Elazığ’da cep telefonu bölümünde çalışan esnaf Yüksel Albay, en büyük sorunun yüksek fiyatlı cep telefonlarında taksitli satışa imkan verilmemesi olduğunu söyledi. Albay, şöyle konuştu:
“Yaklaşık 25 yıldır bu bölümün içindeyim. Bizim kesimimizde en büyük sorunumuz cep telefonlarında taksit olmaması. Evvelce telefon modellerinde çeşitlerimiz çoktu. A’nın yerine B seçeneği, B’nin yerine C seçeneği vardı. Artık yalnızca A seçeneği ile yönetim ediyoruz. Aygıt fiyatları çok yükseldiği için sermaye olarak kısıtlandık. Vitrinlerimize gereğince aygıt koyamıyoruz. Şu anda bizi ayakta tutan tek şey aksesuar. Aksesuar satışıyla ayakta duruyoruz. Aygıt alımı eskisi üzere değil, sıfır aygıtlar tercih edilmiyor. Genelde ikinci el aygıtlar satıyoruz. Malum sıfır aygıt fiyatları yükselince, ikinci el fiyatları da yükseliyor. Lakin vatandaş yeniden orta sınıf aygıtları daha çok tercih ediyor.
“GEÇEN YILA NAZARAN YÜZDE 150 ARTIŞ VAR”
Bu işte en karlı iş, emek işi, teknik servis bilhassa daha yeterli. Tamir konusu daha revaçta. Şu anda insanların aygıtı alım gücü olmadığı için, aygıtı almasa bile elindeki aygıtı tamir etme İsteği bize daha makul. Bizim için de güzel vatandaş için de âlâ bizim kesim problemimiz yok lakin müşteri ıstırabımız var. Bunlar da vakitle geçer diye ümit ediyoruz. Lakin her sene bu ümidimiz artıyor. Günden güne iş artmıyor lakin ümidimiz artıyor. Beşerler kendi cebini düşünen özgününü almak zorunda, ancak maalesef yan endüstriye talep artışı var. Bizim tavsiyemiz orjinal modül alınmasıdır. Hiçbir eser özgününü yerini tutmaz ne kadar daha az maliyetli görünse de yan sanayi kesim daha erken bozulduğu için daha fazla maliyetli oluyor. Geçen yıldan bu yana fiyatlarımız yüzde 140- 150 ortası artışlar oldu.”
“SİRKÜLASYON YOK”
Esnaf Erkut Korkmaz, elektronik aygıt fiyatlarının yüzde 99’unun dolara endeksli olduğunu söyledi. Korkmaz aralık ayında ansızın artan dolar nedeniyle fiyatların yükseldiğini söylerken buna karşılık doların düşmesinin eser fiyatlarına yansımadığını tabir etti. Korkmaz, “İkinci el piyasası yıllardır var. Her kesimde olduğu üzere elektronikte de yıllardır var fakat şu anda fiyatların artışından ötürü çoklukla ikinci ele ilgi var. Biz de bile ikinci ellerimiz sonlu sayıda, sirkülasyon yok. Alım gücü artık düştü sıfırların fiyatları çok yükseldi hepsinin fiyatı 2 katı arttı. Artmasından ötürü ikinci el isteği daha yüksek. Yarı yarıya fiyat olduğu için beşerler sıfır alamıyor. O nedenle ikinci el daha çok satılıyor” dedi.
“ŞİMDİ YAN ENDÜSTRİYE YÖNELDİ İNSANLAR”
Korkmaz konuşmasını şöyle sürdürdü:
Yedek modül olsun, tamir olsun, aksesuar olsun, fiyatları yüzde 100’den daha fazla yükseldi. Bir sene evvel sattığımız şarj aletleri 10 lira iken, şu anda 50 liradan başlıyor. Yani yüzde 100’den daha fazla. Onun için evvelden orjinal alımı vardı. Çoklukla şarj aleti olsun, batarya olsun, aksesuar olsun. Orjinal daha çok gidiyordu. Şu an özgünü 10 bireyden biri alıyor almıyor. Genelde yan sanayi satılıyor. Bu da dolara endeksli. Elektroniğin yüzde 99’u dolara endekslidir. Yıllardır o denli, yurt dışından geldiği için. Ondan ötürü dolar ne kadar yükseldikçe fiyatlar daha çok yükseliyor, alım gücü düşüyor. Bu da bizim kesimimize yansıyor. Bizim de iş yapmama yahut piyasanın dingin olması, nakit paranın dönmemesi ondan kaynaklanıyor. Yan sanayi daha çok gidiyor, daha çok satılıyor. Yepyenileri almıyorlar, fiyatları çok yüksek. Bir başlık yahut bir şarj aleti, yepyenileri 350-400 liradan başlıyor. Lakin yan endüstriler 50- 100 TL. Onlar da telefonların bataryasına şarj soketlerine ziyan verip arızaya sebep oluyor. Fiyatlar geçen sene aralık ayında doların bir seferde yükselmesi ile çok arttı lakin düşmesi ile birlikte düşmedi. Düşmemesinin sebepleri orta toptancılarımızın fiyatlarının düşürmemesinden kaynaklı.”
“KALİTESİZ YAN SANAYİ, MÜŞTERİYİ MAĞDUR EDİYOR”
Telefon satış ve tamiratı üzerine çalışan Yasin Deniz ise işlerinin durma noktasına geldiğini ve insanların alım gücü olmadığı için telefon gereçlerinde yan endüstriye yöneldiklerini söyledi. Deniz, “İşlerimiz durma noktasına geldi. Fiyatlar çok yüksek, bilhassa teknik modül ve aksesuarlar 3-4 katına çıktı. Geçen yıl 15-20 liraya verdiğimiz şarj aleti şu anda 80-100 TL civarında. Orjinal şarj aletleri yüksek model aygıtların 350-500 TL ortası, yani bir şarj aleti bir telefon fiyatına çıktı. Tamirde herkes yan endüstriye kaçıyor. Yan sanayi de kalitesiz olduğu için müşteri mağdur oluyor” dedi.