Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya üyeliği karşılığında iadesini istediği isimlerden muharrir, yayıncı ve insan hakları aktivisti Ragıp Zarakolu’nun emekli maaşına el kondu.
Baskın Oran, +Gerçek’teki yazısında, Ragıp Zarakolu’na yönelik Türkiye’nin attığı yeni bir adımı aktardı. Oran’ın yazısından bir kısım:
“Özellikle NATO’ya veto günlerinde çok mana kazanan bir haber. Zira birinci değil ve seçimlere giderken son da olmayacağa emsal:
Tek Adam Rejimi’nin İsveç-Finlandiya’dan iadesini istediği 33 kişilik listede “PKK kontenjanından!” yer alan yayıncı Ragıp Zarakolu’nun emekli maaşına el konuldu. Artık bu konjonktürde gündeme gelen İstanbul 3 no’lu Ağır Ceza Mahkemesinin (ACM) 23.12.2019 tarihli kararı şöyle:
‘… sanık Zarakolu ismindeki kaçağın duruşmaya gelmesini sağlamak hedefiyle Türkiye’de bulunan mallarına, hak ve alacaklarına el konulması talebinin kısmen kabul edilmesine, Zarakolu’na SGK tarafından yapılan ödemelere el konulmasına…’
Deveye boynun eğri demişler, nerem gerçek demiş. Düzgünce inceledikten sonra yazıyorum:
1) Zarakolu kaçak filan değil. Yurt dışına pasaportla çıkmış ve orada adresi aşikâr.
Münasebetiyle, sözü alınamadığı gerekçesiyle iadesi istenemez ve sözünü alabilmek için malına mülküne ve emekli maaşına el konulamaz. Zira istinabe diye bir yerleşik hukuksal yol vardır: Yurt dışındaki mahkemelere yazı yazılır, şahsın tabiri getirtilir.
Kaçak olmadığı bi yana, 2012’de İsveç Parlamentosundan bir küme üyenin kendisini Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermesi üzerine Zarakolu inançlar ortası diyalogu destekleyen Sigtuna Vakfı tarafından 2 yıllığına konuk müellif olarak davet ediliyor. Danimarka Poul Lauritzen Vakfı 2015’te kendisine Özgürlük Mükafatı veriyor. Birebir yıl İsveç devleti süresiz oturma hakkı tanıyor ve 5 yıl sonra da vatandaşlık veriyor.
Yani Zarakolu birebir vakitte İsveç vatandaşı. Hiçbir devlet (Türkiye bile!) kendi vatandaşını iade etmez. Lakin isteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzü deyip biz isteriz, o öteki.
Merak hususudur; bir mahkeme hiç oturup incelemez mi bir vatandaşın kaçak olup olmadığını? Bunu incelemezse neyi inceler, zira kararının tümünü bu ‘kaçak olmak’ üzerine bina etmiş.
2) Zarakolu kaçak olsaydı bile emekli maaşına el konulamaz. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun (YHGK) emekli maaşlarına blokaj konulamayacağına ait Ekim 2021 kararı var.
Bu o kadar temel bir karar ki, emekli maaşının yattığı hesaplara blokaj konulmasını evvelce kabul etmiş birisi bankadan kredi çekip borcunu ödemese bile, banka bu şahsın emekli maaşını bloke edemiyor. Yalnızca, kişinin yaşayıp yaşamadığından emin olana kadar bir müddetliğine bloke edebiliyor; o da diğerleri almasın diye. Bireyle irtibat kurulduğunda da emekli maaşını tekrar ödemeye başlıyor.
Emekli maaş ve ödeneklerinin, SGK alacakları ve nafaka borçları dışında haczedilemeyeceğini söyleyen bu içtihat kararının, ceza değil özel hukuk alanında verildi diye mahkeme tarafından kaale alınmamasını, hatta bir dayanak ögesi olarak bile mütalaa edilmemiş olmasını bu ortamda anlamaya çalıştık diyelim. Lakin bu durumda da karar AİHS Md. 3’e karşıt olamaz: “Hiç kimse (…) insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele yahut cezaya tabi tutulamaz”.
Üstelik, bu türlü bir ceza kararının ölçülü ve orantılı olmasının koşul olduğunu da mı kaale almaz bir ceza mahkemesi?
Kaldı ki İsveç Yüksek Mahkemesi, Zarakolu’nun iadesine ait talebi 18.12.2019’da kesin olarak reddetmiş bulunuyor. İsveç İade Maddesi’nin 4. Unsuruna dayanarak.” (HABER MERKEZİ)
YAZININ TAMAMI