Maymun çiçeği (monkeypox) virüsünün bir DNA virüsü kaynaklı enfeksiyon hastalığı olduğunu söz eden Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, “Bu hastalık temel olarak Orta ve Batı Afrika tropik yağmur ormanlarındaki hayvanlarda görülür ve bazen başka bölgelere yayılabilmektedir. Virüsün bulunduğu esas hayvanlar kemirgenler ve primatlardır (maymun, goril, şempanze, orangutan)” formunda konuştu.
Hastalığın aslında beşerler ortasında yeni olmadığını, birinci olarak 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde saptandığının altını çizen Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, bu tarihten beri ülkenin kırsal bölgeleri ve yağmur ormanlarında görüldüğünü, son vakitlerde ise giderek artan bir sıklıkta bölge dışındaki insanlara yayıldığını işaret etti.
İSRAİL, İNGİLTERE VE SİNGAPUR’DA 2018 YILINDA GÖRÜLMÜŞTÜ
Maymun çiçeği enfeksiyonunun 1970 yılından beri 11 Afrika ülkesinde (Benin, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gabon, Cote d’lyoire, Liberya, Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Sierra Leone ve Güney Sudan) görüldüğünü belirten Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, “Maymun çiçeği, günümüzde Afrika dışında da görünmesi nedeniyle dünya genelinde halk sıhhati açısından değerli bir hastalık olmuştur. 2003 yılında ABD’de 70’in üzerinde hadisenin görüldüğü bir salgına neden olmuştur. 2018 yılından itibaren İsrail, İngiltere, Singapur’da Afrika’ya seyahat eden şahıslarda hastalık görülmüştür” dedi.
HAMİLEDEN BEBEĞİNE PLESENTA YOLUYLA BULAŞABİLİR
Hastalığın insanlara virüsü taşıyan bir hasta ya da hayvanla yakın temas ve kontamine materyallerle temas ile bulaştığına dikkat çeken Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, “Virüsün beşerden beşere geçişi hastalık yaraları, tükürük, kan üzere beden sıvıları, balgam ve çarşaf üzere bulaş olmuş malzemeler ile yakın temas ile olmaktadır. Hamilelerde anneden bebeğe plesenta yolu ile bulaşabilmektedir” tabirlerini kullandı.
ÇOCUKLARDA DAHA ÖNEMLİ SEYREDEBİLİR
Enfeksiyonun kuluçka periyodu (virüsün bulaşmasından hastalık belirtilerinin çıkmasına kadar geçen süre) ekseriyetle 6-13 gündür, ama 5-21 gün ortasında değişebileceğini söyleyen Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, şu bilgileri paylaştı:
“Bu hastalığın belirtileri, 1980 yılında dünyada yok edildiği ilan edilen çiçek hastalığına (smallpox) benzeridir. Maymun çiçeği çiçek hastalığına nazaran daha az bulaşıcı ve daha hafif bir hastalıktır. Hastalık sıklıkla ateş, kas ağrısı, bitkinlik, deri döküntüsü ve lenf düğümlerinde büyüme ile kendini gösterir ve bir kadro önemli sıkıntılara yol açabilir. Döküntüler daha ağır olarak yüz ve kol-bacaklarda görülür. Bu döküntüler ağız içi, göz kapağı mukozasında da görülebilir; ciltte düz olarak başlayıp ciltten kabarmalar ve içi sıvı dolu kesecikler ve iltihaplı yaralar halini alabilir. Hastalık belirtileri 2-4 hafta sürer ve ekseriyetle tedavi gerektirmeden kendi kendine düzgünleşir. Fakat hastalık şiddetli de seyredebilir ve akciğer enfeksiyonu, sepsis, beyin enfeksiyonu, kornea enfeksiyonu (körlüğe neden olabilir) üzere komplikasyonlara yol açabilir. Önemli olaylar daha çok çocuklarda görülür. Yüzde 3-6 ortasında vefata neden olabilmektedir.”
ÇİÇEK AŞISI MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNE KARŞI TESİRLİ
Teşhisin cilt lezyonlarından alınan örneklerin PCR yolu ile bakılması ile konduğunu belirten Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, “Çiçek hastalığı için kullanılmış aşılar maymun çiçeğine karşı da tesirlidir. Bu nedenle çiçek aşısı olanlar bu hastalığa karşı korunmakta ya da daha hastalığı daha hafif geçirmektedir. Maymun çiçeği hastalığına yönelik yeni bir aşı da üretilmiş ve kullanıma girmiştir. Çiçek hastalığı için kullanılan tecovirimat isimli antiviral bir ilaç maymun çiçeği hastalığı için de kullanım onayı almıştır” açıklamasında bulundu.
HASTAYLA YAKIN TEMASTA MASKE TAKILMALI
Hastalıktan korunma metotları hakkında bilgi veren Prof. Dr Şerefhanoğlu, “Maymun çiçeği virüsünden korunmak için kuşkulu hadiselerde yakın temastan kaçınılmalı, hastaya ilişkin çarşaf, havlu üzere gereçlere mümkünse çıplak elle dokunulmamalıdır. Hastayla yakın temas durumunda maske takılmalıdır” diyerek kelamlarını sonlandırdı