Disleksi, bir öteki ismiyle öğrenme zahmeti olağan zekaya sahip şahısların okuma, yazma ve lisan hünerlerinde öğrenme zorluğu çekme durumudur.
Disleksi birinci kez 1896 yılında tespit edilmiştir. Dislekside erken teşhis büyük kıymet taşır.
DİSLEKSİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Birincil Disleksi: En yaygın disleksi çeşididir. Beynin sol beyin kabuğunda gerçekleşen fonksiyon bozukluğudur. Hayat uzunluğu devam eder.
İkincil tip disleksi: Beyin gelişiminin erken etabında başlar. İlerleyen yaşlarda azalır. Bayanlarda daha sık görülür.
Travma tipi disleksi: Beyinde meydana gelen fizikî yaralanmalar ile ortaya çıkar.
Görsel disleksi (yüzeysel disleksi): Beyin gördüklerini tam olarak anlayamaz. Sözcüklerin tanınması ve ayırt edilmesini zorlaştırır.
Fonolojik Disleksi: Fonolojik Disleksi sahibi şahıslar harflerin sesleri ile ilgili problemler yaşar.
DİSLEKSİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Disleksi ekseriyetle çocuk yaşlarda ortaya çıkar. Bilhassa çocukların ses çıkarmaya başladıkları periyot olan 1-2 yaşlarında ortaya çıkabilir. Disleksi çoklukla çocuklar okula başladıktan sonra fark edilir. Lakin evvelki devirde de fark etmek mümkündür.
5 yaşından evvel disleksi belirtileri:
-15 ayını doldurmuş fakat birinci sözünü söylememiş çocuklar
-Yeni söz öğrenmede zorluk
-Kendi isminin harflerini tanıyamama
-Tekerleme ve kafiyeleri öğrenmede zahmet
-Harfleri söylerken sırasını karıştırma
-Birbirlerine benzeyen harfleri ayırt edememe
OKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLARDA DİSLEKSİ BELİRTİLERİ
– Sözleri yanlış heceleme
-Duyduklarını kavramada zorluk çekme
-Okuma ve yazmada akıcılık sorunu
-Cümleler ortasında kopukluk ve mantık yanlışları
– Harflerin ve sayıların sırasını karıştırma
– Sesli okumada zorluk çekme
– Hakikat sözleri bulmada zorluk çekme
GENÇLER VE YETİŞKİNLERDE DİSLEKSİ BELİRTİLERİ
-Planlamalardan kaçınma
-Okumaktan ve yazmaktan kaçınma
-Ezberlemede zorluk
-Yabancı bir lisan öğrenmede zorluk
-Bildiklerini yazılı olarak söz etmekte zorlanma
DİSLEKSİ NEDENLERİ NELERDİR?
Disleksinin kesin nedeni bilinmemektedir. Disleksinin nedenleri disleksi tipine nazaran değişiklik gösterir. Disleksi genelde tıpkı ailede birden fazla şahısta görülür. Gebelik periyodunda beyin gelişimini olumsuz halde etkileyebilecek etkenler disleksi riskini artırır. Örneğin hamilelikte sigara, alkol kullanımı, enfeksiyonlara maruz kalma disleksiye neden olabilir.
DİSLEKSİ TEDAVİSİ
Disleksi bir hastalık değildir. Hasebiyle tedavi tekniğinden daha çok rahatsızlığın yol açtığı meselelere yönelik tedbirler alınır. Disleksi ömür uzunluğu sürdüğünden erken teşhis olukça değerlidir. Hastalığın belirtileri anlaşılmasından itibaren dislektik birey özel eğitim almalıdır. Konuşma ve lisan terapistleri ile çalışmak çocuğu rahatlıkla akranları ile birebir düzeye getirecektir. Ferdi eğitim ve gerekli olması halinde uygun terapi ve tedavi takviyeleri verilmezse dislektik belirtiler ömür uzunluğu birebir seviyede seyreder. İlerleyen yaşla birlikte performans gerektiren alanlar çoğalıp biçim değiştireceği için öteki zorluklar da tabloya eklenecektir.
DİSLEKSİ OLAN ÜNLÜLER
Disleksi, dünya nüfusunun en az onda birini etkileyen en yaygın öğrenme zahmetlerinden biri.
Albert Einstein, Agatha Christie, Thomas Edison, Wolfgang Amadeus Mozart, Leonardo Da Vinci, Wright Kardeşler, Pablo Picasso, Stephen Hawking, Dwight D. Eisenhower, Winston Churchill, Walt Disney, John Lennon, Sylvester Stallone, Tom Cruise üzere dünyaca ünlü ve başarılı pek çok ismin de dislektik olduğu biliniyor.