Getty ImagesAvrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) 2021 atık ihracatı bilgilerine nazaran Türkiye, 14,7 milyon tonla Avrupa Birliği’nden en fazla atık ithal eden ülke oldu. Pekala hurda metal ihracatı AB’de neden eleştiriliyor?
AB’den tüm atık ithalatının yarısından fazlası Türkiye’ye yapıldı. Datalara nazaran Türkiye Avrupa’dan en fazla hurda metal ithal ediyor.
Avrupa’dan Türkiye’ye yapılan atık ihtacatı son 20 yılda yaklaşık üç kat arttı.
TÜRKİYE’NİN HURDA METAL İTHALATI ARTIYOR
2021’de AB’nin yaptığı 19,5 milyon tonluk hurda metal ihracatı tüm atık ihracatının yüzde 59’uydu. AB’den ihraç edilen tüm hurda metalin yaklaşık üçte ikisini oluşturan 13,1 milyon tonluk kısmı Türkiye’ye gönderildi. Geri kalanın tamamına yakını, yani yaklaşık 5,5 milyon tonu ise İngiltere’ye gitti.
Sayılar Türkiye’nin metal atık ithalatında artış olduğunu gösteriyor. 2020’de AB ülkelerinden ihraç edilen yıllık 17,5 milyon ton hurda metalin yaklaşık 12 milyonunu Türkiye almıştı.
BBCAB’den birliğin dışındaki ülkelere atık ihracatı, 2004’ten bu yana yüzde 77 oranında artarak 33 milyon tona ulaştı. AB dışı ülkelerden gelen atık ithalatı da birebir periyotta yüzde 11 artarak 19,7 milyon tonu buldu.
Türkiye 2020’de de AB’nin en büyük atık alıcısı olmuştu. 2020’de yıllık 32,7 milyon tonu bulan atık ihracatının 13,7 milyon tonu Türkiye’ye gönderilmişti.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2021’de yayımladığı Demir Çelik Dal Raporu’na nazaran bölüm, 2020’de hammadde olarak kullandığı demir cevherinin yaklaşık yüzde 60’ını, hurdanın yüzde 70’ini ve koklaşabilir taşkömürünün yüzde 90’ını ithal ediyor.
Bu durum bölümün dış ticaret açığı vermesine neden oluyor. Bölümdeki en fazla dış ticaret açığına 6,3 milyar dolarla çelik hurda ithalatı neden oluyor.
Raporda Türkiye’nin 2020’de toplam 22,5 milyon ton hurda metal (demir ve çelik) ithal ettiği belirtiliyor.
GÜVENİLİRLİK VE ŞEFFAFLIK
Brüksel merkezli Avrupa Çelik Derneği (EUROFER) AB’nin hurda metallerini “daha düşük etraf, iklim, çalışma ve toplumsal standartlara sahip üçüncü ülkelere ihraç etmesini” eleştiriyor.
Dernek, bu problemle ilgili Kasım 2021’de atık sevkiyatı düzenlemelerini tekrar ele alan bir teklif yayımladı.
EUROFER bu teklifin AB’nin atık idaresi konusunda kendi içinde uyguladığı yüksek standartların atık ihraç ettiği ülkelerde sağlanması için kâfi olmadığını söylüyor.
Açıklamada “Atık ihracatçılarının kontrol yapma zaruriliği, teklifin en yenilikçi kısmı. Lakin bunun başarısı kontrollerin nasıl gerçekleştirileceğine bağlı. Bu nedenle güvenilirliği ve şeffaflığı sağlamak için tesirli ve emniyetli bir prosedüre muhtaçlık var,” deniliyor.
EUROFER de Avrupa’dan ihraç edilen hurda metalin 2021’de en büyük alıcısının Türkiye olduğunu vurguluyor.
Derneğin Yöneticisi Axel Eggert “Neden kimi ülkelere yalnızca OECD üyesi oldukları için hak etmedikleri ayrıcalıklar tanınıyor?” diye soruyor.