İngiltere’de koronavirüs nedeniyle uygulamaya konulan kısıtlamalar devam ederken Downing Street’teki başbakanlık ofisinde düzenlenen partilere ait tartışmalar sürüyor. Başbakan Boris Johnson’ın kelam konusu partilerden birinde kadeh kaldırırken çekilmiş fotoğrafları basına sızdı. İngiliz televizyon kanalı ITV tarafından yayınlanan fotoğraflar yansılara neden oldu.
Londra Metropolitan Polis Teşkilatı (Met), alkollü partilere ait soruşturmasını 20 Mayıs’ta tamamlamış, sekiz farklı tarihte düzenlenen etkinlikler kapsamında toplamda 83 şahsa 126 adet ceza kesildiğini duyurmuştu. Lakin Başbakanlık Ofisi, Johnson’ın soruşturma sonucunda yeni cezalar almayacağını bildirmişti.
JOHNSON ÜZERİNDEKİ SİYASİ BASKI ARTIYOR
Geçtiğimiz hafta ceza almamasına karşın, partilere katıldığını gösteren yeni fotoğraflarının yayınlanması Johnson üzerindeki siyasi baskıyı da artırıyor.
ITV, yayınlanan fotoğrafların 13 Kasım 2020’de Başbakan Bağlantı Yöneticisi Lee Cain için düzenlenen veda etkinliğinde çekildiğini söyledi.
BBC’ye yapılan açıklamada, en az bir şahsa kelam konusu partiye katıldığı için ceza verildiği söylendi. Lakin bu kişi Başbakan Johnson değil.
Bu durum, muhalefet partileri tarafından reaksiyonla karşılanırken, Met ise soruşturma sonucunda Johnson’ın neden cezalandırılmadığı noktasında sorularla karşı karşıya.
Başbakan, Haziran 2020’de Başbakanlık Konutu’nda eşi Carrie Johnson ve Maliye Bakanı Rishi Sunak ile birlikte kendisi için düzenlenen doğum günü partisine katıldığı ve bu nedenle Kovid-19 pandemisinde uygulanan karantina kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle polis tarafından para cezasına çarptırılmıştı.
Kamuoyu tarafından “partygate” olarak anılan bu etkinliklerden altısına katıldığı bildirilen Johnson’a, Met soruşturmasının akabinde yeni bir ceza daha verilmesi bekleniyordu.
PARLAMENTOYU YANLIŞ YÖNLENDİRMEKLE SUÇLANDI
Johnson daha evvel milletvekillerine yaptığı açıklamada Başbakanlık Konutu’nda hiçbir koronavirüs kuralının çiğnenmediğini söylemişti. Muhalefet partileri ise Johnson’ı parlamentoyu yanlış yönlendirmekle suçlamıştı.
Johnson, Avam Kamarası’nda yaptığı konuşmada ise parlamentoyu bilerek yanıltıp yanıltmadığına dair sorulara “Hayır” karşılığını vermişti.
İSTİFA DAVETİ
Buna nazaran, bu kuralı delen bakanın ya da başbakanın istifa etmesi gerekiyor. Muhalefet partilerine ek olarak birtakım Muhafazakar Parti mensupları da Johnson’ın istifa etmesi istikametinde davet yapıyor.
Johnson, daha sonra yaptığı açıklamada partiye 25 dakikalığına katıldığını doğruladı lakin partiye “bir iş aktifliği olduğunu düşünerek katıldığını” söyledi. Johnson, parlamentoyu yanıltıp yanıltmadığına dair de yeni bir soruşturmayla karşı karşıya. Avam Kamarası’ndan bir komite de kendi soruşturmasına başlayacak.
Hükümet nezdinde üst seviye bürokrat Sue Gray tarafından yürütülen öbür kapsamlı soruşturmanın da yakın vakit içerisinde açıklanması bekleniyor.
Başbakanlık Sözcüsü, Gray’in soruşturmaya ilişkin sonuçları, gelecek günlerde Johnson’ın da olacağı geniş iştirakin sağlandığı bir parlamento oturumunda açıklayacağını söyledi.
YANSILARA NEDEN OLDU
Yeni fotoğrafların basına sızmasının akabinde, Personel Partisi Genel Lider Yardımcısı Angela Rayner, yaptığı açıklamada Johnson’ın “başbakanlık makamını küçük düşürdüğünü” ve “İngiliz halkının daha güzelini hak ettiğini” söyledi.
Rayner, “Boris Johnson, tekraren kuralların çiğnenip çiğnenmediğini bilmediğini söyledi. Artık hiç kuşku yok ki, palavra söyledi. Kuralları koyan Boris Johnson, kuralları sonra kendisi çiğnedi” dedi.
Liberal Demokrat Parti’nin Genel Lider Yardımcısı Daisy Cooper ise, manzaraların Johnson’ın “İngiliz halkını aptal yerine koyduğunu” gösterdiğini lisana getirdi.
ŞARLATAN VE YALANCI
İskoç Ulusal Partisi’nden (SNP) Ian Blackford, Johnson için “şarlatan ve yalancı” sözlerini kullandı.
Her iki siyasetçi da Muhafazakar Partili milletvekillerinin Johnson’ı vazifeden almaya çağırdı.
İskoç Muhafazakar Partisi’nin eski başkanı Ruth Davidson, başbakanın durumunun “savunulamaz” olduğunu belirtti.
Başbakan’ın mensubu olduğu Muhafazakar Parti Milletvekili Sir Roger Gale ise yeni manzaraları eleştirirken Johnson’ın misyonu bırakması gerektiğini tabir etti. Times Radio’ya verdiği demeçte Gale, “Bir parti olduğu, buna katıldığı ve kadeh kaldırdığı muhakkak açık. Bu yüzden bizi yanılttı” dedi.
İskoç Muhafazakar Partisi Genel Lideri Douglas Ross ise Başbakan’dan davranışının “kabul edilebilir” olduğuna neden inandığını açıklamasını istedi.
Öte yandan Muhafazakar Partili Milletvekili Peter Bone ise Johnson’ın ardında durarak, “Bence hepimiz bunun bir iş aktifliği olduğu konusunda hemfikir olabiliriz” dedi.
KABAHAT DEĞİL
Bir başka Muhafazakar Partili Desmond Swayne de aktifliğin “suç olmadığını” savundu.
ITV News tarafından yayınlanan fotoğraflarda Johnson’ın meslektaşlarına kadeh kaldırdığı görülüyor. O esnada ise masada şarap şişeleri, şarap kadehleri ve el dezenfektanı üzere görünen bir kap da kadraja giriyor.
Fotoğrafın çekildiği vakit diliminde İngiltere’de sokağa çıkma yasakları yürürlükteydi. Kurallar gereği iki ya da daha fazla kişinin kapalı yerlerde buluşması yasaktı. Fakat iş hedefli geçerli bir sebep olması halinde bir ortaya gelişlere istisnai olarak müsaade veriliyordu.
GAZETELER NASIL GÖRDÜ?
Fotoğraflara ait tartışmalar, Salı günkü gazetelerin çabucak hemen hepsinin manşetinde yer aldı.
The Guardian gazetesi, Johnson’ın parlamentoya palavra söylediğine dair yeni bir tezle karşı karşıya olduğunu aktarırken, Met’in de Başbakan’a ceza vermemesi nedeniyle baskı altında olduğunu yazdı.
8 Aralık 2020’deki Avam Kamarası oturumunda Emekçi Partisi Milletvekili Catherine West, Johnson’a 13 Kasım 2020’de başbakanlık konutunda bir parti yapılıp yapılmadığını sormuş ve Johnson buna “Hayır” karşılığını vermişti.
The Times gazetesi ise West ile Johnson ortasında geçen diyaloğu, okurlarıyla yeni yayınlanan fotoğrafın üzerinde paylaştı.
CEZAİ YAPTIRIM UYGULANMAMASI TARTIŞMA YARATTI
The Daily Telegraph da Met’in Johnson için rastgele bir cezai yaptırım uygulamamasının tartışma yarattığını aktardı. Gazeteye konuşan isimsiz bir kaynak, partiye katılan diğer insanların ceza alırken, Johnson’ın ceza almamasını çözemediğini söyledi ve Met için “fiyasko” dedi.
I News gazetesi ise “Parti fotoğrafları Başbakan’ı vuruyor” manşetini attı. Gazete, fotoğrafların Johnson’ın partisindekilerin de reaksiyonunu çekebileceğini söz etti.
Metro gazetesi, “Boris bu kadeh kaldırma için nasıl da ceza almadı?” sorusunu yöneltti.
Daily Mirror gazetesine konuşan bir haber kaynağı, Başbakan’ın polis tarafından olayla ilgili “hele ki kadeh kaldırırken” sorgulanmamasını, “inanılmaz” olarak kıymetlendirdi.
Daily Express gazetesi Met’in kararını ironik bir lisanla eleştirdi ve fotoğrafı işaret ederek, “Burada görülecek bir şey yok. Polis, Boris’in kuralları çiğnemediğini söylüyor” dedi.
The Sun gazetesi, birinci sayfasında fotoğrafı “Sadece kadeh kaldırmak için burada” kelamlarıyla paylaştı.