Konut kiralarındaki artış son vakitlerde Türkiye’nin gündemine oturdu. Kiralardaki yüksek bedeller konut sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirdi.
Mevzuya ait açıklamalarda bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Kira konusunda yaşanan uyuşmazlıkları azaltmak için merkezi bir bilgi sistemi kurulabilir. Kira Takip Sistemi ismi verilebilecek bu sistem ile kira kontratları online hale getirilebilir. E-devlet ile entegre olabilecek sistem ile kira paha haritalarının oluşması, kurumlar ortasında entegrasyon, artışların denetimi sağlanabilir. Ticaret Bakanlığı tarafından yetki dokümanlı emlak işletmeleri ile taşınmaz kimlik numaraları üzerinden web tapu entegrasyonlu bu altyapıya muhtaçlığımız var. Bu hususta Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi (TTBS) üzerinden süratli bir formda uygulama yapılabilir. Kira bedellerine ait bankalarda özel hesaplar açılabilir” dedi.
TAVAN UYGULAMAMIZ ASLINDA VAR
Özelmacıklı, ”Ülkemizde TÜFE’nin 12 aylık ortalamalara nazaran değişim oranları üzerinden esasen bir tavan uygulaması mevcut. Buradaki asıl sorun, TÜFE ortalamalarının geriden gelmesi ve piyasa gerçeklerinden süratli bir halde yansıtamaması. Hatta bu durum ilerde enflasyon düştüğünde kiraların artışını da devam ettirecek” dedi.
GENELE YAYILMASI HAKİKAT DEĞİL
Birçok mal sahibinin artışları aslında yasal hudutlar çerçevesinde yaptığına da dikkat çeken Özelmacıklı, “Kira artışlarında geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 103 nominal bir artış varken, TÜFE’ye nazaran hudut yüzde 35 düzeyinde. Ayrıyeten taşınmazın pahasına nazaran 23 yıl düzeyinde olan amortisman müddeti de bu sürece tesir ediyor. Yüzde yüze yakın artışlar ise lakin taşınmaz değişimlerinde yaşanıyor. Birçok kiracı ve mal sahibi şu anda uzatmalarda yasal sonların üstüne çıkmıyor. Hatta mal sahiplerinin birçoğunun da öbür yerlerde kiracı olduğu da unutulmamalı. Son bilgilere nazaran, fertlerin yüzde 57.5’inin oturdukları konutun kendilerine ilişkin iken, yüzde 26,8 ise kiracılardan oluşuyor” formunda konuştu.
Hollanda modeli üzerinden yapılan örnekler çerçevesinde de birtakım bilgiler paylaşan çeken Özelmacıklı, “Özellikle birçok Avrupa ülkesinde belediye meskenleri ismi ile yalnızca kiraya verilen meskenler kelam konusu. Hatta bunun dışında da birçok gayrimenkul yatırım şirketlerinin de yalnızca kira maksatlı yaptığı taşınmazlar var. Ülkelerindeki daireler, metrekareleri, tipleri ve hangi gelir kümesine hangi konutların tahsis edilebileceği bile belirli. Bizde ise bu bahiste kâfi bilgiler olmadığı üzere, bu cins taşınmazlar da yok. Ülkemizde de gerek belediyeler gerekse de özel şirketler tarafından yalnızca kira gayeli yapıların üretilmesine gereksinim var. Hatta bu kapsamda kimi vergi muafiyetleri de sağlanarak süratli bir üretim de gerçekleşebilir” diye konuştu.