Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 20 Aralık 2021’deki Kabine Toplantısı’ndaki açıklamasının akabinde hayata geçirilen Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulaması, bir yandan dolarizasyonu önlerken, başka yandan da bankaların en değerli sıkıntılarından biri olan mevduattaki kısa vade meselesini da çözüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) datalarına nazaran KKM’nin büyüklüğü 13 Mayıs 2022 tarihi prestijiyle 850 milyara dayanırken, TL mevduat hacmi ise 2.7 trilyonu geçerek tarihi doruğa çıktı.
27.1 MİLYAR DOLAR TL’YE DÖNDÜ
22 Aralık 2021-16 Mayıs 2022 tarihleri ortasında döviz hesapları 27.1 milyar dolar azalarak 234.5 milyar dolara geriledi. Birebir devirde TL mevduattaki artış 881 milyar TL oldu. Bu devirde şirketlerin döviz hesapları 97.9 milyar dolardan 82.5 milyar dolara, ferdi döviz hesapları ise 163.7 milyar dolardan 151.9 milyar dolara geriledi.
KISA VADEYE İLGİ AZALDI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) aylık datalarına nazaran, 2021’in aralık ayında 1 trilyon 833 milyar lira olan TL mevduat hacmi, bu yılın mart sonu prestijiyle 3 ayda yüzde 33.3 artarak 2 trilyon 445 milyar liraya çıktı. Bu devirde vadesiz hesaplar yüzde 15.4 artarak 536.4 milyar liraya, 1 aya kadar vadeli hesaplar yüzde 19.6 artarak 475.2 milyar liraya, 1-3 ay vadeliler ise yüzde 6.4 artarak 867.5 milyar liraya çıktı.
UZUN VADEDE SÜRATLİ BÜYÜME
BDDK datalarına nazaran 3-6 ay ortası vadeli TL mevduatlar, yılın birinci üç ayında yüzde 244.6 artarak 91.8 milyar liradan 316.3 milyar liraya çıktı. Mevduat hesaplarında en çarpıcı büyüme, 6-12 ay ortası vadelilerde yaşandı. Kelam konusu vadedeki TL mevduat hacmi, bu yılın birinci üç ayında yüzde 670 artarak 23.6 milyar liradan 202.7 milyar liraya yükseldi. KKM’ye olan ilgi bu vadede mevduattaki süratli büyümede tesirli oldu.
ORTAMA VADE UZADI
Vatandaşın TL mevduatta KKM tercihi, ortalama vadedenin uzamasına neden oldu. BDDK bilgilerine nazaran 2021’in aralık ayında yüzde 25.3 olan vadesiz hesapların toplamdaki hissesi bu yılın martında yüzde 21.9’a indi. Tıpkı devirler prestijiyle 1 aya kadar vadeli hesapların hissesi yüzde 21.6’dan 19.4’e, 1-3 ay ortası vadelilerin hissesi ise yüzde 44.5’ten 35.4’e geriledi. Bu gelişmenin sonucunda TL mevduatta 3 aya kadar olan kısmın toplamdaki hissesi yüzde 91.5’ten 76.8’e gerilemiş oldu.
6-12 AY VADEDE KATLANDI
KKM’nin bilhassa 3-6 ay ortası vadeye yayılmasının tesiriyle kelam konusu vadedeki TL mevduatın toplamdaki hissesi yüzde 5’ten 12.9’a çıkarken, 6-12 ay ortası vadeli hesapların hissesi ise yüzde 1.4’ten 8.3’e çıktı.