Memurların ek gösterge sorunun tahlile kavuşmasının akabinde emeklilikte yaşa takılanlar için EYT düzenlemesi gündeme gelecek. Bilhassa Temmuz ayından sonra EYT çalışması için yapılacak çalışmalar sürat kazanacak. Emeklilikte yaşa takılanlar vatandaşlar için yapılacak çalışmaların 5 adımda sonuçlanması hedefleniyor.
ERKEKLERDE 9.000, BAYANLARDA 7.200 GÜN
Sabah gazetesinin haberine nazaran EYT için son olarak bayanlarda 7.200, erkeklerde ise 9.000 gün formülü öne çıktı.
9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olanların emeklilik için yaş koşulu dışında bayan ise 20, erkek ise 25 yılı, işe giriş tarihine nazaran de 5000 ile 5975 gün primi tamamlaması gerekiyor.
EYT düzenlemesi ile prim ve yıl koşullarını tamamlayan şahıslara emeklilik yolunun açılması beklentisi bulunuyor. Gündeme gelen bir formüle nazaran de erkeklerin 25 yıllık (9.000 gün), bayanların da 20 yıllık (7.200 gün) prim gününü tamamlamaları halinde emekli edilmeleri kelam konusu olabilecek.
PRİMİ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK?
Burada iki seçenek öne çıkıyor. Birincisi bu vatandaşların primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı kazanmaları.
İkincisi ise primlerini borçlanma yollarıyla tamamlamaları. Bayanların doğum, erkeklerin askerlik borçlanmalarıyla bu primleri tamamlama imkanları bulunuyor.
Fakat farklı talepler de var. 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler de kendilerinin EYT’li sayılmasını talep ediyor.
Ayrıyeten staj sigortasının başlangıç sayılıp sayılmayacağı da merak konusu. Bu durumda stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış lakin çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek.
Bir öbür talep de esnaf ile ilgili. 4 Ekim 2000 öncesinde oda ve vergi kaydı olup Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf geriye dönük borçlanma talep ediyor.
MAAŞTAN KESİNTİ OLUR MU?
Birtakım Avrupa ülkelerinde kesintili emeklilik modeli uygulandı. Bu modele nazaran, emekliliğe kalan her yıl için aylıktan muhakkak oranda kesinti yapılıyor.
Bu kesintiyi emeklilik yaşı dolduğunda kaldıran uygulamalar da bulunuyor. Bu formüllerin bizde uygulanıp uygulanmayacağı ise yapılacak çalışmalar sonucunda muhakkak olacak.
EYT ÇALIŞMASI KİMLERİ KAPSIYOR?
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi, 9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olan, prim ve yıl kurallarını tamamlayıp yaşı bekleyenleri kapsıyor.
YAŞ KOŞULU AŞAĞI ÇEKİLEBİLİR Mİ?
Prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme müddetini 2-3 yıl düşürmek üzere formüller de seçenekler ortasında. Bir yaş sonu konulması da kelam konusu olabilir.
Örneğin; daha evvel ’50 yaş sınırı’ gündeme gelmişti.
KISMİ EMEKLİLİĞE TESİRİ OLUR MU?
Kısmi emeklilikte; birinci sigortalı olunan tarihten bugüne 15 yılın geçmesi, 3600 gün prim olması, bayanların 50, erkeklerin ise 55 yaşına gelmesi koşullarından hangisi en son tamamlanmışsa, ona nazaran bir emeklilik yaşı belirleniyor.
Bayanlarda 58, erkeklerde 60 yaşı bulan kurallar ortaya çıkıyor. Burada yaş kaidesinin esnetilmesi gündeme gelebilecek.