Kabine Toplantısı’nda Enflasyon Endeksli Bono yahut gibisi bir eser çıkacağı telaffuzlarıyla dün akşam 15.70’lere kadar gerileyen Dolar/TL, bugün tekrar yükselişe geçti. 20 Aralık saat 19.40’ta Cumhuriyet tarihinin rekoru olan 18,162 TL düzeyine ulaşan dolar kuru, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasının akabinde 16,270 TL’ye düşmüştü. Bugün doların 16,15’i aşmasıyla Euro da 17,35’in üstünü gördü.
Mevzuyla ilgili olarak Cumhuriyet.com.tr’den Didem Ernez’e konuşan Ekonomist Cihan İhtilal Zelyut dolar ve Euro’nun yükselişi hakkında açıklamalarda bulundu.
Dolar TL’de üst hareketin sürpriz olmadığını lisana getiren Zelyut, “Cari açığa baktığımızda birinci 4 ayda 30 milyar dolarlık bir cari açığı olan bir ülkeyiz. Dönüp rezervlerine baktığımızda ise 60 milyar dolar eksi pahalar taşıyan bir merkez bankamız var. Hangi bilgiye baksak çok zahmetli bir tablo karşımızda. Bütçe açığı nisanda 50 milyar lira olmuş. Meğer 2017 yılında biz bu açığı bir yılda veriyorduk. Münasebetiyle son berbata gerçek giden makro datalar haliyle kuru da üst hakikat çekiyor” dedi.
“SÜPER BONO DA ARTIK BİR TAHLİL OLMAYACAK”
Zelyut kelamlarının devamında şu sözleri kullandı:
“- Kurun yükselmesi yalnızca kendi içimizde kaynaklanan nedenlerden değil. Amerikan Merkez Bankası’nın yanına Avrupa Merkez Bankası’nın da faiz arttırımı döngüsüne girmeye başlaması bugün hem Euro da hem dolarda üst çıkışı doğurmuştur. Bunu tutmak için geçtiğimiz günlerde konuştuğumuz muhteşem bono da artık bir tahlil olmayacaktır.
– Zira Kur Muhafazalı Mevduat’ın (KKM) birinci çıktığı periyottaki konjonktürle şimdiki konjonktür ortasında dağlar kadar fark var. Daha fazla cari açığımız var. Güç maliyetlerimiz çok daha yükselmiş durumda ve hükümete olan inanç çok daha aşılmış bir periyoda geldi. Bu nedenle ben teknik olarak dolar gayesinin 18 olduğunu düşünüyorum. Bu düzeye geldiğinde tekrar bir faizli eser karşımıza çıkacak. Ancak bu eser sıkıntılara derman olacak mı bunu bekleyip göreceğiz. Ancak kuvvetle beklenen bir tahlil getirmeyecek. Motamot KKM’deki üzere AKP iki ya da üç ay vakit alacak. İşte bu sefer satın alacağı vaktin maliyeti Türk halkına çok daha fazla olacak.”
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın perşembe günü açıklayacağı faiz kararı hakkında da konuşan Zelyut, “Tayyip Beyin bu güne kadar yaptığı telaffuzların bilakis bir kararın çıkacağını sanmıyorum. Yeniden pas geçecektir. Kaldı ki arttırsa bile enflasyon oranının yüzde 70 olduğunu düşünecek olursak yapılacak her arttırım kuru tutmakta başarısız kalacaktır” diye kıymetlendirdi.
“SONBAHAR ZAHMETLİ GEÇECEK”
Sonbaharın çok dertli geçeceğini lisana getiren Zelyut, “Dolardaki artışı durdurmak için iktisadi olarak yapılması gereken iki formül var. Biri yüksek teknoloji mal ihraç edip rezervinizi dolar ve Euro ile doldurursunuz ki sağlıklı olan yol budur. Ancak bunun için ıslahatlar gerekir ve en az 5 yıllık bir süreç isteyen bir durum bu. Lakin bu bahtımız AKP ile yok. O vakit kuru tutmak için ikinci silah faiz arttırmaktır ki, bence kur 18 yaklaştığında AKP tekrar yeni bir eserle karşımıza çıkıp burada kuru aşağıya itmek için az öncede söylediğim üzere çok daha yüksek bir faiz maliyetini halka yansıtarak. Bu kurun 20’li sayılara gitmemesi için Hazineyi yeniden ortaya koyacaktır diye düşünüyorum” dedi.
HARİKA BONO NEDİR?
Bono; devlet ve kurumsal firmalardan yatırımcıların sabit ya da değişken faiz oranları ile belirlenen müddet içerisinde kredi almış olduğunu belirten bir evraktır. Bonoların bilinen birinci özelliği vadeleridir. Bononun vadesi 2 aydan az ya da 12 aydan fazla olamaz. Bonolar şirket ya da devlet tarafından çıkarılırlar.
Şirket ya da devletlerin finansman gereksinimlerinin giderilmesini sağlama amacıyla çıkarılan bonolar, belli bir vadenin sonunda anaparaya eklenen faizle geri ödemesinin yapılması bakımından, bankadan kredi kullanılması ile önemli benzerlik göstermektedir. Çok daha yüksek faiz oranı uygulanan bonoya muhteşem bono ismi verilmektedir.