Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet’in, Çin’in Uygurlara yönelik tavrını incelemek üzere Sincan bölgesine yapacağı ziyaretten kısa bir müddet evvel Çin’in kitlesel zulmünü kanıtlayan evraklar ortaya çıktı. Evraklar, Milletlerarası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu tarafından yayınlandı.
Evraklar ortasında fotoğraflar, konuşmalar ve resmi yazışmalar yer alıyor.
Uygurların “yeniden eğitildiğini” sav eden Çin’in gözaltı merkezlerinden birinin nadiren görülen fotoğrafı
DW Türkçe’nin haberine nazaran, Konsorsiyumda yer alan Bavyera Radyo ve Televizyon Kurumu (BR) ile haftalık haber mecmuası Spiegel, husus ile ilgili yayınladıkları haberde Uygurların tutuldukları kampların Çin hükümetinin tez ettiği üzere “mesleki eğitim kurumları” olmadığının kanıtladığını yazdı.
Kamplarda ve hapishanelerde çekilen fotoğrafların Çin’in devasa bir yüz tanıma veritabanında kullanılacağı ileri sürüldü.
‘BİR KAÇ ADIM UZAĞA KAÇANI VURUN’
Ele geçirilen dokümanlarda Sincan bölgesi eski parti liderinin 2017’de yaptığı ve daha evvel yayınlanmayan bir konuşması da bulunuyor. Parti lideri bu konuşmasında, kamplardan kaçmaya yeltenen Uygurları kast ederek, “birkaç adım uzağa kaçmaya çalışan her mahkumun vurulması” gerektiğini söylüyor.
Fotoğraflarda ise kamp olduğu ileri sürülen yerlerde makineli tüfeklerle bekleyen güvenlik güçleri görülüyor. Bir fotoğrafta ise, bacakların çok halde gerildiği bir azap aleti olan kaplan sandalyesinde oturtulmuş bir kişi yer alıyor.
Son dokümanlarla ilgili açıklama yapan ABD’nin Çin Büyükelçiliği, Sincan’daki tedbirlerin teröristlere yönelik olduğunu, “İnsan hakları ya da din problemi olmadığını” savundu.
58 yaşındaki Kadir Tipsin sakal bıraktığı gerekçesiyle 16 yıl 11 ay mahpus cezasına çarptırıldı.
DOKÜMANLARI ALMAN ANTROPOLOG ZENZ YAYIMLADI
Çin’de Uygurlara yönelik uygulamaları gösteren evrakların Alman antropolog Adrian Zenz’e aktarıldığı bildirildi. Zenz, dataları 14 Batılı medya kuruluşu ile paylaştı.
ABD’de tanınan bir Çin uzmanı olan Zenz, Sincan’daki insan hakları ihlalleri tezlerine erken bir etapta dikkat çekmişti. Bu nedenle 2021’de Pekin Zenz hakkında yaptırım kararı almıştı.
Bir gözaltı merkezinde tutsakları boyun eğdirmek için yapılan tatbikatlardan bir manzara
ÇİN’E YENİ YAPTIRIMLAR UYGULANMALI
Avrupa Parlamentosu (AP) Çin ile alakalar Delegasyonu Lideri Reinhard Bütikofer, BR ve Spiegel’e yaptığı açıklamada, Çin’e karşı yeni yaptırımlar uygulanması gerektiğini söyledi. Alman siyasetçi, “Dehşet görüntüleri” olarak nitelendirdiği bilgilerin, Avrupa Birliği’nin Çin’e karşı net bir tutum almasına yol açması gerektiğini vurguladı.
Çin’in Uygurlara yönelik berbat muamelesini incelemek üzere Sincan’a giden BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Bachelet’in Salı ve Çarşamba günleri bölgedeki Urumçi ve Kaşgar kentlerini ziyaret etmesi bekleniyor.
Toplama kamplarında beyin yıkama seanslarından bir fotoğraf
SİNCAN’DA NELER OLUYOR?
Pekin hükümeti, Sincan bölgesinde yaşayan bir milyondan fazla Müslüman Uygur azınlığını “yeniden yapılandırma eğitimi kamplarında” zorla tutmakla suçlanıyor. Pekin’e yönelik suçlamalar ortasında Uygurları kısırlaştırma ve mecburî çalıştırma da bulunuyor.
Tüm bölgeyi sıkı nezaret altında tutan Çin’in ayrıyeten Uygurlara ilişkin kültürel yerleri yok etmeye çalıştığı da argüman ediliyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ise Çin’in Uygurlara muamelesini soykırım olarak kıymetlendiriyor. Washington idaresi, Bachelet’in bölgedeki temasları sırasında Çin hükümeti tarafından manipüle edilmiş bilgilerle müsabaka mümkünlüğünün yüksek olduğunu savunuyor.
Çin ise hakkındaki suçlamaları şiddetle reddediyor.