Şırnak ve Siirt’te Mısır ve Suriye kaynaklı toz taşınımının etkisi devam ediyor.
Şırnak’ta dün başlayan ve bugün etkisini artıran toz bulutu nedeniyle kentin siluetini oluşturan Cudi ve Gabar dağları neredeyse görünmez hale geldi.
Merkez, Cizre, İdil ve Silopi ilçelerinde etkisini artıran toz bulutu nedeniyle araç ve evlerin balkonları tozla kaplandı.
Yetkililer, zorunlu olunmadıkça dışarıya çıkılmaması uyarısında bulundu.
Siirt
Siirt’te etkisini sürdüren toz taşınımı hayatı olumsuz etkiliyor.
Dün akşam etkisi azalan ve sabah saatlerinde tekrar etkisini gösteren toz bulutu, görüş mesafesinde ve hava kalitesinde düşüşe neden oldu.
Siirt Valiliği, kentte yer yer etkili olan toz taşınımı nedeniyle yaşanabilecek olumsuzluklara karşı vatandaşların dikkatli ve tedbirli olması gerektiği uyarısı yaptı.
Hakkari
Hakkari ve ilçelerinde toz taşınımı hayatı olumsuz etkiledi.
Kent genelinde gece saatlerinden itibaren etkili olan Suriye kaynaklı toz taşınımı nedeniyle hava kalitesi azaldı ve görüş mesafesi düştü. Ayrıca, pencere, balkon, araç, iş yerleri ve evlerin çatıları tozla kaplandı.
Valiliğin sosyal medya hesabından yapılan bilgilendirmede, kentte rüzgarın güneyli yönlerden akşam saatlerine kadar kuvvetli, yüksek kesimlerde fırtına şeklinde esmesi beklendiğinden yaşanabilecek olumsuzluklara karşı tedbirli olunması gerektiği belirtildi.
Toz taşınımının akşam saatlerine kadar devam edeceğinin tahmin edildiği aktarılan bilgilendirmede, buna bağlı olarak çamur şeklinde yağış, görüş mesafesinde azalma ve ulaşımda aksamaların yaşanabileceği ifade edildi.
Bilgilendirmede, astım ve solumun güçlüğü olan vatandaşların mecbur olmadıkça dışarı çıkmamaları, çıkmaları halinde ise maske kullanmaları önerildi.
“Çeşitli hastalıklara sebebiyet verebiliyor”
Elazığ Fırat Üniversitesi Fen ve İnsani Bilimler Fakültesi Coğrafya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Taner Şengün, dünyanın çöl bölgelerinden kuvvetli rüzgarların etkisiyle her yıl tonlarca miktarda tozun farklı kıtalardaki bölgelere taşındığını belirtti.
Ülkeye Kuzey Afrika’dan gelen çöl tozlarının daha çok Türkiye’nin güney kesimleri ile İç Anadolu ve Ege’nin iç kesimlerini etkileyebildiğini, Orta Doğu üzerinden gelen tozların ise başta Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki bazı illerde etkili olabildiğini kaydeden Şengün, son birkaç gündür bölgeyi etkisi altına alan çöl tozlarının Suriye kökenli olduğunu kaydetti.
Şengün, tozların insan ve bitkiler üzerindeki etkilerine ilişkin yaptıkları araştırmaların sonucunda, özellikle kronik rahatsızlığı bulunan insanlarda sağlık problemlerine yol açtığını belirlediklerini aktardı.
Bu etkilenmenin çöl tozunun havadaki konsantrasyonuna göre artış gösterdiğini ifade eden Şengün, şöyle konuştu:
“Çöl tozları etkili olduğu dönemlerde özellikle insan sağlığını etkiler bir duruma gelebiliyor. Nitekim havada asılı halde bulunan partikül haldeki çöl tozları, astım, migren, gözlerde alerjik reaksiyonlar ve üst solunum yollarının hassas olduğu insanlarda olumsuz etkiler oluşturabiliyor. Bu tarz hassas insanların, çöl tozunun etkili olduğu bu tip dönemlerde sokağa pek çıkmamaları gerekiyor. Çıkmak zorunda iseler maskeyle sokağa çıkmalarını öneriyoruz. Nitekim çöl tozları havada asılı olduğu dönemlerde taşımış olduğu partikül özelliğindeki mineraller ve taşımış oldukları mantarlar nedeniyle çeşitli hastalıkları sebebiyet verebiliyorlar.”
Şengün, çöl tozlarının insan sağlığı üzerindeki etkilerinin yanı sıra metal yüzeylerde korozyona da neden olabildiğini dile getirdi.
Bu bakımdan çöl tozlarının etkisi altındaki bölgelerde sağanak sonucu meydana gelen çamur yağmurlarına karşı metal yüzeylerin korunması gerektiğini aktaran Şengün, şöyle konuştu:
“Çöl tozları yağmurlu havalarda yağmurla birlikte yeryüzüne düştüğünde özellikle yapılarda ve araçlarda metal yüzeylerde korozyona sebebiyet verebilmektedir. Bu çamurlu yağışlar sonrasında ortaya çıkan yapılarda ya da araçlardaki bu tarz kirlenmelerin hızlı bir şekilde temizlenmesi gerekiyor. Nitekim korozyona sebebiyet veren bu durum metal yüzlerde paslanmaya sebebiyet verebiliyor. Bu nedenle araç sahiplerinin bu gibi durumlarda araçlarını çok bekletmeden yıkamalarını öneriyoruz.”
“Çöl tozları doğal gübre özelliği de göstermektedir”
Çöl tozlarının görüş mesafesini kısaltmasıyla birlikte hava ve kara ulaşımını da olumsuz etkilediğini aktaran Şengün, ayrıca atmosferdeki toz partiküllerinin ışığın kırılmasını ve yansımasını etkilediği için gökyüzünün kızıl bir görünüme büründüğünü kaydetti.
Olumsuz etkilerinin yanında çöl tozlarının içinde barındığı mineraller sayesinde yeryüzüne düştüğü bölgelerdeki bitkilerin besin ihtiyacına katkı sağladığını anlatan Şengün, “Çöl tozları taşımış oldukları yüksek orandaki mineraller, silisyum, demir gibi bazı mineraller ve metaller nedeniyle de aynı zamanda doğadaki bitkilere de fayda sağlamaktadır. Çamur yağmuru şeklindeki yağışlarla birlikte bitkilerin beslenmesine fayda sağlamaktadır. Dolayısıyla çöl tozları aynı zamanda doğal gübre özelliği de göstermektedir.” dedi.