Putin, 24 Şubat’ta sabahın erken saatlerinde televizyondan halka hitap ederek “Ukrayna’nın doğusundaki Donbas’a özel askeri operasyon” başlattıklarını duyurdu. Böylelikle Rusya’nın Ukrayna’ya savaşı başladı.
Rus askeri birlikleri, Ukrayna’nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinden Kiev idaresinin denetimindeki bölgelere, tıpkı anda Rusya sonundan Harkiv, Sumi, Çernigiv bölgelerine, Belarus üzerinden Çernobil bölgesine girdi. Rus ordusu, Kırım üzerinden de Herson ve Melitopol bölgelerine yanlışsız asker çıkardı. Kiev yakınlarına havadan ve karadan asker sevk edildi ve kuşatma altına alındı.
Savaşın ikinci ayında Kiev’den ve Çernigiv bölgesinden Rus askerleri geri çekildi ve Ukrayna birlikleri, buralarda denetimi yine ele aldı. Başşehir Kiev’de artık hayat yine canlanmaya başladı, savaşın gölgesinde olağan yaşama geri dönüş süreci devam ediyor.
Rus ordusu, Ukrayna’daki stratejik bölgelerdeki maksatlara yönelik uzun menzilli yüksek hassasiyetli silahları sık sık kullanıyor. Son bir ayda bilhassa ABD ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya silah dayanağını artırma kararları ve silah sevkiyatlarının akabinde Rus ordusu, uzun menzilli füzelerin gayesini bu silahları taşıyan araçlara ve depolara çevirdi.
Rus ordusu, Ukrayna’ya silah sevkiyatı yapan NATO ülkelerine ilişkin nakliye araçlarının, Rus ordusunun legal gayesi olduğunu duyurdu. Ukrayna, bu ataklarda sivillerin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını duyurdu.
– HARKİV DİRENİYOR, MARIUPOL KAYBEDİLDİ
Rus askeri birlikleri, askeri altyapı tesislerini maksat alırken savaşın başından beri Harkiv ve Mariupol’ü de kuşatma altına aldı. Lakin Ukrayna ordusu, bu kentlerde çok güçlü direniş gösterdi.
Harkiv bölgesinde Ukrayna ve Rus birlikleri ortasındaki çatışmalar hala sürerken Ukraynalı yetkililer, bu bölgedeki birtakım yerleşim ünitelerinin denetimini tekrar sağladıklarını açıkladı. Harkiv’de Ukrayna ordusunun direnişi güçlü formda devam ediyor.
Birinci bir ayda Azak Denizi’ne kıyısı olan stratejik kentleri ele geçirmek için ağırlaşan Ruslar, Berdyansk liman kentini ele geçirdi. Savaşın üçüncü ayında Ukrayna’nın Azak Denizi’ndeki en değerli liman kentlerinden Mariupol, uzun bir kuşatma sonunda Rusların denetimine girdi. Lakin Rus ordusu, Mariupol’de Ukrayna’nın güçlü savunmasıyla karşılaştı. Günlerce süren çatışmalarda Mariupol harabeye döndü.
Rusya Savunma Bakanlığı, Azovstal Metalürji Fabrikası alanındaki sığınaklarda saklanarak direniş gösteren 2 bin 439 Ukraynalı savaşçının silah bırakarak teslim olduğunu açıkladı. Ukrayna tarafı ise bu kimselerin esir değişimi koşuluyla teslim olduğunu savundu. Azovstal Fabrikası’nın da alınmasıyla Rus ordusu, Mariupol’ün denetimini büsbütün ele geçirmiş oldu.
– HERSON’UN RUSYA’YA REFERANDUM İLE İLHAKI
Rus ordusunun denetimini ele geçirdiği kentlerden biri de Herson oldu. Herson’da Rus rublesinin kullanıldığı bir bölge kurulurken yıl sonuna kadar kentte büsbütün Rus rublesinin kullanılacağı belirtildi.
Herson’un referandum ile Rusya’ya ilhak edilmesi ihtimali gündeme getirildi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yaptığı açıklamada, Herson’un Rusya’ya katılması muhtemelliğine dikkati çekerek “Ukrayna halkı, kendi yazgısını kendisi belirleyecek.” dedi.
– SAVAŞIN TESİRİ UKRAYNA’NIN DOĞUSUNDA HİSSEDİLİYOR
Nisanda Ukrayna’nın doğusuna kayan savaş, tesirini burada ağır biçimde hissettirdi. Ukrayna Genelkurmay Başkanlığının açıklamasına nazaran, Rus askeri birlikleri, Ukrayna’nın doğusundan ilerleyişini artırdı ve birtakım yerleşim üniteleri Rusların eline geçti.
“Özel operasyonun temel maksadı olan Donbas’ı özgürleştirmek” maksadıyla güçlerini Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgesine ağırlaştırmaya başladığını duyuran Rus ordusu, taarruzlarına devam etse de çok büyük ilerleme sağlayamadı.
Rus ordusu, Luhansk kentinin idari sonlarına ulaşabildiklerini açıklasa da Pentagon’dan yapılan açıklamada, Rusya’nın Donbas operasyonunda planladıkları takvimin gerisinde kaldığı söz edildi.
Ukrayna güçleri de kelamda ayrılıkçıların denetimi altındaki Donetsk ve Luhansk bölgelerine hücumlar düzenlemeye devam etti ve sivil kayıplar yaşandı.
– RUS TOPRAKLARINA DA UKRAYNA’NIN KUZEYINDEN ATAKLAR YAPILDI
Bilhassa son aylarda, Rus ordusunun çekildiği Ukrayna’nın kuzey hudutlarında, Rus topraklarına yönelik hücumlar arttı.
Hudut boylarındaki yerleşim ünitelerine düşen havan mermileri ve hava araçlarının akınları yer yer bölgedeki sivillere ziyan verirken, birtakım stratejik noktalar da amaç oldu.
– YILAN ADASI’NDA ÇATIŞMALAR
Bütün bunlar devam ederken Rusya, Odessa ve Mıkolayiv bölgelerine akınlarını artırdı. Mayısın ikinci haftasından itibaren Karadeniz’de, Ukrayna’nın güneybatısında stratejik bir pozisyona sahip Yılan Adası üzerinde çatışmalar arttı. Savaşın başından itibaren Rusların denetimine geçen Ada’yı almak için Ukrayna ordusu teşebbüslerde bulunsa da şimdi sonuç alamadı.
Rusya Savunma Bakanlığı, 10 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, üç günlük çatışmalarda Ukrayna ordusunun toplam 4 uçak, 10 helikopter, 30 insansız hava aracı (İHA), 3 zırhlı savaş gemisi ve 50’den fazla askerini kaybettiğini ileri sürdü.
– SAVAŞIN MOLDOVA’YA TAŞACAĞI TASASI
Rusya’dan, Moldova’daki Transdinyester bölgesi ile ilgili yapılan açıklamalar, savaşın Ukrayna dışına taşacağı tasalarını de gündeme getirdi.
Rusya Silahlı Kuvvetleri Merkez Askeri Bölgesi Kumandan Yardımcısı Rustam Minnekayev, “Ukrayna’nın güneyini denetim etmek, Rusça konuşan nüfusa baskı gerçeklerinin olduğu Transdinyester’de bir çıkış yolu sağlayacak.” tabirini kullandı.
Bu açıklamadan kısa mühlet sonra Transdinyester’in kelamda başşehri Tiraspol’deki “Devlet Güvenlik Bakanlığı” binasına, 25 Nisan’da roketatarla akın düzenlendi. Daha sonra da radyo yayınlarını sağlayan anten kulelerinde patlamalar oldu.
Akabinde Voronkovo köyü civarında 5 Mayıs’ta da misal hücum yapıldı. İki gün sonra birebir köyün ve eski hava üssü civarında 4 patlama daha meydana geldiği belirtildi. Birtakım siviller bölgeyi terk etti.
– SAVAŞTA MEYYİT SAYISIYLA İLGİLİ NET AÇIKLAMA HALA YOK
Savaşın birinci ayında Rus askerlerinden 1351’inin öldüğünü, 3 bin 825’inin yaralandığını bildiren Rus askeri yetkililer, daha sonra bu konuda yeni bir bilgi açıklamadı.
Rus yetkililer, Ukrayna ordusunun da savaş boyunca 23 bin 367 askerini kaybettiğini tez etti. Ukrayna da bugüne kadar 29 bin 350 Rus askerinin öldüğünü ileri sürdü.
Savaştaki sivil kayıplara ait ne Ukrayna ne de Rus tarafı net sayı verdi.
– BM’YE NAZARAN UKRAYNALI MÜLTECİ SAYISI 6,5 MİLYONU GEÇTİ
Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliğine nazaran, 24 Şubat-22 Mayıs periyodunda, yarıdan fazlası Polonya’ya olmak üzere, Ukrayna’dan 6 milyon 552 bin 971 kişi komşu ülkelere geçti.
BM’ye bağlı Memleketler arası Göç Örgütüne nazaran, çatışmalar nedeniyle her 6 şahıstan biri ülke içinde yerlerinden edildi, toplam sayı ise 7,7 milyon kişi olarak kayda girdi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğine nazaran ise savaşta 24 Şubat’tan bu yana en az 3 bin 381 sivil ömrünü yitirdi, 3 bin 680 sivil yaralandı.
– ATEŞKES MÜZAKERELERİ KESİLDİ
Savaş devam ederken Rusya ve Ukrayna heyetleri, ateşkes sağlanması için 3’ü Belarus’ta, 1’i Türkiye’de olmak üzere 4 kez yüz yüze müzakere yaptı.
Belarus’ta, her iki taraf yalnızca çatışma bölgelerinden sivillerin tahliyesi için insani yardım koridorları konusunda anlaşabildi.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın arabuluculuk teşebbüslerinin sonucu olarak 29 Mart’ta İstanbul’da yapılan müzakereler sonucunda Ukrayna tarafı, Rus tarafına gelecekteki mümkün yazılı mutabakatın prensiplerini teslim etti.
Kelam konusu metinde Ukrayna’nın NATO’ya katılmayı reddetmesi, Ukrayna’nın tarafsız statüsünü sabitlemesi, nükleer silahlar ve öteki kitle imha silahlardan vazgeçmesi, yabancı askeri birlikler ve üslerin ülkeye konuşlandırılmasının reddedilmesi ve Rusya da dahil olmak üzere garantör devletlerin isteğiyle Ukrayna’da askeri tatbikatlar yapma zaruriliği yer aldı.
Güvenlik garantilerinin Kırım ve Donbas toprakları için geçerli olmayacağı, bunun karşılığında da Ukrayna’nın AB üyeliğine itiraz edilmeyeceği tabirleri yer aldı.
Ukrayna tarafı, 17 Mayıs’ta savaşın başlamasından bu yana Ukrayna’daki durumun çok değiştiğini ve Rusya ile müzakereleri askıya aldıklarını duyurdu.