ALİ YILDIRIM
Otomotivde yaşanan tedarik ve çip krizi, yeni bir araç almayı gitgide sıkıntı hale getiriyor. Bayiler satacak araç bulamazken, tüketici de ne bulursa onu alıyor. Tedarik süreçlerinin 3-4 ayları bulduğu döngüde gerçekleşen Rusya-Ukrayna savaşı bu krizin yankılarının 2023 sonlarına kadar süreceğine işaret ediyor. Öte yandan Türkiye’de gerçekleşen yüksek enflasyon, yüksek kur, yüksek vergi ve yüksek faiz kıskacı tüketicinin yeniye olan talebini gün geçtikçe düşürüyor. Bu tabloda düşen alım gücü, araç muhtaçlığını ikinci ele düşürüyor. Bu ortamda istediği adetleri yakalayamayan yetkili satıcılar ise yapılan milyonlarca liralık plaza yatırımlarını ikinci el ile karşılamayı hedefliyor.
Yetkili satıcılar çıkış yolunun ikinci el olduğunu paylaşırken, sistemin lakin bu biçimde ayakta kalacağı da vurgulanıyor. Husus hakkında açıklamalarda bulunan Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Lideri Altuğ Erciş “Pandemiyle birlikte başlayan bulunurluk, ÖTV matrahları, vergilendirme, yüksek kurlar, yüksek enflasyon ile birlikte alım gücünün azalması üzere bir dizi olumsuz hususla karşı karşıyayız. Tüm bu gelişmeler, bayilerin ikinci el araç satışlarına yönelmesi gerekliliğini ortaya çıkarıyor. Avrupa’da bayilerin toplam satışlarının yüzde 48’ini ikinci el araçlar temsil ederken, ülkemizde bu oran sadece yüzde 2 düzeyinde kalıyor. Burada yüksek bir potansiyel olduğunu görüyoruz ve ikinci eli de kendi içerisinde ayırıp, özel olarak yetişmiş istihdamıyla işimizin ana motoru üzere görmeliyiz. Bayilik sisteminde başarılı olmanın en büyük anahtarı bu. Yetkili satıcılık sistemini ayakta tutmak için tıpkı ABD ve Avrupa’da olduğu üzere ikinci el satışlarını kendi bünyemizde yapmak en değerli öge olacaktır. Şu anda bunun için yetkili satıcıların önünde rastgele bir pürüz bulunmamakta. Yetişmiş işçiyle birlikte mevcut yatırımlarını daha verimli bir halde değerlendirmelerini sağlayacaktır” dedi.
‘CİROLARIN NEREDEYSE YARISI İKİNCİ ELDEN GELECEK’
Yetkili satıcıların sıfır araç yatırımına konsantre olduğunu söyleyen Altuğ Erciş, bu yüzden bayilerin ikinci el araç satışını pas geçtiklerini söyledi. “Önümüzdeki devrin en değerli başlığı bu” diyen Erciş şöyle devam etti: “Bayiler şu anda 1.5 milyon araç satacak potansiyele sahipler ve mevcut şartlar yetkili satıcıların bu kadar adette sıfır araç satmasına imkan vermiyor. Fakat bu da bayilerin potansiyellerini ikinci elde kullanmalarının ne kadar kıymetli olduğunu ortaya koyuyor. Gelecekte yetkili satıcıların cirolarının yüzde 40-45 oranında ikinci elden gelmesini bekliyoruz. İşte bu yüzden ikinci ele kıymet vermemiz gerekiyor.”
‘YATIRIM TUTARLARIMIZ ÇOK YÜKSEK’
Plaza yatırımlarının epeyce yüksek olduğuna değinen Altuğ Erciş “Bizlerin kendi organizasyonlarımızı kurmamızdaki harcadığımız emek ve yatırım fiyatları çok yüksek. Ayrıyeten biz otomotiv perakendecileri olarak da şu anda yaklaşık 120 bin şahsa direkt istihdam veren bir organizasyonuz. Yapmış olduğumuz bu yatırımların geri dönüşünü almak durumundayız ve ikinci el her vakit göz arkası ettiğimiz bir bahis olmuştu” dedi. Müşteri talebinde bir azalma olmadığını ekleyen Erciş, bekleyen filo ve perakende tarafının da olduğunu aktardı. Erciş şöyle devam etti: “Pandeminin akabinde yaşanan tedarik sorunu devam ediyor. Araç geldiği vakit öncelikle perakendeye satılıyor, zira buradaki karlılık daha yüksek. Bu yüzden evvel perakende talebi akabinde filo talebi doyurulmaya çalışıyor. Lakin şimdi perakende talebini doyuracak kadar araç tedariği elde edilmiş değil.”
DEMODE VERGİ SİSTEMİNİN ÇAĞA UYGUN OLMASI BEKLENİYOR
Vergi sisteminde de değişim beklentileri olduğunu anlayan Altuğ Erciş, otomotiv bölümü ve araç sahipleri için epeyce dezavantajlı bir durumun olduğunu ekledi. Erciş “Bizim kanunlarımız açısından yakın olduğumuz AB ülkelerindeki vergi sisteminde ÖTV’ye misal bir vergi yok. Yalnızca bizdeki KDV’ye denk gelen bir vergilendirme sistemi uygulanmakta. Tıpkı vakitte bugün ÖTV matrahlarının güncellenmesi gerek yetkili satıcıların gerekse de halkımızın en büyük beklentisidir. Bilhassa kurlar sebebiyle fiyatların gelmiş olduğu noktada, neredeyse tüm modellerin yüzde 80’lik dilime girmesi nedeniyle; matrah meblağlarının güncellenmesi ile ilgili beklentimiz oluşmuştur. Kurların stabil halde kalması ve öngörülebilir olması bölüm paydaşlarımız için kıymetini korumaktadır. Daha çevreci ve çağa uygun bir vergi sistemi oluşturulması gerekiyor. Motor hacmi ve fiyat bazında uygulanan vergi sistemimiz hem karmaşık hem de emsal ülkelerin sisteminden epey farklı” sözlerini kullandı.
AVM OTOPARKINDAN SATILIK KULLANILMIŞ ARAÇ
İkinci el araç satış şirketleri tüketiciye yaklaşmak için kilit noktaları abluka altına aldı. Yalnızca internet sitesinde kalmayan sistem karşısında fizikî olarak da tüketiciyle buluşmayı amaçlayan şirket daha şimdiden alışveriş merkezlerinde konumlanmaya başladı. AVM otoparklarını mesken tutan markalar, satılık araçları da tıpkı otoparkta sergilemeye başladı.
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de yaşanan tedarik ve çip krizi sıfır arabaya ulaşmayı epey güç hale getirdi. Bu yüzden ikinci el araç pazarı, beklenmedik bir biçimde hem fiyat hem de kurumsal olarak büyüdü. Daha birkaç yıl öncesine kadar tüketici ikinci elini daha yeterli fiyata satmak için ilanlarını kendileri açarken, bugün ikinci elde kimi kurumsal markalar, neredeyse son tüketiciden daha düzgün fiyat verir hale geldi. Bu yüzden birçok ikinci el araç satış markası tüketiciye yaklaşmak için kilit noktaları abluka altına aldı. Yalnızca internet sitesinde kalmayan sistem karşısında fizikî olarak da tüketiciyle buluşmayı amaçlayan şirket daha şimdiden alışveriş merkezlerinde konumlanmaya başladı. AVM otoparklarını mesken tutan markalar, satılık araçları da birebir otoparkta sergilemeye başladı. Böylelikle AVM otoparkları ikinci el araçlarla dolup taştı. Kendine ayrılan alanlarda çalışan firmalar AVM’ye gelen müşterilerin araçlarına da talip oluyor. Günde binlerce kişinin ziyaret ettiği AVM’lerde ulaşılabilirlik olarak kolay bir noktada olmasının yanı sıra daha görünür hale geliyor.
CarrefourSA Maltepepark’ta faaliyet gösteren yabancı yatırımcı Kavak firması bunlardan birisi olarak dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra Letgo’nun teşebbüsü Otoplus firması da Göztepe Optimum Outlet’in otoparkını kullanıyor. VavaCars ise ikinci el araç alım satım süreçlerini akaryakıt istasyonu olan Petrol Ofisi noktalarında gerçekleştiriyor.
YILBAŞINDAN BU YANA FİYATLAR YÜZDE 25 ARTTI
İkinci el araba pazarı hakkında değerlendirmelerde bulunan Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, fiyatların süratle arttığını söyledi. Karakaş “Kurumsal filo kiralama ihalelerinde, arabaların afaki fiyatlara satıldığını gözlemliyoruz. Önümüzdeki 4 aylık süreçte Eylül ayına kadar çip, kauçuk üzere ana hammadde eserlerinin bulunamaması nedeniyle sıfır kilometre araç tedarikinde zahmetler yaşanacağını, güç ve lojistik maliyetlerindeki artışla araba fiyatlarının artacağını öngörmekteyiz. Yılbaşındaki kur ile bugünkü kur ortasında yüzde 15’lik bir artış olduğunu da göz önünde bulundurursak, ikinci elde fiyatların yüzde 20-25 bandında arttığını söyleyebiliriz” dedi.
YENİLENEN ZS MESKEN DAHA FAZLA MENZİLLE GELİYOR
MG ZS MESKEN yenilendi. Yeni MG ZS KONUT yenilenen tasarımı ile yılın son çeyreğinde Türkiye pazarına sunulacak. Yeni MG ZS MESKEN, 115 kW güç üreten bir elektrik motoruna sahip. Motoru besleyen 70 kWsa’lik batarya ise 440 km (WLTP) menzile imkan tanıyor. Sahip olduğu 3 farklı sürüş modu ve yine 3 farklı düzeye sahip güç geri-kazanım seçeneği sunan rejenerasyon sistemiyle (KERS), ZS MESKEN kullanıcısının tüm gereksinimlerine yanıt verirken menzilinin de denetim edilmesine imkan tanıyor. Evvelki versiyonda 140 km / saat olan azami sürat ise yeni MG ZS EV’de 175 km / saat’e yükseldi. İngiltere’de de yılın arabası seçilen MG ZS EV’nin mevcut modele nazaran birinci bakışta fark edilen en büyük farklılıklarını ise gövde rengi ön ızgarası ve tasarımı yenilenen full led farlar oluşturuyor.
1.1 MİLYONLUK COMBİ WAGON
Skoda Superb Combi Scout modelini Türkiye’de satışa sunuldu. Aracın başlangıç fiyatı ise 1 milyon 145 lira olarak belirlendi. Birinci defa Scout versiyonuyla Türkiye’de satışa sunulan model, şık dizaynını, maceracı bir kimlikle buluşturarak eşsiz bir lifestyle arabası haline getirildi. 1.5 TSI ACT 150 beygirlik motorla satışa sunulan araç, gücünü 7 ileri DSG otomatik şanzımanla ön tekerleklere iletiyor. Bozuk Yol Paketi’ne sahip olan Superb Combi Scout iç ve dış dizaynıyla standart modelden ayrılıyor. Araç, standart modele nazaran yerden 15 mm daha fazla sürüş yüksekliğine sahip. 4,862 mm uzunluğa, 1,864 mm genişliğe, 1,511 mm yüksekliğe ve 2,841 mm aks aralığına sahip Superb Combi Scout, 630 litrelik bagaj hacmiyle tüm beklentileri aşmayı başarıyor. Art koltuklar katlandığındaysa aracın bagaj hacmi 1,920 litreye çıkıyor.
AVRUPA’DA BİRİNCİ OLDU
Karsan’ın teknoloji partneri ADASTEC ile birlikte geliştirdiği Düzey 4 otonom elektrikli otobüs “Karsan Otonom e-ATAK”, Norveç’in Stavanger kentinde toplu taşıma hizmeti vermeye başladı. Böylelikle Avrupa’da kent içinde yolcu taşıyacak birinci otonom teknolojili otobüs oldu. Stavanger kentinde gerçekleştirilen proje lansmanında Nedre Strandgate 89’daki otobüs durağında Karsan Otonom e-ATAK’ın toplu taşıma hizmetine başladığına dair resmi açılış merasimi düzenlendi. Norveç Ulaştırma Bakanı Jon-Ivar Nygård, Karsan CEO’su Okan Baş, ADASTEC CEO’su Ali Ufuk Peker, Norveçli siyasetçiler ve projenin hayata geçirilmesini sağlayan Karsan, ADASTEC, VY Buss, Kolumbus ve Applied Autonomy firmalarının üst seviye yöneticilerinin iştirakiyle gerçekleştirilen merasimde Karsan Otonom e-ATAK birinci yolcularını Nedre Strandgate 89’daki otobüs durağından Concert Hall’e taşıdı.
