Isparta’yı bu yılın şubat ayında 120 saat karanlıkta bırakan Cengiz ve Kolin iştirakine ilişkin CK Güç isimli şirketinin bünyesinde yer alan Akdeniz Elektrik A.Ş. (AEDAŞ) tekrar bir skandalla gündemde.
Antalya’da yapması gereken trafoları kurmayıp bunun bedelini kamuya yıkan şirketten, fiyat bir türlü tahsil edilemiyor. Kamu kurumları AEDAŞ’a tekraren ‘Trafoların bedelini ödeyin’ diye yazı gönderirken yaşanan tek sorun bu değil. Şirket yeni trafolar kurmadığı için yeni yapılan okullarda güç sorunu yaşanıyor.
BirGün’den Uğur Şahin’in haberine nazaran, Isparta’nın dışında Antalya ve Burdur’da 2,2 milyon aboneye elektrik dağıtımını üstlenen şirket, Antalya’da kurması gereken trafoları kurmadı. AEDAŞ, kamu kurumlarının yapmak zorunda kaldığı trafoların maliyetini de Antalya Valiliği Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı’nın (YİKOB) üzerine yıktı. Bahis, 2019 yılında Sayıştay’ın kontrolüne takıldı. Ancak temel skandal, bundan sonra meydana geldi.
Sayıştay’ın üç yıl evvelki “Dağıtım şirketinden trafo bedelleri tahsil edilmeli” bulgusunun akabinde, başta YİKOB olmak üzere kentteki kamu kurumları, tekraren AEDAŞ’tan trafoların maliyetini geri ödemesini istedi. Fakat şirket, çeşitli mazeretler öne sürerek kelam konusu bedeli ödemedi. AEDAŞ’ın trafoların bulunduğu alanların kamuya ilişkin olduğunu özel trafo statüsünde olduğunu ileri sürerek ödemeyi yapmamakta direndiği öğrenildi.
‘DAVA AÇIN’ TALİMATI
Ödenmeyen trafo bedeli sayısının 19 olduğu belirtilirken Antalya YİKOB’dan kurumun Hukuk İşleri Müdürlüğü’ne gönderilen yazıda, ‘AEDAŞ hakkında dava açılması’ istendi. 7 Mart tarihli yazıda, şu sözler yer aldı:
“Sayıştay Başkanlığı’nca 2019’a ait olarak kurumumuzda yapılan kontrollerde, elektrik kontağı için muhtaçlık duyulan trafo ve öteki birinci ilişki yatırımlarının ilgi mevzuat gereği elektrik dağıtım şirketine yaptırılması yahut kamu kaynaklarıyla yapılan yatırımların bedellerinin dağıtım şirketlerinden tahsil edilmesi gerektiği bulgusuna yer verilmiştir. Lakin bahse husus işler için rastgele bir geri ödeme yapılamayacağı elektrik dağıtım kuruluşunca (Akdeniz Elektrik Dağıtım A.޸.) tabir edilmiştir. AEDAŞ nezdinde yapılan müracaatlara olumlu cevap alınamaması üzerine EPDK’ya da müracaatlar yapılarak görüşü¸ sorulmuş¸ fakat oradan da trafo imalatlarının sorumluluğunun tümüyle AEDA޸’ta olduğuna dair net bir görüş¸ verilmemiştir. Yapılan yatırımların güçsüz kalmaması için alınan EPDK görüşleri Sayıştay’a gönderilerek yer verilen bulgunun tekrar kıymetlendirilmesi istenmiş¸ lakin bunun Sayıştay vazifelerini belirleyen mevzuat mucibince mümkün olmadığı tabir edilmiştir. AEDAŞ’a alacak davası açılması konusunda gereğini arz ederim.”
ŞANTİYE ELEKTRİĞİ
AEDAŞ’ın neden olduğu trafo problemleri bununla da hudutlu kalmadı. İmal evresinde olan yahut yeni biten kamu binalarında trafoların üretimi için bir dizi sorun yaşanıyor. Edinilen bilgilere nazaran, bürokrasideki bu karmaşa nedeniyle biten binalar için yeni trafolar yapılamıyor. Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü, şirketin trafoları kurmaması üzerine, yaşanan güç meselesini çözmek için yeni yapılan okulları şantiye elektriği ile açmak zorunda kaldı.
Lakin şantiye elektriği, ‘normal abonelik’ten daha kıymetli bir abonelik çeşidi. Ulusal Eğitim Müdürlüğü’nün olağan kaidelerde daha düşük fatura ödemesi gerekirken, şantiye elektriği gerekçesiyle daha yüksek bir fiyatı ödemek zorunda kalıyor. Ortaya çıkan fark ‘kamu zararı’ manasına geliyor. Bir öteki kamu ziyanı niteliğindeki nokta ise şantiye elektriğinin yetersiz kalmasından ötürü, okullardaki aygıtların düşük voltaj nedeniyle arızaya geçebilecek olması. Bu türlü bir durumda aygıtlar ‘kullanıcı hatası’ münasebeti gösterilerek garanti kapsamı dışında kalacak. Ama zararın dışında şantiye elektriği ile binaların hizmete açılması, güç güvenliği için önemli bir sorun teşkil ediyor.
‘SORUMLU DEĞİLİZ’
Şantiye elektriği ile açılmak zorunda kalan okullardan bir tanesi de Alanya’daki Hüseyin Gülseren Doğan İlkokulu oldu. ‘Geçici kabul’ sonrası okulda trafo teması yapılamadı.
Elektrik işlerini üstlenen şirketin, hususa ait 22 Mart tarihli yazısında şöyle denildi:
“Trafo ilişkisi yapılamamıştır. Süreksiz kabulü yapıldıktan sonra iptal ettiğimiz şantiye elektriği Alanya Ulusal Eğitim Müdürlüğü ismine tekrar faal edilmiştir. Şantiye elektriğinden oluşabilecek meseleler ve arızalar tarafımızca şifahen İlçe Ulusal Eğitim’e bildirilmiştir. Fakat şantiye elektrik teması yapacağı yeniden şifahi olarak tarafımıza İlçe Ulusal Eğitim Müdürlüğü tarafından iletilmiştir. Okulun tamamında elektrik aksamlarında ve aygıtlarında olabilecek problemlerden ve arızalardan şirketimizin soruma olmayacağını arz ederiz.”