Kaza ve yangın üzere durumlarda ortaya çıkabilen üçüncü derece yanıkların tedavisinde son yıllarda yapay deri çalışmaları öne çıkıyor.
YAPAY DERİ PROJESİ
Bu yaklaşımla Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği yüksek lisans öğrencisi Bilal Enes Okatar ve Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencisi Yusuf Şoför üç yıl evvel yapay deri projesi başlattı. Plastik Cerrahi Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ethem Güneren nezaretinde yürütülen Ar-Ge çalışmasına, birebir üniversitenin Biyokimya Kısmı Öğretim Üyesi Ebru Kanımdan ile Araştırma Vazifelisi Fatmanur Babalı Balıbey’in de iştirakiyle 25 santimetrekare büyülüğünde sağlıklı insan derisi üretildi. Hastadan alınan numune deriyle üretilen yapay deri, doku reddi riski olmaksızın bedende rastgele noktaya, istenilen boyutlarda tasarlanarak kullanılabilecek.
“DOKU REDDİ RİSKİ YOK”
Boğaziçi Üniversitesi’nden Başkan Öndeş’in haberine nazaran, yüksek lisans tezi kapsamında projede yer alan Okatar “Yapay deri çalışmaları Türkiye ve dünyada halihazırda yapılıyor. Fakat biz, Boğaziçi Biyomedikal Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengizhan Öztürk’ün danışmanlığı ve Bezmialem Vakıf Üniversitesi’nden hocalarımın da takviyesiyle mevcut çalışmalara nazaran daha uygun maliyetle yapay deri elde etmeyi başardık. Bu sonuç bizi bir adım öne taşıdı. Zira bu usul çalışmalar büyük vakit alabildiği üzere maliyetleri de epey yüksek” dedi.
YAPAY ZEKA İLE KALP YETERSİZLİĞİNİ ERKEN TEŞHİS!
Yapay derinin hastadan alınacak küçük bir sağlıklı deri örneğiyle üretilebildiğini, bedenin reddedeceği rastgele bir sentetik materyalin kullanmadığı bilgisini veren Okatar, şiddetli yanıkların tedavisinin doku reddi riski olmadan kolaylıkla yapılabileceğinin altını çizdi. Okatar, şunları söyledi:
“Kullandığımız ana bileşen, kişinin kendi deri hücresi. Bunu laboratuvar ortamında, çeşitli sistemlerle çoğaltarak 25 santimetrekare büyüklüğünde insan derisi ürettik. Hastadan alınan küçük bir deri numunesinden geliştirilebilen yapay deriyi, bağışıklık sisteminden kaynaklı rastgele bir doku reddi durumu olmadan kolay kolay kullanabileceğiz. Bir diğer beşerden organ nakli yapıldığında doku reddi olmaması için immün spesifler ve o immün sistemi baskılayıcı ilaçlar vermek zorundasınız. Ancak burada bu türlü bir şeye gereksinim yok. Özetle yapay deri yanık üzere eziyetli olabilen bir hastalığın tedavisini faal bir biçimde daha da hızlandıracak.”
İLERİ BASAMAKLAR İÇİN DAYANAK BEKLİYORLAR
Projeyi daha da ileri taşımak için dayanağa muhtaçlıkları olduğunu da kelamlarına eklen Okatar, bunun için ulusal ve milletlerarası fonlara başvurduklarını söz ederek, “Laboratuvar ortamında üç yılda başarılı sonuçlar elde etsek de ürettiğimiz yapay derinin hayvan ve beşerler üzerinde çeşitli uygulamalarını görmek, buna nazaran daha da geliştirmek ve muhakkak ölçekte üretimini yapar hale gelmek için takviyeye muhtaçlık var. Projemizin bu basamakta, yalnızca bir yüksek lisans tezi olarak kalmasını istemiyoruz. İlerleyen süreçte Boğaziçi Kandilli Health Ömür Bilimleri Merkezi’nde ticarileşme için faaliyetlere başlamak da istiyoruz” diye konuştu.