Getty Images Seyahat Parkı davası kararları Türkiye’de ve yurtdışında düzenlenen çeşitli aksiyonlarla protesto edildi. Seyahat Parkı davasının 25 Nisan’daki karar duruşmasında ağırlaştırılmış müebbet mahpus hapis cezasına çarptırılan iş insanı Osman Kavala, avukatları aracılığıyla BBC Türkçe’nin sorularını yanıtladı.
Hakkında yapılan kimi yorumların bilakis Ergenekon ve Balyoz üzere davalarda hukuksuzluklar olduğunu erken tarihlerde savunduğunu belirten Kavala, “Bu davalar Gülenci yapılaşmanın yargıda da aktif olduğunu ve burada büyük bir tehlike teşkil ettiğini anlamamı sağladı” diye konuştu.
George Soros’un Türkiye’de bâtın faaliyetler yürütmüş olduğu tezinin bir komplo teorisi eseri olduğunu savunan iş insanı, Soros’un Türkiye ziyaretlerinde hükümet yetkilileriyle de görüştüğünü, en son 2015’te bu türlü bir görüşme olduğunu bildiğini söyledi.
Hükümetin Batı ülkeleri ile pazarlıklarında rehine olduğu tarafında yorumları eleştiren Kavala, “Ben Türkiye Cumhuriyeti yurttaşı olduğum için hiçbir Batı ülkesi beni özgürlüğüme kavuşturmak için pazarlığa girmez” dedi.
Kavala, Seyahat davası kararlarıyla ilgili ise “Öyle anlaşılıyor ki seçimlere kadar olan süreçte baskıcı siyasetler artarak devam edecek” yorumunu yaptı.
‘HALK TV’Yİ, FOX TV’DEKİ ÇALAR SAAT PROGRAMINI, TRT2’DE GÖSTERİLEN SİNEMALARI İZLİYORUM’
Öncelikle cezaevindeki hayatınızı biraz anlatır mısınız? Bir gününüz nasıl geçiyor? Neler yapıyorsunuz?
Kitap okuyorum, gazete okuyorum, gelen mektupları okuyorum, karşılık yazmaya çalışıyorum. Televizyon izliyorum, avluda yürüyorum, üstte yuvaları olan serçelerle ilgileniyorum. Nedense, daima birebir şeyleri yapmak beşerde vaktin süratli geçtiği duygusu uyandırıyor.
Hangi TV kanallarını, hangi programları izliyorsunuz? Neler okuyorsunuz?
Halk TV’yi, Fox TV’deki “Çalar Saat” programını, TRT2’de gösterilen sinemaları, konser kayıtlarını, vakit zaman sanat ve edebiyatla ilgili programları izliyorum. Daha çok edebiyat çeşidinde yapıtları okuyorum.
Getty Images 2013 yılından, bir Ergenekon davası sanığının, cezaevi nakil aracından protestocuları selamlamasını gösteren bir fotoğraf. ERGENEKON DAVASI: ‘TÜRKAN SAYLAN’IN KONUTUNUN ARANMASI BENİM İÇİN BARDAĞI TAŞIRAN DAMLA OLDU’
Kamuoyunda birtakım kısımlar sizin geçmişte Ergenekon ve Balyoz üzere davalara takviye olduğunuzu öne sürüyor. Siz daha evvel de bu husustaki halinizi açıklamıştınız. Lakin o periyot o davalara hem hukuksal hem de siyasi olarak nasıl baktığınızı biraz daha detaylı olarak aktarır mısınız?
Ergenekon davası başlamadan evvel Susurluk kazası yaşanmış, birtakım devlet vazifelilerinin kriminal nitelikte faaliyetlerle bağları ortaya dökülmüştü. Kürt siyasetçilere ve iş adamlarına yönelik suikastların JİTEM diye bilinen bir yapılaşma tarafından gerçekleştirildiğine dair güçlü argümanlar vardı. Bu mevzuda Kutlu Savaş epeyce kapsamlı bir rapor hazırlamış olmasına karşın, kamuoyunu tatmin edecek adımlar atılmadı. Gerisinden birtakım güvenlik görevlilerinde dahil olduğu Hrant Dink cinayeti ile sarsıldık.
Bu ortamda başlayan Ergenekon davasında Güneydoğu’da faaliyette bulunmuş birtakım güvenlik vazifelilerinin tutuklanması, bu davanın karanlık bağlantıları aydınlatacağına dair umut duymamıza neden oldu, davanın bu tarafta derinleştirilmesi gerektiğine dair bir bildiriye ben de imza attım. Fakat Ergenekon iddianamesinin bu cins münasebetleri, işlenmiş somut cürümleri araştırmayıp hükümete karşı darbe teşebbüsü argümanını eksen alması, gazetecilere, öğretim üyelerine, sivil toplum kuruluşlarında çalışanlara gerçek yayılması ve Gülenci yayınlar tarafından militanca desteklenmesi, davanın maksadıyla ilgili önemli kuşkular duymama yol açtı. Sivil toplum çalışmalarını yakından izlediğim ve derin hürmet beslediğim Türkan Saylan’ın konutunun aranması benim için bardağı taşıran damla oldu.
Hukukçu Haluk İnanıcı ile birlikte kaleme aldığımız, Ergenekon davasındaki hukuksuzluklara dikkat çeken, yapılanı Engizisyon uygulamalarına benzeten yazımız Haziran 2009 tarihinde Express mecmuasında yayımlandı. Balyoz davası başladığında Gülenci yapılaşmanın Emniyet’te olduğu üzere yargıda da faal olduğu ve kriminal nitelikte faaliyetler yürüttüğüne dair kanaatlerim oluşmuştu. Pınar Doğan ve Dani Rodrik’in yaptığı titiz çalışma sayesinde de iddianamede kullanılan kanıtların düzmece olduğunu net bir formda anladım, bu durumun tanıdıklarım tarafından da anlaşılması için çaba gösterdim. Dava sonuçlanınca, bunun hukuk normlarına nazaran yürütülmemiş bir siyasi dava örneği olduğu konusundaki kanaatimi Radikal gazetesinde yayınlanan yazımda söz ettim. Ergenekon ve Balyoz davaları Gülenci yapılaşmanın yargıda da faal olduğunu ve burada büyük bir tehlike teşkil ettiğini anlamamı sağladı.
Kimi açıklamalarınızda, yargılandığınız davalar ile Ergenekon ve Balyoz üzere davalar ortasında paralellikler kurdunuz. Bu davaların hangi açılardan emsal olduğunu düşünüyorsunuz?
Getty Images Seyahat davasının karar duruşmasında Kavala’ya verilen müebbet mahpus cezası dışında yedi sanığa da 18’er yıl mahpus cezası verildi. Kimi açıklamalarınızda Seyahat davasında geçmişte Gülen yapılanmasının uyguladığı metotların uygulandığını öne sürüyorsunuz. Bu formüller nelerdir?
Suçlananları itibarsızlaştıracak yayınlar yapılıyor, demeçler veriliyor, bu insanların suçsuz olmadıklarına dair algı yaratılıyor. Böylelikle yapılan hukuksuzlukların legal kabul edilmesine yönelik istek oluşturuluyor. Bu bakımdan bu davalar tıpkı vakitte ideolojik telaffuzlara hizmet eden, algı yaratmaya yönelik şov davaları olarak da fonksiyon görüyor. Davalarda düzmece ihbar mektupları, ayarlanmış bilinmeyen şahitler da kullanılıyor.
‘ÖYLE ANLAŞILIYOR Kİ SEÇİMLERE KADAR OLAN SÜREÇTE BASKICI SİYASETLER ARTARAK DEVAM EDECEK’
Sizce üzerinden uzun bir vakit geçmesine rağmen iktidarın Seyahat hareketlerine olan ilgisinin sebebi nedir? Sizce neden Seyahat hareketleriyle bir hesaplaşma imajı var?
Seyahat protestolarına yüz binlerce kişi katıldı, bunların katılma nedenleri farklılık göstermiş olsa da özgürlüklerin kısıtlandığına dair telaşın, güvenlik güçlerinin çok ve kuralsız güç kullanımına olan reaksiyonun, protestoların yaygınlaşmasına yol açtığı kabul gören bir gerçeklik. 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra yaşananlar, bilhassa de başkanlık sistemi misal kaygıların artmasına yol açtı. O denli anlaşılıyor ki seçimlere kadar olan süreçte baskıcı siyasetler artarak devam edecek. Bu türlü bir ortamda Seyahat’in dış güçlerce hükümeti devirmek için sahneye konmuş bir kalkışma olduğu kurgusunun ve bunu teyit eden yargı kararının dış düşman eksenli siyasi söylemi sürdürmek için kullanılacağını kestirim ediyorum. Olayın yalnızca geçmişle ilgili bir hesaplaşma değil, önümüzdeki periyotta yaşanacaklarla ilgili olduğunu düşünüyorum.
Getty Images George Soros “Sorosçuluk“, Türkiye’de gizemli bir hususa dönüşmüş durumda. Bu esrarengizliği biraz geride bırakmak ismine, George Soros’un ve onunla irtibatlı kuruluşların Türkiye’deki çalışmalarını anlatır mısınız?
Ülkemizde Soros’la kontaklı olan tek kuruluş Açık Toplum Vakfı’ydı. Avrupa Birliği’nin demokratikleşme programlarıyla büsbütün örtüşen hususlarda sivil toplum projelerine dayanak sağlıyordu. Hangi projelere ne kadar dayanak sağlamış olduğunu da web sitesinde, yayınlarında kamuya açıklıyordu. Ülkemizde Soros’un bilinenlerin dışında saklı faaliyetler yürütmüş olduğu tezi ideolojik bakış açısını yansıtan bir komplo teorisi eseri.
Sizin George Soros ve onunla temaslı kuruluşlarla ilginiz tam olarak nasıldı?
Ülkemizde Açık Toplum Vakfı kurulmadan evvel Soros kaynaklı fonlardan sivil toplum kuruluşlarına takviye, bir irtibat ofisi aracılığıyla gerçekleştiriliyordu. Beni de projeleri kıymetlendiren istişare şurasına davet etmişlerdi. Sonra, takviye faaliyetlerinin daha kurumsal ve şeffaf bir niteliğe kavuşması için Türk maddelerine nazaran bir vakıf kurulmasına karar verildi. Ben de kurucular ortasında yer aldım ve idare şurası üyesi olarak misyon yaptım. Hiçbir vakit öteki idare heyeti üyelerinden farklı bir pozisyonum, yetkim olmadı.
Getty Images Osman Kavala, 2014’te Avrupa Parlamentosu çatısındaki bir aktiflikte yaptığı konuşma sırasında. ‘TÜRKİYE BİR UKRAYNA YA DA GÜRCİSTAN DEĞİL’
Sizce George Soros’la irtibatlı bir kuruluş tarafından maddi kaynak verilen bir kuruluşun yahut projenin siyasi olarak büsbütün bağımsız olması mümkün mü?
Vakıftan takviye almak için yollanan projeleri, bahislerine hakim, saygınlığı olan yurttaşlarımızdan oluşan müracaat konseyi inceler, olumlu bulduklarını İdare Şurası’nın onayına sunar. Ben siyasi saiklerle rastgele bir projeye müdahale edildiğini ya da projenin reddedilmiş olduğunu hatırlamıyorum. Lakin, siyasi teşebbüs olarak mana taşıyan projeleri gerçekleştirenler, siyasi tutumu yansıtan faaliyetler yürütenler, zati dayanak için Açık Toplum Vakfı’na başvurmazlar. Bu türlü durumlarda Açık Toplum’dan fon takviyesi almanın uygun olmadığı, damgalanmaya neden olacağı açıktır. Doğrusu ben de, katıldığım siyasi nitelikli teşebbüsler için Açık Toplum Vakfı fonlarından yararlanmayı hiç düşünmedim. Türkiye bir Ukrayna ya da Gürcistan değil, uzun yıllara dayanan demokratik muhalefet geleneğine, güçlü siyasi dinamikleri sahip bir ülke. Sivil toplum alanında yürütülen projelerin siyasi istikrarları etkilemesi kelam konusu değil.
Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı devrinde iktidar etraflarının, hem George Soros hem de onunla bağlı kuruluşlarla bir devir münasebet kurduklarını görüyoruz. Bu alakaya dair gözlemleriniz nelerdir? Bu nasıl bir alakaydı? Ve sizce ne vakit ve neden iktidar etrafları George Soros ve çalışmaları karşısında eleştirel bir pozisyona geçti?
Soros’la ilgili iktidara yakın kimi yayın organlarında olumsuz, suçlayıcı yayınlar oluyordu, lakin George Soros ülkemizi ziyaret ettiğinde hükümet yetkilileri ile de görüşürdü. En son 2015’te bu türlü bir görüşmenin olduğunu biliyorum. Soros’un hükümet aleyhine faaliyet gösterdiği, hükümeti devirmek için Seyahat kalkışmasını planladığı, finanse ettiği formundaki uçuk komplo teorisi sahiden çok çarpıcı bir gerçeklik sonrası devri eseri. Sanırım, hükümeti devirmek için dış güçlerin taarruzlarda bulunduğu telaffuzuna somut bir destek bulunamadığından Soros etrafındaki zımnilik algısı kullanılarak bir dış düşman yaratılıyor ve Sorosçuluk, cürüm sayılmayan faaliyetleri kriminalize etmek için muğlak bir suçlama olarak kullanılıyor.
‘TÜRKİYE CUMHURİYETİ YURTTAŞI OLDUĞUM İÇİN HİÇBİR BATI ÜLKESİ BENİ ÖZGÜRLÜĞÜME KAVUŞTURMAK İÇİN PAZARLIĞA GİRMEZ’
Türkiye’de birtakım yorumcular sizin, iktidar etrafları ile Batı ortasındaki pazarlıklar kapsamında ‘rehin’ tutulduğunuzu öne sürüyor. ‘Rehine’ olduğunuz yorumuna katılıyor musunuz?
Tutuklanmam ve cezalandırılmam hukuk kuralları çiğnenerek, maddelerle oynanarak gerçekleşmiş olduğu için rehine olarak görülebilirim. Fakat Seyahat davasının bu biçimde sonuçlanması bu sürecin iç siyasetle ilgili olduğunu göstermiş oldu. Ben Türkiye Cumhuriyeti yurttaşı olduğum için hiçbir Batı ülkesi beni özgürlüğüme kavuşturmak için pazarlığa girmez. Devletlerin yükümlülüğü kendi yurttaşlarının can güvenliğini ve özgür yaşama haklarını garantiye almaktır, kendi yurttaşlarının haksızlığa uğramaması için pazarlık yapabilirler.
Avrupa Kurulu’nun ihlal sürecini nasıl yorumluyorsunuz?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden (AİHM) Türkiye’nin AİHM kararını uygulayıp uygulamadığına dair bir kıymetlendirme yapması istendi. Seyahat davası kararı ile esasen evvelki AİHM kararının hiçe sayıldığı, bunu etkisiz hale getirmek için casusluk hatasının kurgulandığı teyit edilmiş oldu. AİHM’in kararın uygulanmadığı tarafında bir kıymetlendirme yapacağını düşünüyorum. Lakin Avrupa Kurulu’nun yaptırım konusunda nasıl bir karar alacağını iddia edemem. Ben, hukuksuzlukları detaylı bir biçimde tespit eden AİHM kararının, yaptırımlardan bağımsız olarak, kıymetli olduğunu düşünüyorum. Bu kararın yargımızdaki problemlerin anlaşılması için, yargıda hukuk normlarını savunan savcı ve yargıçlar için değerli olacağına inanıyorum. Maalesef Anayasa Mahkemesi (AYM) benim tutuklanmalarımla ilgili düzeltici fonksiyonunu yerine getiremedi. Liderin ve kıdemli üyelerin çok net ihlal olduğuna dair tespitlerine karşın.
Getty Images Türkiye Gençlik Birliği’nin Ekim 2021’de, ABD’nin Ankara Büyükelçiliği önünde, yabancı ülke büyükelçilerinin Kavala’nın yargı süreciyle ilgili yorumlarına karşı gerçekleştirdikleri protesto. Cezaevinden çıktığınızda kamusal olarak ne cins faaliyetlerde bulunmak istiyorsunuz?
Şu anda ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası aldım, Yargıtay ve AYM de kararı onaylarsa özgürlüğüme kavuşmam kelam konusu olmayacak. Bu nedenle şimdilik, en azından seçimlere kadar, çıktığımda ne yapacağım niyetini kendimden uzak tutuyorum.