Dermatoloji Uzmanı Dr. Kemal Tekeş, cildimizi güneş ışınlarından nasıl koruyabileceğimiz hakkında açıklamalarda bulundu.
Güneşlenmede maksadımızın yan tesirlerine maruz kalmadan güneş ışığından yararlanabilmek olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Kemal Tekeş, “Ekolojik istikrar ve ömür için vazgeçilmez olan güneş ışınlarının ekosistem için güç kaynağı olma, D vitamini sentezi ve tedavi edici aktiflik üzere birçok yararlı tesirleri vardır. Bununla birlikte; güneş yanığı, deride kahverengi renk değişiklikleri, fotoallerjiler, bağ doku hastalıkları üzere durumları tetikleme ve bilhassa uzun vadede deri ve beğenilen erken yaşlanma ile deri kanserlerinin oluşumuna katkıda bulunma üzere istenmeyen ziyanlı tesirleri de bulunmaktadır” tabirlerini kullandı.
“ULTRAVİYOLE IŞIĞI DAHA AZ GEÇİREN KIYAFETLER TERCİH EDİN”
Güneşin deri üzerindeki olumsuz tesirlerinin önlenebilmesi için, tesirli müdafaa tedbirleri ve güneşten koruyucular konusunda toplumun bilinçlendirilmesinin büyük değer taşıdığının altını çizen Uzm. Dr. Kemal Tekeş, “Giysilerin muhafaza bedelleri dokuma sıklığı, kalınlığı, ıslak olması üzere faktörlere nazaran değişmekle bir arada 15-30 güneş müdafaa faktörü (GKF=SPF) ortasında değişir. Tekrar de ultraviyole ışığın (UV) yüzde 20-30’u kadarı giysilerden geçebilmektedir. Sıkı dokumalılar, beyazlatılmamış pamuklular, ipekliler, likra üzere sentetik giysiler, koyu renkliler UV ışınları daha az geçirirler” diye konuştu.
“ŞEMSİYE ALTINDA BİLE GÜNEŞ YANIĞI OLUŞABİLİR”
Plajda şemsiye altında oturulurken bile kumdan yüzde 25 oranında yansıyan ışınların kolaylıkla güneş yanığına neden olabildiğinin altını çizen Uzm. Dr. Kemal Tekeş, “Birebir formda kar örtüsü de yüzde 50-95 oranında UV yansımalarına yol açabileceğinden dikkatli olmak gerekmektedir. UV ışınlarının yüzde 75’i 2 metre su derinliğine ulaşabildiğinden uzun süren yüzmelerde su içinde de güneş yanığı riski dikkate alınmalıdır. UVB ışınları ise UV ışınlarının yaklaşık yüzde 10’unu oluşturur ve güneş yanığından asıl sorumlu olan banttır. Güçlü kanser yapan ve erken deri yaşlanmasına neden olan tesirleri bulunur. Uzun müddetli bronzluktan sorumludur” formunda konuştu.
“GÜNEŞ KORUYUCULAR DERİ KANSERİ OLUŞMA RİSKİNİ AZALTABİLİR”
Güneş koruyucularının dünyada yaklaşık 100 yıla yakın mühletten beri kullanılarak, deri kanserlerinden ve ziyanlı ışınlardan korunmada kıymetli bir rol üstlendiğini söyleyen Uzm. Dr. Kemal Tekeş, “Güneşten koruyucular deriye ulaşan UV ışınlarının kendi içinde emilmesine, yansımasına yahut saçılmasına yol açarak, içeriye geçişini engelleyen krem, losyon, jel yahut sprey formundaki organik ya da inorganik unsurlardır. Bir güneş koruyucunun aktifliği eserin SPF pahasına dayanır. SPF; güneş kollayıcı ile korunan derinin, korunmayan deriye oranıdır. Örneğin, güneş esirgeyici kullanmadan güneşe maruz kaldığında 10 dakika içinde kızarıklık gelişen şahısta SPF 15 pahasında eser kullanıldığında bu mühlet 150 dakikaya uzamaktadır.
– Güneş koruyucular; fizikî etkililer ve kimyasal etkililer olmak üzere iki kümede sınıflandırılabilir. Fizik etkililer; bariyer oluşturarak ışınları deriden saçma ve yansıtma yoluyla tesir sağlar. Hem UVA hem de UVB ‘ye karşı çok etkilidirler. Tahriş edici ve alerjik olmamaları nedeniyle son derece sağlamdırlar. İçeriklerindeki büyük partiküller nedeniyle gözle görülür beyaz katman oluşturarak rahatsızlık hissi verirler, sivilce oluşumunu tetikleyebilirler. Fakat son vakitlerde yeni mikronize partiküllü eserler geliştirilerek bu yan tesirleri azaltılmış, kozmetik olarak kabul edilebilirlikleri artırılmıştır. Kimyasal etkilileri sayesinde UVA ya da UVB’yi absorbe ederek deriden ışınların tehlikeli olan kısımlarının geçişini azaltırlar” dedi.
Güneş koruyucular bireye özel olmalı
Yalnızca güneşlenirken değil günlük hayatımızda da en az 15 müdafaa faktörlü güneş esirgeyici kullanılmasını ve güneş koruyucuların kişinin yaşına, deri tipine, mevcut hastalıkları kullandığı tedavilere ve mesleksel özelliklerine nazaran seçilmesi gerektiğini vurgulayan Uzm. Dr. Kemal Tekeş, güneşten korunmak ile ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Güneş ışınlarının en şiddetli olduğu öğle 11.00 ile 15.00 saatleri ortasında güneşe çıkmamaya ihtimam gösterilmelidir. Gölgede oturulmalıdır. Şemsiye, şapka güneş gözlüğü tercih edilmelidir. Şapka seçimi yaparken, ışık geçirmeyen dokuma tercih edilmelidir. Kalın kumaşlar, sıkı dokunan kumaşlar, yıkama ile hafif çekmiş kumaşlar, polyester giysiler daha yüksek gözetici özelliğe sahiptir. Tedavi gayesi ile hekim tarafından verilen kimi ilaçlar (antibiyotikler, doğum denetim hapları, isotretinoin vb.) ve hatta kozmetik eserlerin kimileri da derinin güneş ışınlarına karşı hassaslığını artırmaktadır. Güneş koruyucular, güneşe çıkmadan 15-30 dakika evvel tüm güneş gören kısımlara sürülmelidir. Güneş koruyucular 2-3 saatte bir ya da yüzme ve terleme sonrası yenilenmelidir. Güneş ışınlarının gözdeki tesirlerini ve katarakt oluşmasını önlemek için tam UVA-UVB filtreli güneş gözlükleri kullanılmalıdır.”
En az 30 faktörlü güneş gözetici kullanılmalı
Güneşten kollayıcı seçerken hem UVA hem de UVB’ye karşı muhafaza sağlayan geniş spektrumlu eserlerin seçilmesi gerektiğini lisana getiren Uzm. Dr. Kemal Tekeş, “Güneşten koruyucuların içindeki fizikî koruyucular güneş ışınlarını fizikî olarak engellediklerinden (örneğin çinko oksit yahut titanyum dioksit), geniş spektrumlu eserlerde kimyasal koruyucularla birlikte kullanılırlar. Ortalama güneş alan bölgelerde kış aylarında SPF 15 kullanımı kâfi olsa da yaz aylarında bu paha yetersiz kalır. SPF 15’in altında muhafaza kullanılmamalı, yaz ayları için en az 30 muhafaza faktörlü kremler kullanılmalıdır” diyerek kelamlarını sonlandırdı.