AKP Büyükşehir ve il başkan adaylarını açıkladı bugün de İstanbul’un ilçe adayları bekleniyor.Bu anlamda CHP’den bu hafta pek ses çıkmadı, en merak edilen İzmir ve Antalya’ya dönük, DEM Parti kaynaklı kriz durumu daha ön planda. Aynısı anket ya da temayül yoklamalarına duyulan kuşku nedeniyle İstanbul ilçe adayları içinde geçerli… Ama bir yandan da adaylar belirlendikçe kampanya sürecine dönük hareketlenmeler başlıyor, başladı. Hem sahada ama an itibarıyla daha çok da sosyal medya platformlarında. Hatta tatlı sert atışmalar bile var. Bu bağlamda iktidar ya da muhalefet cenahından da sandık sonucuna dönük olasılıklar da havada uçuşuyor. Hepsi de aritmetik verilere dayalı toplama, çıkarma, bölme hesapları ve tabii kazanmak üzerine…Ancak sandığa giden yoldaki, topoğrafik duruma, bakıldığında da hayli engebeli sıkıntılı, zor bir görüntü, süreç olduğu da ortada. Çünkü siyasette iki artı iki dört etmiyor, getiri-götürü dengesi kritik önemde. Dolayısıyla özellikle muhalefet partileri açısından sandık sonuçlarına odaklı siyaset nasıl şekillenir ya da dizayn olur anlamında epey bir kafa karışıklığı ve çok seçenekli öngörüler söz konusu… Hem partiler arasında hem de partilerin kendi içlerinde…Dağınıklık ve kargaşa anlamında da dünün ortakları bugünün hasımları CHP ve İYİ parti ön planda…
***
Çünkü CHP’de kurultay sürecinde ne deniyordu? Eğer değişim olursa küskünler siyasete katılacak, partide büyük bir sinerji olacak. Kurultay olup bittiğinde kamuoyu araştırmalarına göre CHP’nin oyu hafiften de kıpırdamıştı. Ancak gelişmelerle değil sinerji, derin bir kafa karışıklığı görülüyor. Aday belirlemedeki “kurultayda yanımızda mı durdun karşımızda mı oldun” kriteri nedeniyle küskünlükler de bir başka boyuta evrilmiş durumda. Mesela dün konuştuğum CHP’nin ağır abilerin yorumu şuydu:
“Böyle bakarsan 1300 delegenin 600’ü 650’si Kılıçdaroğlu’na oy verdi o zaman sen partinin yarısını yok sayıyorsun demektir. Kaldıki verilen aday belirlemede önseçim sözleri de boşa çıktı. Memnuniyet anketi dediniz o zaman sonuçlarını adaylarda görsün, o da yok…”
CHP açısından topoğrafik yapıdaki en büyük engellerden biri de DEM Parti ile olan ilişkileri. Elbette her partinin farklı seçmen gruplarından, tabandan oy devşirme arayışı normal ama tepe bağlamında bazı beklentiler, söz konusu olduğunda durum değişiyor. Nitekim bu anlamda CHP içinde ciddi rahatsızlıklar söz konusu..Özellikle de İstanbul’da seçimi kazanmaya odaklı işbirliği hesapları üzerinden İzmir ve Antalya Büyükşehir Belediyeleri başkan adaylarını belirlemede DEM Partinin var olduğu söylenen pozisyonu ve etkisi nedeniyle..Bunun da siyaseten bir maliyeti olacağı açık ve etki durumu da koca bir soru işareti. Seçim sonrasında CHP’deki iktidar kavgasına nasıl yansıyacağı da…
***
İYİ Partiye bakıldığında da Akşener adına ciddi sıkıntı ve zorluklar olduğuda ortada. Malum genel seçimlerden sonra bir eksen değişikliği ortaya çıktı İYİ Partide ve her iki bloktan da bağımsız ayrı bir alternatif olacakları iddiasıyla bir politikayı gündeme getirdiler. Dolayısıyla Akşener bu paradigma değişikliğini tabanına bir yandan biz AKP ve Cumhur İttifakıyla parelel politikalar üretmek zorunda değiliz, bağımsızız mesajı veriyor, bir yandan da “CHP ile işbirliği yapmamız lazım” görüşünde olanlara CHP-DEM yakınlaşması üzerinden “Sizin destek olmak istediğiniz CHP’nin siyasi konumu budur, beraber olamayız” diyerek tabana dönük farklı konsolidasyon hesapları yürütüyor.Ne kadar başarılı olacağını Mart sonunda göreceğiz ancak matematiksel verilere bakıldığında zorluklarla karşılaşacağı da ortada. Aynısı CHP için de geçerli elbette…
***
Ne demek istediğimizi somutlaştıralım. Mesela CHP’nin kalesi denilen yerlerden Edirne’de 2019’da belediye başkanlığını İYİ parti ittifakıyla CHP’li aday yüzde 44,8’le kazandı, yüzde 40,8 oyda Cumhur ittifakıyla AKP’li aday aldı..Yüzde 8’lik bir oy oranı da eski başkanlardan Hamdi Sedefçi’nin adayı olduğu BTP’ye çıktı. 2023 genel seçimlerine bakıldığında da bugün CHP ile yollarını ayıran İYİ Partinin Edirne’den aldığı oy oranı yüzde 21.7 civarında… Varın hesabı siz yapın.
Yine İYİ parti açısından bakıldığında da son genel seçimlerde Edirne’nin yanı sıra yüzde 20 üzerinde oy aldığı yerler arasında Yozgat, Aksaray’da var.Ama 2019 yerel seçimlerine döndüğümüzde de de Kars (29,5) ve Tunceli (yüzde 32.77) dışında hemen her ilde çok yüksek oy oranıyla başkanlıklar kazanıldı…
Yani topografik görüntü çok çetrefilli, matematiksel hesap yaparak işin içinden çıkmak zor…