Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılına özel bir vatandaş uzaya gönderilecek. Adaylar, uzaya.gov.tr üzerinden müracaatta bulunabilecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısı esnasında ülkemizin uzay projesini tekrar vurguladı. “Türkiye Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu” konusu hakkında açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı, uzaya gidecek kişinin “Gelecekteki Ulusal Kahraman” olacağını da belirtti. “Şüphesiz göklere en çok yakışan bayrak, al yıldızlı al bayrağımızdır” diyen Erdoğan’ın tabirleri gündeme otururken, milyonlarca yurttaş uzaya gitme şartlarını araştırmaya başladı. Pekala, uzaya gitme başvurusu nasıl yapılır? İşte, Türkiye Uzay Ajansı’nın yayınladığı müracaat ilanı metni…
MİSYON
“Türkiye Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu” ülkemizin belirlediği 10 uzay gayesinden yalnızca biri. Gerekli şartları taşıyan bir vatandaş, Türkiye Uzay Ajansı’nda eğitim aldıktan sonra Milletlerarası Uzay İstasyonu’na gönderilecek. Dünya yörüngesine yerleştirilen ve bir günlük müddet zarfında dünya etrafını 15,5 kere turlayan bu İstasyon, 1998 yılında uzaya fırlatılmıştı.
MÜRACAAT SÜRECİ
Adayların müracaatları Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın alt kuruluşlarından Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK yetkililerince incelenecek. Gerekli yeterlilikleri sağladığı düşünülen adaylarla mülakat yapılacak. Adaylar ortasından iki kişi, hem TUA hem de TÜBİTAK bünyesinde 10 yıl mühletle mecburî istihdam edilecek. Astronot eğitimlerini muvaffakiyetle tamamlayan iki adaydan biri, 10 gün mühletle Memleketler arası Uzay İstasyonu’na gönderilecek.
ADAYLARDA ARANAN TEMEL KURALLAR
Türkiye Uzay Ajansı’nın (TUA) resmi internet sitesinde yayınlanan müracaat ilanında, Memleketler arası Uzay İstasyonu’na gönderilecek adaylarda aranan kurallar şu formda listelendi:
-
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
-
23 Mayıs 1977’den sonra doğmuş olmak,
-
Kamu haklarından yasaklanmamış bulunmak,
-
Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Tıp, Fen Bilimleri/Temel Bilimler yahut Fen Bilimleri/Temel Bilimler alanlarındaki Eğitim fakültelerinden birini bitirmiş olmak,
-
Çok güzel derecede İngilizce bilgisine sahip olmak, anlamak, konuşmak ve yazmak,
-
İngilizce yeterliliğini imtihan puanıyla kanıtlamak*,
-
Vücut ölçülerini sağlıyor olmak*
İNGİLİZCE LİSAN BİLGİSİNDE KABUL EDİLEN İMTİHAN ve PUANLAR
Uzaya gitme hayali kuran vatandaşlar, TUA’nın adaylardan talep ettiği İngilizce lisan bilgisini imtihan puanı ile kanıtlamak zorunda. Bunun için belirlenen imtihanlar ve istenen puanlar şu biçimde:
-
KPDS (Kamu İşçisi Yabancı Lisan Bilgisi Düzey Tespit Sınavı): 90
-
YDS (Yabancı Lisan Bilgisi Düzey Tespit Sınavı): 90
-
TOEFL IBT (Test of English as a Foreign Language – Internet-Based Test): 101
-
TOEFL CBT (Test of English as a Foreign Language – Computer-Based Test): 251
-
TOEFL PBT (Test of English as a Foreign Language – Paper-Based Test): 604
-
CPE (Certificate of Proficiency in English): B
İmtihanlarda geçerlilik müddeti aranmadığı için adaylar geçmişte girdikleri imtihan puanını da müracaat esnasında TUA’ya iletebilir.
VÜCUT ÖLÇÜLERİ
Adaylarda aranan temel koşullarda, adayın vücut ölçüleri için de farklı bir bilgilendirme yapıldı. Adaylarda istenen tartının en az 43; en fazla 110, ayaktaki uzunluk uzunluğunun en az 149,5; en fazla 190,5 olması kararlaştırıldı. Ayrıyeten, oturma uzunluğunun da en az 78,2 en fazla 101,3 olması belirtildi.
SIHHAT
Türkiye Uzay Ajansı’nın yayınladığı müracaat ilanında kriterler dörde ayrıldı. Birinci etapta temel kaideler, ikinci etapta da sıhhat şartları listelendi:
-
Her iki beğenilen doğal olarak yahut gözlük/kontakt lens ile düzeltme sonrası %100 (Snellen 20/20) görme sertliğine sahip olmak,
-
Renkli görme bozukluklarından rastgele birine sahip olmamak,
-
Rastgele bir uzuv kaybı yahut nakli yaşamamış olmak,
-
Protez kullanmıyor olmak ve bedeninde platin/vida bulunmamak,
-
Tüm eklemler için olağan hareket açıklığına ve fonksiyonelliğine sahip olmak,
-
Duyma kusuru olmamak (normal ses düzeyindeki bir konuşmayı sessiz bir odada ardı dönük biçimde 2 metre uzaklıktan zorlanmadan ve yanılgısız duyabilmek),
-
Kulak zarı rahatsızlığı, östaki borusu sorunları, otoskleroz ve gibisi rahatsızlıklar yaşamamış olmak,
-
Kan basıncı/tansiyonu 155/95 altında olmak, kronik kalp ve damar sistemi rahatsızlığı olmamak,
-
Akciğer işlevlerini bozan teneffüs sistemi hastalığı bulunmamak,
-
Sindirim sisteminde tıkanıklığa sebep olan, uçuş emniyetini riske sokabilecek önemli hastalık yahut geçirilmiş ameliyatların sekelleri bulunmamak,
-
İdrar ve üreme yollarında (genitoüriner sistem) hastalık yahut geçirilmiş ameliyatların sekelleri bulunmamak,
-
Uçuş emniyetini riske sokabilecek önemli yahut bulaşıcı enfeksiyon hastalığı bulunmamak,
-
Büyük jinekolojik ameliyat geçirmemiş olmak,
-
Panik bozukluk, anksiyete bozuklukları, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk, intihar fikri, uyuyamama (insomnia) yahut başka ağır kişilik bozukluklarından birini yaşamamış olmak,
-
Hayatının rastgele bir devrinde alkol, uyuşturucu/uyarıcı unsur yahut ilaç bağımlılığı yaşamamış olmak,
-
Karanlık, yükseklik, sürat, kaza, kalabalık, boğulma/nefessiz kalma, dağınıklık, yalnızlık/izolasyon, kapalı/dar alan korkusu olmamak,
-
Epilepsi, titreme (tremor), MS (multiple skleroz), inme (felç) üzere hudut sistemi rahatsızlıkları ve nedeni bilinmeyen şuur bozukluğu yaşamamış olmak,
-
İnsülin yahut öbür hipoglisemik ilaçlar ile tedavi gerektiren diyabet (şeker) rahatsızlığı olmamak.
KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ
Kriterlerin üçüncü etabında da, adayların kişilik özellikleri yer alıyor. Uzaya gidecek şahısta aranan kişilik özellikleri şu biçimde:
-
Karmaşık sistemlerin çalışma prensiplerini anlamaya ilgili ve bunun için gerekli bilgi ve maharete sahip olmak,
-
Bilhassa rahatsız ve kısıtlı ortamlarda ve birinci sefer karşılaşılan dış uyaranların varlığında sorun çözme yeteneğine sahip olmak,
-
Grup çalışmasına yatkın olmak ve irtibat marifetleri üst seviyede olmak,
-
Baskı altında ve zorluklar karşısında serinkanlı kalabilmek, tahlil odaklı olmak ve mantıklı kararlar alarak ilerleyebilmek.
EK KRİTERLER
Müracaat ilanının son kısmında de, “diğer kriterler” başlığı yer alıyor. Adaylardan istenen öteki kriterler:
-
Erkek adaylar için, son müracaat tarihi itibariyle askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş olmak yahut askerlikle münasebeti bulunmamak,
-
Taksirli kabahatler, kısa müddetli mahpus cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş kabahatler ile aşağıda sayılan hatalar dışında tecil edilmiş kararlar hariç olmak üzere; altı aydan fazla mahpus yahut affa uğramış olsalar bile Devletin güvenliğine, anayasal tertibe ve bu sistemin işleyişine karşı işlenen cürümlerle, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, nitelikli hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı berbata kullanma, hileli iflas üzere yüz kızartıcı yahut erdem ve haysiyeti kırıcı kabahatten yahut kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, misyona ait sırrı açıklama, Devlet sırlarına karşı kabahatlerden ötürü hükümlü bulunmamak. 667 sayılı KHK kapsamında terör örgütlerine yahut Ulusal Güvenlik Kurulunca Devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere üyeliği, mensubiyeti yahut iltisakı veya bunlarla irtibatı bulunmamak.
MÜRACAAT NASIL YAPILIR?
Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK’ın yayınladığı müracaat ilanındaki şartları ve kaideleri yerine getiren adaylar, müracaatlarını internet üzerinden karşı tarafa iletebilir. Bunun için kullandığınız tarayıcıya uzaya.gov.tr linkini yazın. Karşınıza açılan sayfada “Başvur” butonuna tıklayın. TÜBİTAK sisteminde hesap oluşturmadıysanız, T.C. Kimlik Numaranız ve öteki temel bilgilerinizle bir hesap oluşturun. En son, hesabınıza girerek müracaatınızı TÜBİTAK ve TUA’ya tıpkı panel üzerinden iletin. TUA’daki metinde, “Başvuru Sistemi” yoluyla yapılmayan müracaatların kabul edilmeyeceği vurgulandı.
SON MÜRACAAT TARİHİ
Uzaya gitmek isteyen ve TUA ile TÜBİTAK’ın belirlediği kriterleri yerine getiren adaylar, 23 Haziran 2022 saat 20.23’e kadar müracaatta bulunabilir. Başvurusu bedellendirilen adaylar, sonraki süreçte mülakatlara çağırılacak.