Mehmet KAYA
Sosyal güvenlik sisteminde, yapılandırma ve gelir artışlarından kaynaklı olarak dengede iyileşme görülürken, kamu katkısı açık finansmanı ve diğer sosyal giderler-teşvikler karşılığı SGK’ya bütçeden aktarılan kaynaklar hızla artıyor. Ocak-Şubat döneminde SGK’ya bütçeden yapılan toplam transferler bir önceki yıla göre yüzde 60,46 oranında artarak 65 milyar 610 milyon TL düzeyinde oldu. Aynı dönemde SGK’nın açığı yüzde 23,18 oranında yükseldi. Diğer yandan SGK’nın 2022 ilk iki ayında yeniden yapılandırmadan elde ettiği gelir 1,7 milyar TL oldu.
Yapılandırmada hızlı azalma
Sosyal ödemeler, açık finansmanı, çeşitli teşvikler ve bütçe katkısından oluşan transferlerde yılın ilk iki ayındaki tutarlar önceki yıla göre yüzde 60,5 oranında yükseldi. Tutar da 65,6 milyar TL’ye ulaştı. Bu yıl yapılandırma gelirlerinde hızlı bir azalış da dikkat çekti. 2022 Ocak ayında önceki yılların tüm yapılandırmalarından tahsilat 1,3 milyar TL olurken, Şubat ayında tahsilat 330 milyon TL’ye kadar geriledi. Geçen yıl şubat ayındaki tahsilat 1,4 milyar TL tutarındaydı. Yılın tamamında ise açığı belirgin şekilde aşağıya çekecek şekilde 21 milyar TL’lik tahsilat olmuştu.
Bu yıl yapılandırma tahsilatı düşük kalması halinde açık finansmanıyla birlikte bütçe transferleri de yukarı gidecek.
Gelirin gideri karşılama oranı
Sosyal güvenlik sisteminde gelirlerin giderleri karşılamada son dönemde yaşanan iyileşmeye karşılık, bütçeden sisteme yapılan tüm ödemeleri kapsayan bütçe transferleri hızlı artıyor. SGK verilerine göre 2020’de salgının da etkisiyle rekora ulaşan sosyal güvenlik açığı, takip eden 2021’de hızlı bir iyileşme gösterdi. Bu yıl da önceki dönem açıklarına yakın bir seyir beklense de gelirlerin giderleri karşılama oranı yüksek seyrediyor. Buna karşılık, bütçe transferleri büyük bir hızla artıyor.