DUYGU ERDOĞAN – Yoğun ve aralıksız yağıştan en çok etkilenen bölge olarak Karadeniz’de bölgenin geçim kaynağı ve Türkiye’nin stratejik ürünlerinden fındıkta bahçelerde hastalık ve zararlı mücadelesi yeteri kadar yapılamadı. Mayıs ve haziranda bölgede aralıksız devam eden yağışlar bahçe bakımlarını zorlaştırdı. Bu nedenle hastalık ile zararlılarla mücadelenin yoğun olarak yapılması gereken bu aylarda üretici bakımını yapamadı. Yeşil ve kahverengi kokarca ile filiz kurdu zararlıları yanı sıra nemli hava hastalığı olarak bilinen külleme lokal alanlarda zarara neden oldu. Ayrıca güneş görmeyen çotanaklarda fındık içleri dolmadı; bu nedenle verim ve kalitede de bu sezon düşük bir beklenti var.
Fındıkta bu sezona dair rekolte tahmini yapacak olan komisyon bayramdan sonra bahçelere girecek. Komisyon geçen hafta başlayacağı tespitleri, yağış zararının kendini daha iyi göstermesi açısından gelecek haftaya erteledi. Ağustos ayının ikinci yarısı ardından eylül sonuna kadar ise fındık hasadı yapılacak. Önemli üretici şehirlerden Ordu’da yağış nedeniyle yüzde 10-15 arasında bir rekolte kaybı bekleniyor.
‘Sahada zararı görüyoruz’
İki aydır yağışların ara vermeden yağdığını ve bazı bölgelerde afet derecesine vardığını anlatan Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, yağış yanı sıra neden olduğu sel ve heyelanlardan da bölgesinin etkilendiğini söyledi. Sahada yağış zararının da tespitleri yapıldığını belirten Akça, “Çocukluğumda bölgede yaşlı bir teyzemiz bize ‘sıcaktan kurak olmaz yağmurdan kurak olur’ demişti. Ne demek istediğini o zaman anlamamıştım. Bu sene anlıyorum. İki aydır hiç ara vermeden yağan yağmur ile bölgenin geçim kaynağı fındıkta çeşitli kayıpları görüyoruz” dedi. Sahadaki tespitlere ilişkin bazı zarar beklentilerini paylaşan Akça, şunları söyledi:
“Mayıs ayı fındık zararlıları ile en yoğun mücadele edilen zamandır. Yağışlar şiddetli aralıksız ve olduğu için mücadele yapılamadı. Sürekli nem ise farklı hastalıkları besledi. Rekoltede bölgemizde yüzde 10-15 arasında bir sıkıntı olacağı görülüyor. Bunun yanı sıra güneş görmemesi fındıkta verimi ve kalitesine de etki edecek. Yağışlar sonucunda ürünün içi dolmadı, randıman düşüklüğü de görülecektir. Özellikle son 5 yıldır dünyada etkisi acı olarak görülen iklim değişikliğinin etkilerini biz de yakından yaşıyoruz. Güneşi son iki gündür görmeye başladık. İki ay aralıksız yağış ardından artık güneşli günler devam ederse durum daha net ortaya çıkacaktır. Batıdan doğuya bütün Karadeniz kıyısında zararlar oluşacak. Bunlar sahadan birebir tespitler. Şu anda nohuttan biraz büyük olması gereken iç fındığın mercimek kadar olabildiğini görüyoruz.”
‘Fındık içi dolmadı’
Son iki aydır nem dolayısıyla külleme hastalığının fındıkta yoğun olarak görüldüğünü kaydeden Karasu Ziraat Odası Başkanı Selami Arık, bu hastalığın rekolteyi etkileyeceğini söyledi. Ayrıca yağış nedeniyle bazı fındık çeşitlerinin içinin geç dolmaya başladığını belirten Arık, bu nedenle bazı bölgelerde daldan dökülmeler de yaşandığını ifade etti. Selami Arık, “Lokal olarak sellerden etkilenen bahçeler de oldu. Heyelan yaşanan alanlar da görüldü. Güneş son iki gündür açmaya başladı, böyle devam ederse fındık kendini biraz toparlar. Ancak genel olarak fındığın iç doldurmadığı bir dönem göreceğiz. Kıyı kesimlerden itibaren ağustos ilk haftasında başlayan hasadın ise bu sezon ağustos ikinci yarısını geçebileceğini düşünüyoruz” dedi.