçikalı turistler olarak geçtiler. Yine bu dönemde Avrupa’da, İngiltere’de, Fransa’da yaşayan Arap turistler de İstanbul’a çok geldiler. İstanbul otellerinin önemli bir misafiri de yurtiçinden evlilik hazırlığı yapanlar altın, takı, gelinlik, çeyiz setleri almak için gelenler oldu. Bu sayede küçük otellerde doluluk oranı yüzde 70-80’e çıktı. Fiyatların 20, 30 Euro civarında seyrettiği ‘ölü sezonda’ İstanbul otellerine can suyu oldular.”
FİYATLAR ARTIYOR
Bu aydan sonra İstanbul’da ciddi bir doluluk beklediklerini ifade eden Yaşar, “Ramazan’ın ardından diplomatik ilişkilerin de düzeldiği Suudi Arabistan ve Mısır gibi Arap coğrafyasından da Avrupa’dan da yaz döneminde çok sayıda turist geleceğini, Rusya-Ukrayna turistlerinin yerini Avrupalıların dolduracağını tahmin ediyoruz. Başka İstanbul yok gelecekler, hem tarih hem gastronomi, her şey var. Kışın 20-30 Euro olan küçük oteller şu sıralar 50 Euro oldu. Beş yıldızlılar 50-60 dolardı şimdi 150 dolar civarında” dedi.
‘RUSYA-UKRAYNA KAYBINI TELAFİYE ETMEYE ÇALIŞIYORUZ’
İstanbul Ticaret Odası Otelcilik Komitesi Başkanı Aydın Karacabay da mart ayı sonuna kadar İstanbul başta olmak üzere turizmde ciddi yoğunluk görüldüğünü ancak Rusya-Ukrayna çatışması nedeniyle İstanbul ve kültür turizminin en önemli ayı olan nisanda talebin neredeyse yarı yarıya azaldığını söyledi. Mayısa girerken Rusya ve Ukrayna’nın neden olduğu kayıpların diğer ülkelerle olan problemlerin hafiflemesiyle (Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan vs) telafi olmaya başladığını anlatan Karacabay, “Önümüzdeki aylara gelen rezervasyonlar gerçekten umut verici. 2022 yılı kesinlikle 2021’e göre çok daha iyi geçecek” dedi.
‘SERVİS BEDELİ ALINSIN’ TALEBİ
En büyük sıkıntılardan birinin de COVID-19 sırasında oteller kapalı olduğu sırada kaybedilen, yetişmiş nitelikli çalışanlar olduğunu belirten Aydın Karacabay, şunları söyledi: “Bunları tekrar kazanmak adına mücadele veriyoruz. Bence oteller yeni bir ücretlendirme politikasıyla bu insanları tekrar kazanabilir. Mutsuz çalışanlarla mutlu misafir memnuniyeti sağlayamayız. Bankacılık, hastane, sağlık, evde bakım hizmetleri, yeme içmeye giden nitelikli personelimizi döndürmek için otel ücretleri üzerine yüzde 1 veya 2 ‘servis bedeli’ adı altında personele ek ücret olarak dağıtılacak bir uygulama yapılabilir. Maliye Bakanlığı bunun altyapısını vergiden muaf tutarak tamamen çalışanlara aktarabilir. Çalışanlar arasında büyük heyecan yaratır diye düşünüyorum.”
‘OTEL EV’ SORUNU ÇÖZÜLMELİ
İstanbul Otelciler Esnaf Odası Başkanı Ahmet Yaşar ise “İstanbul turizminin önemli sorunlarından biri sayıları 100 bin civarındaki otel evler; kayıt dışılar, pansiyon değiller. Apartmanlar arasında tek ya da iki odalı, günlük kiralanan evler bunlar. Emniyete de bildirilmiyorlar. Eroin, esrar kullanıp satanlar, kaçaklar, PKK’lı teröristler ev otellerde kalıyor, buralarda yakalanıyorlar. Adres yok, internetten pazarlanıyorlar. Telefon açıyorsunuz, hiç görmediğiniz bir ev için buluşma ayarlanıyor. Bir çocuk sizi karşılıyor. Şüphe duyulursa göstermiyorlar. Valilikle üç kere toplantı yaptık, çözüm bulamadık. Sigortasız, vergisiz çalışıyorlar, kaçak insanlar da burada yaşıyor” dedi.
‘ABD VE AVRUPA’DAN OLUMLU İŞARETLER VAR’
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin de geçen yılın son çeyreğinden itibaren yüzde 70’leri bulan doluluk oranının hem İstanbul’da hem de Türkiye genelinde bu yılın ilk 3 ayında da devam ettiğini söyledi. Eresin, şunları söyledi: “Bu yıla katıldığımız fuarlardan çok olumlu tepkiler aldık. Olumlu sonuçları yılın ikinci yarısından itibaren almayı umut ediyoruz. Amerika ve Avrupa pazarlarında olumlu işaretler var. İspanya ve Latin Amerika’dan turist girişlerimizin geçmiş yıllarda olduğu gibi fark edilir şekilde artmasını bekliyoruz. İran pazarı Nevruz bayramıyla birlikte hızlandı. Ortadoğu pazarında canlılık devam ediyor. Rusya ve Ukrayna turizm pazarlarındaki kaybımızın diğer pazarlar ile kapanması ihtimali devam ediyor. Gelen işaretler bu beklentimizi doğrular nitelikte.”
2 YIL SONRA UÇUŞLARA BAŞLIYOR
Suudi Arabistan Havayolları Saudia, iki yıl aranın ardından İstanbul uçuşlarına yeniden başlıyor. Saudia’nın ilk tarifeli seferi başkent Riyad ve Cidde’den İstanbul Havalimanı’na bugün yapılacak. Şirket, 11 Mayıs’ta da Medine’den İstanbul seferlerini gerçekleştirecek. Cidde ve Medine seferleri haftanın her günü karşılıklı olarak yapılacak. Riyad uçuşlarının ise salı, perşembe ve cumartesi olmak üzere haftanın 3 günü olacak şekilde düzenleneceği belirtildi. Seferler, Airbus A330 tipi geniş gövdeli uçaklarla gerçekleştirilecek.