İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik müracaatlarıyla ilgili Türkiye’nin itirazı devam ederken iki ülkeden heyetlerin Türkiye’de kapalı kapılar gerisinde gerçekleştirilen görüşmelere dair ayrıntılar basına sızdı. Öte yandan, Finlandiya Dışişleri Bakanı Türkiye’nin itirazlarıyla ilgili açıklama yaptı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde Finlandiya ve İsveç NATO’ya resmi üyelik için müracaat yapmış, iki ülkenin birliğe iştirake adımına ise Türkiye’den sesler yükselmişti.
Türkiye’nin NATO itirazı gündemdeki yerini korurken, İsveç ve Finlandiya’dan heyetler sorunun tahlili için geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye gelmişti.
ABD merkezli Reuters haber ajansı, ülkeler ortası görüşmelerle ilgili ayrıntıları paylaştı. Reuters’a konuşan ismi açıklanmayan iki üst seviye yetkili, Ankara’nın NATO halinde çok az ilerleme kaydedildiğini açıklarken, tekrar görüşmelerin ne vakit yapılacağını bilmediği aktardı.
‘BU KOLAY BİR SÜREÇ DEĞİL’
İsveçli ve Finli diplomatlar, Türkiye’nin tavrını değiştirmek ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali karşısında Batı ittifakının tarihi bir genişlemesine müsaade verecek bir mutabakata varmak gayesiyle Çarşamba günü Türkiye’ye geldi.
Üst seviye bir Türk yetkili ise dün gece Reuters’e verdiği demeçte, “Bu kolay bir süreç değil,” diyerek İsveç ve Finlandiya’nın Ankara’nın takviyesini kazanmak için “zor” adımlar atması gerektiğini kelamlarına ekledi. İsmi açıklanmayan yetkili, “Daha fazla müzakere devam edecek. Lakin bir tarih çok yakın görünmüyor.” dedi.
Öbür bir Türk yetkili de görüşmelerde net bir ilerleme kaydedilmediğini ve devam etmek için bir vakit çizelgesinin bulunmadığını söyleyerek, NATO’nun 29-30 Haziran’da Madrid’de yapacağı dorukta Türkiye’nin üyelik maksatlarına hala karşı çıkabileceği ihtimalini artırdığını vurguladı.
FİNLANDİYA’DAN AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Cuma günü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’ten teröre karşı net adımlar atmasını beklediklerini duyurmuştu.
Öte yandan, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Washington’da ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı görüşmenin akabinde, Türkiye’nin Finlandiya’nın NATO üyeliğiyle ilgili sorunlarının Madrid’deki önderler doruğuna kadar çözülmesi gerektiğini belirtti.Haavisto, düzenlediği basın toplantısında Türkiye’nin gündeme getirdiği bahislerin haziran sonundaki Madrid tepesinden evvel çözülmesinin değerli olduğuna dikkat çekti.
Haavisto, “Türkiye’de müzakereler sürüyor. Müzakereler hayli uzun sürdü ve bu görüşmelere devam etme konusunda anlaştık. Olağan ki NATO’nun Türkiye’nin de desteklediği açık kapı siyasetine güveniyoruz. Ve bu meselelerin çözülebileceğini düşünüyoruz” dedi.
ABD’DEN TÜRKİYE AÇIKLAMASI
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da, Washington’un iki ülkenin NATO üyeliğine verdiği dayanağa bir kere daha dikkat çekerek, “Finlandiya ve İsveç’e müttefiklerimiz demek için heyecanlıyız” dedi. Blinken, “ABD’nin Türkiye’nin tasalarının yanıtlanmayacağına inanmak için hiçbir münasebeti yok” diye konuştu.
İsveç’ten ise mevzuyla ilgili resmi bir açıklama gelmedi. İki ülke de terörü kınadıklarını ve Ankara ile uyum mümkünlüğünü memnuniyetle karşıladıklarını söylediler.
Hususla ilgili Reuters’a açıklama yapan bir kaynak da, ülkeler ortasında Çarşamba günü gerçekleştirilen 5 saatlik görüşmenin samimi olduğunu açıkladı. Üçüncü bir kaynak ise Reuters’e verdiği demeçte, Türk yetkililerin Madrid doruğundan evvel bir mutabakata varma ihtimalini küçümsediğini söyledi.
PKK ÜYELERİYLE İLGİLİ İSPATLAR TESLİM EDİLDİ
Üst seviye Türk yetkili, İsveç ve Finlandiya’nın görüşmelerde resmileştirilmesi gereken kelamlar verdiğini söyledi. Yetkili, Türklerin Kuzey ülkelerinde olduğu belirtilen PKK üyeleriyle ilgili ispatları muhataplarına teslim ettiğini de kelamlarına ekledi.
İkinci kaynak, Türk yetkililerin iade ihtimalini bir defa daha artırdığını ve bir mutabakat için bir yol haritası üzerinde anlaşmak için tez etmediklerini vurguladı.
İsveç parlamentosunun Dışişleri Kurulu lideri bu ay Reuters’e verdiği demeçte, Avrupa Birliği terör listelerinde yer almayan insanları hudut dışı etmenin “tamamen düşünülemez” olduğunu söylemişti. Fakat bu açıklamadan çabucak evvel, İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, ” 1984’te Türkiye’nin akabinde PKK’yı terör örgütü olarak kabul eden birinci hükümet olduğunu hatırlatmak isteriz” demişti.
Türkiye, PKK ve YPG’ye takviye verdikleri gerekçesiyle iki ülkenin NATO’ya iştirakine itiraz ediyor. Ankara, ayrıyeten TSK’nın 2019’da Suriye’nin kuzeyine yaptığı Barış Pınarı Harekatı nedeniyle İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye’ye uygulamaya başladığı silah ambargosunun kaldırılmasını istiyor.